Makaleler

11Haz

Yavuz Selim ve vicdansAi??z tarihAi??iler!

Yavuz Selim ve vicdansAi??z tarihAi??iler!

Ai??yle bir yere geldik ki, bu toplumun Ai??nemli bir Ai??oAYunluAYu uzun sA?redir ai???katliamaai??? bile ai???katliamai??? diyemiyor! Korkuyor, A?rkA?yor, katliam demek ai???Ai??ok sertai??? geliyor. NasAi??l tarif ederseniz edin, ortada bAi??yle bir durum var! Bu gerAi??ek yalnAi??zca toplumun ai???en geri, en alt dA?zeyindeai??? yok, asAi??l olarak ai???yukarAi??da, en tepe deai??? varai??i?? Parti A?yeleri, taraftarlarAi?? hatta yAi??neticileri apolitikleAYmiAY durumda. Bunun bir nedeni siyasi iktidarAi??n yarattAi??AYAi??, itirazlarAi??n ve aykAi??rAi??lAi??AYAi??n olmadAi??AYAi?? yeni siyasal atmosfer, diAYeri de bu siyasal iklim karAYAi??sAi??nda ai???masaya yumruAYunu vuracakai??? gA?Ai??lA? ve ai???politikai??? bir muhalefet hareketinin olmamasAi??!Ai??ktidar kendisini Ai??ok gA?Ai??lA? gAi??rdA?AYA? iAi??in, karAYAi??sAi??ndaki herkesi de sinek gibi gAi??rA?yor. Bundan dolayAi?? da kendisi gibi dA?AYA?nmeyen, davranmayan, hatta algAi??lamayan herkese karAYAi?? Ai??ok saldAi??rgan: Ai??ki ayyaAY vurgusu, Taksim Gezi ParkAi?? ile ilgili ai???kim ne derse desin biz bildiAYimizi yaparAi??zai??? tavrAi?? ve son olarak A?Ai??A?ncA? kAi??prA?ye gAi??stere gAi??stere Yavuz Sultan Selim adAi??nAi??n verilmesi bunu gAi??steriyorai??i??Yavuz Selimai??i??in adAi?? geAi??tiAYinde bile iAi??i ai???cAi??zai??? eden ai???lanet okuyanai??? milyonlarca insan orta yerde dururken, kAi??prA?ye Yavuz Selim isminin verilmesi siyasi aAi??Ai??dan AKPai??i??nin bir meydan okumasAi?? olduAYu gibi, bir baAYka aAi??Ai??dan da bA?yA?k bir vicdansAi??zlAi??ktAi??rai??i?? Bu vicdansAi??zlAi??k ayan beyan ortadayken, SA?nni aydAi??nlarAi??n, yazarlarAi??n, Ai??lber OrtaylAi?? Ai??rneAYinde olduAYu gibi Yavuzai??i??un Alevilere yAi??nelik katliamAi??nAi?? ai???bu bir mezhep katliamAi?? deAYil, isyanAi??n sert bir biAi??imde bastAi??rAi??lmasAi??dAi??rai??? diye sunmalarAi?? resmi tarihin tekrarAi??ndan baAYka bir AYey deAYildir!

***

Ai??dris-i Bitlisi ai???HeAYt BehiAYtai??? adlAi?? ilk ai???resmiai??? OsmanlAi?? tarihini yazan Ai??nemli biri. Yavuz Selimai??i??in hayatAi??nAi?? anlatan ai???Selim Azah-Nameai??? adlAi?? kitabAi?? da o yazmAi??AY. Hicabi KAi??rlangAi??Ai??ai??i??Ai??n derlediAYi bu kitap TA?rkiye Cumhuriyeti KA?ltA?r BakanlAi??AYAi?? tarafAi??ndan 2001 yAi??lAi??nda 3 bin adet bastAi??rAi??lmAi??AY. Ai??steyen bu kitabAi?? hemen bulabilir. Hani ai???yok canAi??m bu kadar Ai??lA?m yok, bu abartAi??dAi??rai??? ya da Ai??lber OrtaylAi?? gibi ai???yok canAi??m bu Ai??lA?mler mezhepsel deAYilai??? deniyor yaai??i?? BakAi??n Selim Azah-Nameai??i??de Ai??dris-i Bitlisi ai???Din SultanAi??nAi??n Ai??ran topraklarAi??na yAi??nelmesi ve MA?lhit (dinsiz, imansAi??z) KAi??zAi??lbaAYai??i??Ai?? ortadan kaldAi??rmak amacAi??yla Acem diyarAi??na dA?zenlenecek seferin hazAi??rlAi??klarAi?? konusundaki hikayenin mazlum felsefesiai??? diyerek neler yazmAi??AY:

ai???AkAi??llAi??lAi??k Ai??ncelikle evdeki dA?AYmanAi?? dA?AYA?nmektir. KAi??zAi??lbaAY ordusu Ai??oktur, bu ordunun esasAi?? Anadoluai??i??dadAi??r. Sufi benzeri kimselerin oAYullarAi??ndan ve baAYlAi??larAi??ndan, Anadolulu Ai??apulcu KAi??zAi??lbaAYlardan oluAYan bir ordudur. Anadolu insanlarAi??ndan ordu toplanmAi??AYtAi??r. Ai??ncelikle SA?fi tabiatlAi?? kiAYiler arasAi??ndan asker seAi??ilmiAYtir. Ai??ncelikle bu baAYlantAi??yAi?? koparmak, fitnenin baAYAi??nAi?? ortadan kaldAi??rmak gerekir. Bilgin tabiatlAi?? Sultan, bu topluluAYa baAYlananlarAi?? kAi??sAi??m kAi??sAi??m, isim isim kaydetmeleri iAi??in her yAi??reye katipler bilgili katipler gAi??nderdi. Yediden yetmiAYe herkesin adAi??nAi??n yA?ce makamlAi?? divana getirilmesini istedi. YazAi??cAi??lar isimleri deftere kaydedince yaAYlAi?? ve genAi??lerden oluAYan kayAi??tlAi??larAi??n sayAi??sAi?? kAi??rk bin oldu. Ulaklar yazAi??lan defterleri her yAi??renin hakimine ulaAYtAi??rdAi??ktan sonra her yAi??rede keskin kAi??lAi??Ai??, adAi??m adAi??m yazAi??lanlara yAi??neldi. Bu Ai??ldA?rA?lenlerin sayAi??sAi?? hesaplanan kAi??rk bini aAYtAi??.ai??? (Hicabi KAi??rlangAi??Ai??, Ai??dris-i Bidlisi Selim Azah-Name, KA?ltA?r BakanlAi??AYAi??, 2001, s. 136)

Ai??dris-i Bitlisi, kAi??rk bin kiAYiyi Ai??ldA?rten veAi?? ai???AYuurlu kalpli ve bahtiyarai??? diye nitelendirdiAYi Yavuz Selim iAi??in Ai??vgA?yA? de unutmaz ve katliamAi?? ai???din bahAi??esinden kAi??tA? otlarAi?? ayAi??klamakai??? olarak deAYerlendirir: ai???Ai??taat bakAi??mAi??ndan Hakkai??i??tan kim yA?z Ai??evirirse Hak onu siyaset kAi??lAi??cAi??yla Ai??ldA?rA?r. Anadoluai??i??da AYeriat gelenekli nallarAi??n yerinde kAi??tA? otlar bittiAYinden, dA?zeni saAYlamak iAi??in tam adaleti gAi??zetip, araAYtAi??rarak din bahAi??esinden kAi??tA? otlarAi?? kin oraAYAi?? ve kAi??lAi??cAi??yla biAi??mek Azahai??i??a vacip oldu.ai???

Her AYey aslAi??nda bu kadar aAi??Ai??kai??i?? Bu aAi??Ai??klAi??AYa kadar varsayalAi??m ki, katledilenlerin sayAi??sAi?? kAi??rk bin deAYil de dAi??rt bin. SayAi?? dAi??rt bin olunca katliam gerAi??eAYi mi deAYiAYecek? Ya da Ai??ldA?rA?lenlerin sayAi??sAi??nAi??n az olmasAi??, Yavuz Selimai??i??in KAi??zAi??lbaAY dA?AYmanlAi??AYAi?? gerAi??eAYini mi ortadan kaldAi??racak?

Bu gerAi??eAYe raAYmen, ai???SA?nni ulemaai??? maalesefAi?? tarihi gAi??revini yapAi??yor ve elini vicdanAi??na koyup konuAYma yerine katliam bile diyemediAYi binlerce insanAi??n Ai??lA?mA?nA? ai???isyanAi??n bastAi??rAi??lmasAi??ai??? yalanAi??yla hafife almaya ve normal karAYAi??lamaya davet ediyor. TAi??pkAi??, 500 yAi??l Ai??nceki Ai??dris-i Bitlisli gibi.

Read more
8Oca

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti NiAi??in Alevileri ‘Yok Saymakta’ IsrarlAi??dAi??r ?ai???

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti NiAi??in Alevileri ‘Yok Saymakta’ IsrarlAi??dAi??r ?ai???Ai??

Alevilik demek sadece Aliai??i??yi sevmek anlamAi??na gelmemektedir. Kimileri tarafAi??ndan hangi kategoriye sokulmaya Ai??alAi??AYAi??lAi??rsa Ai??alAi??AYAi??lsAi??n ya da mezhep olup olmadAi??AYAi?? konusunda birtakAi??m fetvalar verilsin, Alevilik ayrAi?? bir inanAi?? sistemidir. Bu inancAi??n hiAi??bir makam, mevki ya da kiAYilerce ai???kesinlikle yorumlanamayacaAYAi??, tartAi??AYAi??lamayacaAYAi?? ya da kategorize edilemeyeceAYiai??? aAi??Ai??ktAi??r.

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti, bugA?nA?n ve dahi Cumhuriyetin kuruluAYundan bu yana hA?kA?met eden tA?m Cumhuriyet hA?kA?metleri, Alevileri hA?lA? yok saymakta; ai???Mesele Aliai??i??yi sevmekse biz de Aleviyizai??? -ki ilgisi yoktur- yalanAi??nAi?? ai???servisai??? etmekte ve bunda da Ai??ok Ai??srarlAi?? gAi??rA?nmektedir.

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti, 4-12 EylA?l 1919 tarihlerinde toplanan Sivas Kongresiai??i??nin sonuAi?? bildirgesiyle oluAYturulan Heyet-i Temsiliyeai??i??yle Ai??ekirdeAYini oluAYturmuAY; 23 Nisan 1920ai??i??de Ankaraai??i??da toplanan Meclisai??i??te, ai???en yaAYlAi?? A?ye ve baAYkan sAi??fatAi??ylaai??? Sinop Milletvekili Azerif Beyai??i??in aAi??Ai??lAi??AY konuAYmasAi??ndaki ai???BA?yA?k Millet Meclisiai??i??ni aAi??Ai??yorumai??? ifadesiyle vA?cut bulmuAY; yine bu Meclisai??i??in Ankara HA?kA?meti sAi??fatAi??yla yA?rA?ttA?AYA? KurtuluAY SavaAYAi??ai??i??nAi?? ve Anadolu Devrimiai??i??ni gerAi??ekleAYtirmiAY ve ardAi??ndan 29 Ekim 1923ai??i??te Cumhuriyetai??i??in Ai??lanAi??ai??i??yla da adAi??nAi?? koymuAY bir devlettir.
BugA?n 7 KasAi??m 1982 tarih ve 2709 sayAi??lAi?? kanunla yA?rA?rlA?kte olan TA?rkiye Cumhuriyeti AnayasasAi??ai??i??nAi??n ai???kanun Ai??nA?nde eAYitlikai??? baAYlAi??AYAi?? altAi??ndaki 10. maddesi, ai???herkes, dil, Ai??rk, renk, cinsiyet, siyasi dA?AYA?nce, felsefi inanAi??, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrAi??m gAi??zetilmeksizin kanun Ai??nA?nde eAYittirai??? demekte; ai???din ve vicdan hA?rriyetiai??? baAYlAi??klAi?? 24. maddesi ise ai???herkes, vicdan, dini inanAi?? ve kanaat hA?rriyetine sahiptir. 14ai??i??A?ncA? madde (temel hak ve hA?rriyetlerin kAi??tA?ye kullanAi??lamamasAi?? baAYlAi??klAi?? madde kastediliyor) hA?kA?mlerine aykAi??rAi?? olmamak AYartAi??yla ibadet, dini ayin ve tAi??renler serbesttir. Kimse, ibadete, dini ayin ve tAi??renlere katAi??lmaya, dina inanAi?? ve kanaatlerini aAi??Ai??klamaya zorlanamaz; dini inanAi?? ve kanaatlerinden dolayAi?? kAi??nanamaz ve suAi??lanamazai??? demektedir. Yani anayasa, vatandaAYlarAi??na dini kanaatleri ya da ibadetlerinin AYekli konusunda herhangi bir ai???vaazai??? vermemekte, vatandaAYlarAi??nAi??n ibadetlerini nasAi??l ve nerede yapacaklarAi?? konusunda tamamen Ai??zgA?r bAi??rakmaktadAi??r.

Anayasaya aykAi??rAi??

DiAYer yandan kurulmuAY bugA?n yA?rA?rlA?kteki anayasanAi??n 136. maddesinde Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n ai???Genel idare iAi??inde yer alan Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??, laiklik ilkesi doAYrultusunda, bA?tA?n siyasi gAi??rA?AY ve dA?AYA?nA?AYlerin dAi??AYAi??nda kalarak ve milletAi??e dayanAi??AYma ve bA?tA?nleAYmeyi amaAi?? edinerek, Ai??zel kanunda gAi??sterilen gAi??revleri yerine getirirai??? amir hA?kmA? ifade edilmiAYtir. Ancak kuruluAYundan bu yana bu baAYkanlAi??k, SA?nni-Hanefi mezhebinin temsilcisi ve aktif savunucusu konumunu sA?rdA?regelmekte; AleviliAYi yok saymakta ve Alevilerin kendi ibadet yerleri ve ibadetlerini nasAi??l yerine getirecekleri konusunda ai???anayasayaai??? aykAi??rAi?? hareket etmektedir. Ai??A?nkA? belirttiAYimiz A?zere, bu kurum nezdinde Aleviler yok sayAi??lmakta, bu inanca sahip olan ya da kendisini Alevi olarak tanAi??mlayanlar, sadece Hz. Aliai??i??yi sevenler olarak zikredilmektedir ki, bu da kocaman bir ai???yalanai???dAi??r. Ancak AYu unutulmamalAi??dAi??r: GerekAi??esi ne olursa olsun, yAi??llardAi??r bu topraklarda kendisini Alevi olarak tanAi??mlayan insanlar vardAi??r ve olmaya devam edeceklerdir ki, bunun reddi, Diyanetai??i??in yetkisini aAYmasAi??; yani anayasayAi?? ihlal anlamAi??nAi?? taAYAi??yacaktAi??r. Ai??A?nkA? makam ya da mevkii ne olursa olsun kimse anayasaya aykAi??rAi?? hareket ya da telkinde bulunamaz.
BugA?nlerde Tunceli Milletvekili SayAi??n HA?seyin AygA?n TBMMai??i??ye cemevi istedi diye yine gA?ndeme geldi. Ancak basAi??nda ai???SayAi??n AygA?n acaba Alevi ritA?ellerini ne kadar icra ediyorai??? mealinde ifadelerin yer aldAi??AYAi??nAi??; yani ai???AygA?nai??i??A?n cemevi derdinde olmadAi??AYAi??, bunu bAi??lgesine -Alevilere- bir mesajAi?? olduAYu ya da politik bir davranAi??AY olduAYuai??? AYeklinde yorumlandAi??AYAi??nAi?? gAi??zlemliyoruz. Ancak biz, bu dA?AYA?ncelere sahip olanlarAi??n -herhalde ai???makbul olanai??? Hanefi mezhebine mensup olduklarAi??nAi?? dA?AYA?nerek- beAY vakit namaz kAi??ldAi??AYAi?? ya da malAi??nAi??n ne kadarAi??nAi?? zekA?t olarak verdiAYi konusunda, yani kendi inanAi?? sistemlerince Ai??slamAi??n AYartlarAi??nAi?? ne kadar yerine getirdiAYi konusunda bilgi sahibi olamAi??yoruz. (Zaten bAi??yle bir arayAi??AYAi??mAi??z ya da derdimiz de yoktur.)

Diyanetai??i??in yetkisi yok

Azimdi bu sAi??ylediklerimizin Ai??AYAi??AYAi??nda, kendilerini SA?nni MA?slA?man ya da hak mezhebi olarak kabul ettikleri Hanefi, Maliki, Hambeli ve Azafi mezhebinden olanlarAi??n Alevilerden ne istedikleri pek anlaAYAi??lamamaktadAi??r. Kendilerince, ai???mademki MA?slA?man olduklarAi??nAi?? sAi??ylA?yorlar o zaman Ai??slamAi??n tek ibadet yeri camidir; camiye gelsinlerai??? sAi??ylemi tamamen safsatadAi??r. Ai??A?nkA? inanca sahip olan kiAYinin kendisi ya da mezhebi, ibadet edeceAYi yerin de belirleyicisidir; baAYka inanAi??tan (mezhepten) olanlarAi??n diAYer bir mezhebin ibadet tarzAi??nAi?? ve yerini belirleme hakkAi?? yoktur ve bunu kendinde bir hak olarak gAi??remez. ai???Ulemaya soralAi??mai??? lafAi?? da kocaman bir yalandAi??r; Ai??A?nkA? baAYka bir mezhebin ulemasAi??, diAYer bir mezhebin inanAi?? ya da ibadet tarzAi?? hakkAi??nda fetva veremez. Keza bu konuda devletin resmi din kurumu konumundaki Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n da bAi??yle bir yetkisi, hatta ai???haddiai??? bulunmamaktadAi??r.

Alevilere ai???ayarai??i??dan vazgeAi??ilmeli

Bu gAi??rA?AYlerimizden olmak A?zere, gerek resmi kurumlarAi??mAi??zAi??n gerekse kendisini ai???dinai??? adAi??na konuAYmayAi?? gAi??rev addeden kiAYi ya da kurumlarAi??n ai???Aleviler ve Alevilikai??? A?zerine ai???fetva-yorum-din Ai??AYretmeai??? tavAi??rlarAi??nAi??n sona ermesini ve Alevilere ai???ayarai??? verilmesi konusundaki ai???hAi??rslarAi??ndanai??? vazgeAi??melerini diliyoruz. UnutulmasAi??n ki bugA?nA?n Katolik dA?nyasAi??nAi??n Papaai??i??sAi??, vizesiz Ortodoks Rusyaai??i??ya girememektedir. Keza yine unutulmasAi??n ki, HAi??ristiyanlAi??AYAi??n bir mezhebi olan ProtestanlAi??AYAi??n kurucusu Martin Luther, hA?lA? Katolik kilisesinin aforozu altAi??ndadAi??r.
Bu dA?AYA?ncelerle yine ifade etmek istiyoruz. Alevilik demek sadece Aliai??i??yi sevmek anlamAi??na gelmemektedir. Kimileri tarafAi??ndan hangi kategoriye sokulmaya Ai??alAi??AYAi??lAi??rsa Ai??alAi??AYAi??lsAi??n ya da mezhep olup olmadAi??AYAi?? konusunda birtakAi??m fetvalar verilsin, Alevilik ayrAi?? bir inanAi?? sistemidir. Bu inancAi??n hiAi??bir makam, mevki ya da kiAYilerce ai???kesinlikle yorumlanamayacaAYAi??, tartAi??AYAi??lamayacaAYAi?? ya da kategorize edilemeyeceAYiai??? aAi??Ai??ktAi??r. Ancak, TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti niAi??in Alevileri hA?lA? bA?yA?k bir direnAi??le yok saymakta Ai??srarlAi??dAi??r; merak ediyor ve bunun yanAi??tAi??nAi?? bekliyoruz.

 

Prof. Dr. Sebati Ai??ZDEMAi??R Ai??A? CerrahpaAYa TAi??p FakA?ltesi Ai??AYretim A?yesi

 

(Cumhuriyet)
Read more
13Ara

Suriye Arap Haber AjansAi??

Ai??AYte SAi??rrAi?? SA?reyya’nAi??n MaraAY KatliamAi?? yazAi??sAi??

MARAAz BAi??BERAi??
Denir ki Hz. Ai??brahim, devrin kralAi?? Nemrut’un putlarAi??nAi?? kAi??rarak insanlarAi?? Allah’Ai??n varlAi??AYAi??na inanmaya davet edince, iktidarAi?? sarsAi??lan Nemrut Ai??fkelenir ve Hz. Ai??brahim’in ateAYe atAi??lmasAi??nAi?? emreder. Bu zaman zarfAi??nda evlerde ateAY yakAi??lmayacaktAi??r, yasaklanmAi??AYtAi??r. BA?tA?n odunlar Ai??brahim’in ateAYini harlamak A?zere toplanAi??r.

O gA?nler, “Urfa daAYlarAi??nda gezer bir ceylan” gA?nleridir. Bir zalim avcAi??, avladAi??AYAi?? ceylanAi?? piAYirmesi iAi??in karAi??sAi??na verdiAYinde hiAi?? odun kalmadAi??AYAi?? cevabAi??nAi?? alAi??r. AvcAi?? Ai??are bulmasAi??nAi?? istediAYinde, kadAi??n ceylanAi??n yaAYsAi??z bir parAi??a etini Ai??nce bir taAYAi??n A?zerinde dAi??ver. Sonra da kAi??rmAi??zAi?? biber, bulgur ve tuzla yoAYurur. Bu gA?n etsiz olarak her kAi??AYe baAYAi??nda fast-food versiyonunu gAi??rdA?AYA?nA?z Ai??iAYkAi??ftenin ortaya Ai??Ai??kAi??AYAi?? bAi??yle olmuAYtur.Urfa’nAi??n Ai??iAYkAi??ftesine MaraAY’Ai??n biberini karAi??AYtAi??rmak UrfalAi??lar tarafAi??ndan Sarkozy muamelesi gAi??rmenize yol aAi??abilir. OnlarAi??n ‘isot’u varken MaraAY’Ai??n biberini duymaya tahammA?l edemezler. A?stelik haklAi??dAi??rlar. ArayAi?? AYAi??yle bulabiliriz: Yine denir ki ilk tarAi??m MaraAY’Ai??n AfAYin ilAi??esinde yapAi??lmAi??AYtAi??r. Kentin kadim ismi Arabissos’tur ve Roma Ai??mparatorluAYu’nun, Gordianus (234-238) devrinde Urfa’dan gAi??Ai??en Arap aAYiretleri tarafAi??ndan iskA?n edilmiAYtir. [Irfan ShahAi??d, Byzantium and the Arabs in the Fifth Century, Dumbarton Oaks 1989]MARAAz’IN KAi??Y Ai??SAi??MLERAi??
AfAYin, atalarAi??mAi??z Orta Asya’da at koAYtururken imparator Justinianus tarafAi??ndan oluAYturulan A?Ai??A?ncA? Armenia eyaletinin de yAi??netim merkezlerinden biridir. Hadi celadetli okurun kalbi kAi??rAi??lmasAi??n “sAi??zde” Armenia eyaleti diyelim. Milli tarih AYuurumuza uygun davranmAi??AY olalAi??m.
HalkAi??mAi??z beraber ve solo olarak FransAi??z parlamentosunu dAi??verken araya gitmeyelim. Milli birlik ve beraberlik ruhuna en Ai??ok ihtiyaAi?? duyduAYumuz AYu gA?nlerde, Meykir, Hunu, NorAYun, ArAi??stAi??l, Maravuz gibi MaraAY’Ai??n kAi??y isimlerinin etimolojik kAi??kenini siz de sormayAi??n, ben de sAi??ylemeyeyim.
MaraAY’Ai??n baAYta ticaret ve sanayi odasAi?? olmak A?zere bA?tA?n “sivil” toplum Ai??rgA?tleri ezelden beri biberi MaraAY iline tescil ettirme mA?cadelesi verirlermiAY. Nihayet 2002 yAi??lAi??nda baAYarmAi??AYlar. ArtAi??k MaraAY Biberi MaraAY iline tescilli. Sanayi ve Ticaret OdasAi?? kriterlere uyan bibercilere sertifika ve logo kullanAi??m hakkAi?? veriyor.DELAi?? PARALAR DEVRAi??
MaraAY katliamAi??nAi?? gA?nlerdir her aAi??Ai??dan dinlediniz. KatliamAi??n ekonomik-sAi??nAi??fsal arka planAi??na deAYinen pek olmadAi??. 70’li yAi??llar, tarAi??mda destekleme politikalarAi??nAi??n uygulandAi??AYAi?? yAi??llardAi??. Misal Demirel, buAYday ya da pamuAYa 10 lira taban fiyat verirdi, Ecevit bunu 15 liraya Ai??Ai??karacaAYAi??nAi?? ilan ederdi. Demirel, 20’den aAYaAYAi??sAi??nAi??n yetmeyeceAYini, mazotun litresi ile buAYdayAi??n kilosunu karAYAi??laAYtAi??rarak anlatAi??rdAi??.
Ai??AYte tarAi??m A?reticisinin eline “deli” paralar geAi??mesi biraz bu yA?zdendi. Anadolu’da Alevi nA?fus, tarih hafAi??zasAi??ndan dolayAi?? kuAY uAi??maz kervan geAi??mez, Yavuz uAYramaz yerlere yerleAYmiAYtir. Gezin Anadolu’yu, genellikle Alevi daAYda SA?nni ovada yerleAYiktir. MaraAY bunun istisna olduAYu birkaAi?? yerden birisidir. Alevi nA?fus, aAYAi??rlAi??klAi?? olarak bereketli ovalarda yaAYar.
TarAi??m destekleme politikasAi?? ile zenginleAYen MaraAY ve civarAi??ndaki Aleviler MaraAY merkeze gAi??Ai??erek “yA?zA?k taAYAi??” misali yerlere talip olmuAYlar ve almAi??AYlardAi??. Kent iAi??i ekonomik etkinlik Alevilere geAi??miAY, SA?nni halkAi??n elindeki para da dAi??nemin enflasyonist karakteri gereAYi sA?ratle pul olmuAYtu.

ABD gAi??revlisi Alexander Peck de katliam Ai??ncesi kenti gezerken AYu tezi iAYlemiAYtir: “YakAi??nda Aleviler size yiyecek ekmek bile vermeyecekler!”

DAi??nemin saAYcAi?? iAYadamlarAi??nAi??n ve parti baAYkanlarAi??nAi??n yaptAi??klarAi?? toplantAi??larda neler konuAYulduAYunu anlatacak bir vicdan ortaya Ai??Ai??karsa bu bilgiler kapAi?? arkasAi?? fAi??sAi??ltAi??lar olmaktan Ai??Ai??kAi??p aleniyet kazanacaktAi??r.
Aleviler kent iAi??inde gAi??rA?nA?r ve etkin olunca sosyal hayata da dahil olmuAYlardAi??. Mesela iAi??kili lokantalara aileleri ile birlikte gitmeye baAYlamAi??AYlardAi??. Eh bu kadar bileAYen bir araya gelince geriye bir tek AYey kalAi??yordu; birinin Ai??Ai??kAi??p “kalkAi??n ey
ehl-i Ai??slam, din elden gidiyor!” diye baAYAi??rmasAi??… Bu iAYlevi, sosyalist sistemde “AllahsAi??zlAi??AYAi?? yayma kA?rsA?sA?” olduAYunu savlayan ve kadAi??nlarAi??n bA?tA?n parti A?yeleri ile seviAYip gayriresmi evlilikten Ai??ocuk doAYurmalarAi?? halinde daha fazla ikramiye alacaklarAi??nAi?? mA?jdeleyen “GA?neAY ne zaman doAYacak” gibi “muhteAYem” bir film de gAi??rebilirdi pekA?lA?.

ECEVAi??T’Ai??N DAi??RENCAi??NAi??N KIRILMASI Ai??Ai??Ai??N KATLAi??AM AzARTTI
Katliam, ABD’nin o gA?nkA? nizamat politikasAi??nAi?? ancak askeri diktatAi??rlA?kler eliyle uygulatabilmesi gerAi??eAYine giden yolda Ecevit’in gAi??sterdiAYi direncin kAi??rAi??lmasAi?? ve A?lkede sAi??kAi??yAi??netim-darbe dAi??ngA?sA?nA? hazAi??rlamasAi?? iAi??in AYarttAi??.
Bu plan “gA?mA?AY ya da altAi??n hilal” olarak adlandAi??rAi??lan bA?tA?n kentlerde deAYiAYik versiyonlarla uygulamaya konuldu. MaraAY, Sivas, Ai??orum ve Malatya’da tuttu. MaraAY bunlarAi??n iAi??erisinde en vahAYi Kontr-gerilla operasyonlarAi??ndan birisidir.
DA?nya tarihinde, hangi figA?r damgasAi??nAi?? vurursa vursun, bA?tA?n katliamlarAi??n, soykAi??rAi??mlarAi??n arkasAi??nda, mutlaka bir “servet transferi” olgusu vardAi??r. DolayAi??sAi??yla iAYin iAi??inde bir “tapu davasAi??” araAYtAi??rmayan bA?tA?n bakAi??AYlar eksik kalmaya mahkAi??mdur. Bu A?lkede bir tarihAi??i, iAYgal ve kurtuluAY savaAYAi?? arasAi??nda geAi??en sA?renin uzunluAYunu ve ne hikmetse tehcirden dAi??nen Ermenilerin gelmesiyle hAi??zlanan, neredeyse patlayan kurtuluAY hikayelerimizi bir de bu gAi??zle anlatsa da dinlesek…
MaraAY’Ai??n filmini Ai??ekmek iAi??in binlerce sayfa belge, bilgi, tanAi??klAi??k okudum, dinledim.
Beni en Ai??ok etkileyenlerden birini paylaAYmak isterim.

KOMAzULAR, BAi??Z AzAi??MDAi?? PERDELERAi?? KAPATACAAzIZ
Serin ailesi, katliam sAi??rasAi??nda MaraAY tren garAi??ndan gA?Ai??lA?kle bulunan bir trenle AYehir dAi??AYAi??ndaki Alevi kAi??ylerine gidip canlarAi??nAi?? kurtarAi??r. Katliam sonrasAi?? evlerine dAi??ndA?klerinde bA?tA?n eAYyalarAi??nAi??n yaAYmalandAi??AYAi??nAi?? gAi??rA?rler. SA?nni bir komAYularAi??, yaAYmalamayAi??, komAYularAi??n yaptAi??AYAi??nAi?? fAi??sAi??ldar.
Serin ailesinin annesi sokaAYAi??n ortasAi??na Ai??Ai??kar ve onlarla bugA?ne kadar sA?rdA?rdA?kleri komAYuluAYu anlatarak AYAi??yle seslenir.
“KomAYular! Biz AYimdi bA?tA?n aile evimize girip perdelerimizi kapatacaAYAi??z. Bizden yaAYmaladAi??AYAi??nAi??z eAYyalarAi??mAi??zAi?? bahAi??emize bAi??rakAi??n.”
Sabah evin avlusu yaAYmalanmAi??AY mallarla doludur. Aile kendilerine ait olanlarAi?? alAi??r. Bir traktAi??re yA?kler. Kenti terk edeceklerdir. BAi??rakAi??lan eAYyalarda kendilerine ait olmayanlar da vardAi??r. Aile o eAYyalarAi?? sokaAYa Ai??Ai??karAi??p A?zerine AYAi??yle bir not bAi??rakAi??r.
“Bu eAYyalar yaAYmaladAi??AYAi??nAi??z diAYer ailelere aittir. Ai??manAi??nAi??z ve vicdanAi??nAi??z varsa bunlarAi?? da gerAi??ek sahiplerine verin.”
Ve doAYduklarAi?? yerden, bizzat komAYularAi?? tarafAi??ndan Ai??ldA?rA?lmeyecekleri, talana uAYramayacaklarAi?? bir baAYka diyara doAYru giderler. Geride bAi??raktAi??klarAi?? evlerini yok pahasAi??na sattAi??klarAi??nAi?? da bir Ai??ocuk bile tahmin edebilir.
KahramanmaraAY Sanayi ve Ticaret OdasAi?? geAi??en muharrem ayAi??nda bir kardeAYlik iftarAi?? verdi. Azu linkteki videoda (

http://www.kmtso.org.tr/video_galeri.php?menuID=108)TRT iftarAi?? naklen veriyor. Muharrem orucunun bAi??yle bir iftar aAi??ma geleneAYi olmadAi??AYAi?? saAi??malAi??AYAi??nAi?? bir yana bAi??rakarak spikere kulak verebiliriz.BAi??LAi??N KAi?? DIAz MAi??HRAKLARDIR
Spiker bA?tA?n erkA?na aynAi?? gayretkeAYlikle AYu tespiti yapAi??yor:
“BA?tA?n MaraAY burada.. EAYer MaraAY’la ilgili bundan sonra olumsuz bir haber kamuya yansAi??rsa, bilinsin ki bu dAi??AY mihraklarAi??n iAYidir Ai??yle deAYil mi?”
Bu saAi??ma tespite oda baAYkanAi?? dahil olmak A?zere herkes katAi??lAi??yor. Spiker aynAi?? tespiti Alevi Federasyonu BaAYkanAi?? Selahattin Ai??zen’e de yaptAi??AYAi??nda “gurk” ettirten bir cevap alAi??yor. Ai??zen: “Ai??Ai?? mihrak, dAi??AY mihrak her neyse bunlardan bir kez bile Aleviler galeyana gelmiyor. SA?nnilerin buna engel olmasAi?? lazAi??m.” Spikerin tespiti kendisiyle sAi??nAi??rlAi?? deAYil. AynAi?? ilin valisi de anma tAi??renlerini hukuksuz olarak engellemesini “geAi??miAYi hatAi??rlamak istemiyoruz” gerekAi??esiyle aAi??Ai??klAi??yor.
Ah birisi Ai??Ai??kAi??p unutmanAi??n yolunun ancak yA?zleAYmekle mA?mkA?n olduAYunu bunlara tane tane anlatsa…
Ah birisi, hem de Alevi olmayan bir kent sakini Ai??Ai??ksa, bu kentte 36 saat iAi??inde yarAi??sAi??ndan fazlasAi?? 13 yaAYAi??n altAi??nda yA?zlerce insan Ai??ldA?rA?ldA?. Gelin toplu olarak gidenlere bir dua, yapanlara bir ah edelim diye haykAi??rsa.
Ticaret OdasAi??, MaraAY’Ai??n biberine gAi??sterdiAYi vefanAi??n birazAi??nAi?? da karnAi??nda bebeAYi ile Ai??ldA?rA?ldA?kten sonra eti bir Ai??iAYkAi??fte misali ezilen gelini, iftarla deAYil, mahcup ve sessiz bir yasla hatAi??rlamak ve unutturmamak gerektiAYini kavrasa. O vali ve benzerleri bir yas evine mA?stahdem yapAi??lsa.
OdanAi??n iftarAi??nda sofraya bAi??Ai??ak konulmamAi??AY. Muharrem orucunu aAi??arken zorunlu bir ritA?eldir bu. Su da konulmaz. Sebebi Kerbela masumlarAi??nAi??n bedenlerine Muaviye zihniyetinin aAi??tAi??AYAi?? yaralarAi?? hatAi??rlamaktAi??r. Sofraya konulmayan bAi??Ai??ak 33 yAi??ldAi??r Alevilerin bAi??AYrA?nde saplAi?? durmaktadAi??r. 33 yAi??ldAi??r bu yaradan kan akAi??p durmaktadAi??r. “HatAi??rlamak istemiyoruz” zevzekliAYi bu hanAi??eri kanAi??rtAi??p durmaktadAi??r.
Utanmak yalnAi??z kendi yaptAi??klarAi??mAi??zla ilgili bir eylem deAYildir. Bazen yapmadAi??klarAi??mAi??z da utandAi??rAi??r bizi.
BA?tA?n MaraAY bu hanAi??erden utanmadAi??kAi??a, bu yara AYifa bulmayacaktAi??r.

ai??i??Ai??Cansu GAi??rA?roAYlu,Ai??Fener BahAi??em,Ai??Meltem Breeze,Ai??FAi??rat GAi??rA?roAYlu,Ai??GA?lcan Ai??zgA?r,Ai??Nurettin GAi??rsoy,Ai??Suleyman Cemali,Ai??Esra Bilmez,Ai??Ai??mer SAi??zA?doAYru,Ai??Kader AzabanoAYlu,Ai??Yusuf Tatlii,Ai??Seda UsluAi??veAi??Yahya ZanAi??ile birlikte.

Read more
13Ara

Alevilerle Dalga GeAi??mek…

Alevilerle Dalga GeAi??mek…

Alevilerle Dalga GeAi??mek...

Ezgi BAAzARANAi?? /Ai??Ai?? HA?seyin AygA?n’A?n TBMM’ye cemevi talebinin gereksiz olduAYunu anlatmaya Ai??alAi??AYan TBMM BaAYkanlAi??AYAi??’nAi??n ortaya koyduAYu mantAi??k Aristo’yu mezarAi??nda Gangam dansAi?? yaptAi??racak cinsten.

VahAYetin eAYiAYi bir kez aAi??Ai??ldAi?? mAi??, katliam bir kez yapAi??ldAi?? mAi??, ne yaparsan yap o gA?ne, o ruha dAi??nersin. GA?nahAi??nla hesaplaAYmadAi??ysan. Kan Ai??eker Ai??A?nkA?. Alevilere II. Selimai??i??den beri bu topraklarda yapAi??lan zulmA?n Ai??eAYitli dAi??nemler pe

kiAYerek devam etmesi bundandAi??r. O katliamlarla ai??i??ve tabii bu topraklarda yapAi??lan hiAi??bir katliamla- yA?zleAYilmediAYinden, fay hatlarAi?? hep canlAi?? kalAi??r. Bir gA?n gelir patlar. Son birkaAi?? yAi??ldAi??r bu fay hatlarAi??nAi??n fazlasAi??yla dA?rtA?ldA?AYA?nA? gAi??rmemek iAi??in bA?yA?k Ai??aba sarf etmek lazAi??m. Ki bAi??yle gayretkeAY kimseler vardAi??r. Ve fakat artAi??k iAY, ayAi??bAi??n, aAYaAYAi??lamanAi??n, dalga geAi??menin sAi??nAi??rlarAi??nAi?? aAYtAi?? gidiyor.BakAi??n meselaai??i?? Ebussuud meselesi. II. Selim zamanAi?? AzeyhA?lislamlAi??k yapan Ebussudai??i??un ai???Alevi Ai??ldA?renlerin cennete gideceAYiai??i?? dahil acAi??masAi??z bir Ai??ok fetvasAi?? olduAYunu biliyoruz. Ve tabiiai??i?? Bu tarihi zatai??i??Ai??n, tarihi kendine gAi??re yorumlamayAi?? seven BaAYbakan ErdoAYan tarafAi??ndan son iki yAi??ldAi??r miting meydanlarAi??nda Ai??rnek insanmAi??AY gibi dile getirilmesini de. Ebussuud isminin Alevilerde yaratacaAYAi?? etki bilinerek, Ai??lAi??A?lerek, biAi??ilerek ve Ai??zellikle kullanAi??ldAi??AYAi??nAi?? da. BaAYbakanai??i??Ai??n dile getirdiAYi herAYey yasaya, olmadAi?? tasarAi??ya, hiAi?? olmadAi?? bir ansiklopediye girmek zorunda olduAYundanai??i?? Ha evet, yine Ai??yle oldu. Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n himayesinde hazAi??rlanan Ai??slam Ansiklopedisiai??i??nin 10ai??i??uncu cildinde Ebussuudai??i??un fetvalarAi??ndan hiAi?? sAi??z edilmiyor fakat kendisine bir Ai??vgA? bir Ai??vgA?ai??i?? Devletin din kurumu biziz, dinimiz Ai??slamai??i??dAi??r, bizim Ai??slam da budur, sizi biz fena yaparAi??z ey Alevilerai??i?? Demek oluyor pekala. CHPai??i??li Ali Ai??zgA?ndA?z de AKPai??i??li Bekir BozdaAYai??i??a sormuAY zaten: Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n Ebussuud ve bahsi geAi??en fetvalarAi?? ile ilgili gAi??rA?AYleri nelerdir? Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??, Ebussuudai??i??un fetvalarAi??nAi?? Ai??slam aAi??Ai??sAi??ndan nasAi??l deAYerlendirmektedir? HenA?z cevap yok.

Ai??* * *

Bunlar olurkenai??i?? Meclisin baAYka bir medeniyet ve Ai??zgA?rlA?k Ai??atAi??sAi?? altAi??nda TBMMai??i??ye cemevi talep eden, talebi gerAi??ekleAYmediAYi iAi??in de dava aAi??an HA?seyin AygA?n’e ai???bAi??yle dava olmazai??i?? diye laf yetiAYtiriliyordu: ai???NevAYehirai??i??in HacAi??bektaAY Ai??lAi??esiai??i??ne gidildiAYinde HacAi?? BektaAY-Ai?? Veli KA?lliyesinde ibadethane olarak bir caminin bulunduAYu gAi??rA?lecektir. Zira bu kA?lliyede cemevi bulunmamaktadAi??r. AynAi?? AYekilde Alevi vatandaAYlarAi??n yaAYadAi??AYAi?? bir Ai??ok yerleAYim yerinde ibadethane olarak caminin kullanAi??ldAi??AYAi?? da A?lkemizin bir gerAi??eAYidir.ai??? HacAi?? BektaAY-Ai?? Veli KA?lliyesinde cami var, demek ki Aleviler camiye gider, bu durumda meclise cemevi lazAi??m deAYilai??i?? Demek oluyor pekala. Ve bu mantAi??k karAYAi??sAi??nda Aristo mezarAi??nda Gangam dansAi?? yapAi??yor!

* * *

Devlet, devletin gA?Ai??leri, devlet mekanizmasAi??nAi??n yA?rA?tA?cA?leri dillerinin altAi??ndaki baklayAi?? gAi??rmeyecek, niyetlerini anlamayacak kadar aptal olduAYumuzu dA?AYA?nA?yor olamazlar. Ai??yleyse bu yaptAi??klarAi??, ai???Biz sizi kesmediAYimiz vakitlerde her an kesebileceAYimizin AYifrelerini verir, bazen de bir gA?zel dalga geAi??eriz. Ai??dare edinai??? demek oluyor. Pekala Ai??yle.

Radikal

Read more
13Ara

HacAi??bektaAYai??i??taki cami yalanAi??ai??i??

HacAi??bektaAYai??i??taki cami yalanAi??ai??i??

Milletvekili HA?seyin AygA?nai??i??A?n Meclisai??i??e cemevi aAi??Ai??lmasAi?? iAi??in yaptAi??AYAi?? baAYvuru, TBMM BaAYkanAi?? Cemil Ai??iAi??ek tarafAi??ndan Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??nAi??ai???Ai??slamai??i??da cami ve mescit dAi??AYAi??nda baAYka bir ibadet yeri yokturai??? AYeklindeki rapor esas alAi??narak reddedilmiAYti. HA?seyin AygA?n de ai???bu karar haksAi??z bir karardAi??rai??? diyerek Ankara 6. Ai??dare Mahkemesiai??i??ne dava aAi??mAi??AY, yargAi??yAi?? gAi??reve davet etmiAYti. TBMM, ai???hukuki dayanaktan yoksun olduAYunuai??? iddia ettiAYi bu davanAi??n reddedilmesi iAi??in mahkemeye dAi??rt sayfalAi??k bir savunma gAi??nderdi.
A?lkenin en gA?venilir ve bA?tA?n yurttaAYlara karAYAi?? eAYit mesafede ve tarafsAi??z olmasAi?? gereken kurumu TBMMai??i??nin savunmasAi?? tam bir felaket. Ai??nanAi??lAi??r gibi deAYil ama TBMMai??i??nin savunmasAi??nAi??n kurumsal kimliAYi ile hiAi??bir alakasAi?? yok: Savunmada, ai???Alevilik mA?stakil bir din deAYilai??? deniyor, ai???Diyanet herkesi temsil ediyorai??? deniyor, ai???Ai??slamai??i??da cami ve mescit dAi??AYAi??nda baAYka bir ibadet merkezi yokai??? deniyor…

SavunmayAi?? yazan, Meclis deAYil, sanki teolojik bir merkez. SavunmayAi?? yazan da hukukAi??u deAYil, sanki SA?nni bir din ulemasAi??! A?stelik, yazan kiAYi, bilinAi??li olarak yalan bir bilgiyi gerAi??ek gibi yazmamAi??AYsa, bilgisiz ve cahil!

TBMM adAi??na savunmayAi?? kaleme alan ai???Hukuk Hizmetleri BaAYkanvekili YAi??ldAi??z Bezginliai??? savunma yazAi??sAi??nda lafAi?? ai???Aleviler zaten camide ibadet ederai???e getirerek diyor ki; ai???HacAi?? BektaAY Veli KA?lliyesiai??i??nde de ibadethane olarak cemevi deAYil bir cami var, kaldAi?? ki, birAi??ok yerleAYim yerinde de Aleviler ibadethane olarak camiyi kullanAi??rlarai??? diyorai??i??

ArtAi??k ezberlediAYimiz bu klasik ai???SA?nni tezleriai??? bir kenara bAi??rakarak ben size yalnAi??zca HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??ndaki cami gerAi??eAYini anlatayAi??m:

1820ai??i??li yAi??llardAi??ai??i?? OsmanlAi??, sA?rekli toprak kaybediyor, hAi??zla Ai??Ai??kA?yordu. Mutlaka bir ai???gA?nah keAi??isiai??? bulmak gerekiyordu. 300 yAi??ldAi??r zaten bilinen ve bA?tA?n ai???gA?nahlarAi??n keAi??isiai??? belliydi: BektaAYiler. II. Mahmut, ai???Ai??slam birliAYiai??? iAi??in, ulemanAi??n da onayAi??nAi?? da alarak ai???A?mmet-i Muhammedai??i??iai??? ateist veAi?? mA?lhit olarak adlandAi??rAi??lan ai???gA?ruh-u Aleviai???lerin ai???AYerrinden korumaya karar vermiAYtiai???. FermanAi??nAi?? hemen yayAi??nladAi??: ai???Allahai??i??Ai??n kitabAi??na ve Peygamberin sA?nnetine uymayanlar, AYeriata gAi??re cezalandAi??rAi??lacaklardAi??. Ai??slama aykAi??rAi?? inanAi??, ateizm ve dalalet kAi??kA?nden kazAi??nacaktAi??. Dinin yenilenmesi ve canlanmasAi?? iAi??in, BektaAYi tekkeleri ilga edilecek, bunun iAi??in de Ai??nce YeniAi??eri OcaAYAi?? kapatAi??lacaktAi??.ai???

II. Mahmut dediAYini yaptAi??: ai???YeniAi??eriler 15 Haziran 1826ai??i??da isyan alameti meAYhur kazanlarAi?? ile son defa bugA?nkA? Vatan Caddesi civarAi??nda bulunan ai???Et MeydanAi??ai??i??na geldiler. O sAi??rada tellallar da, padiAYahAi?? seven herkesi ai???Ar MeydanAi??ai??i??na yani AYimdiki Sultanahmetai??i??e Ai??aAYAi??rAi??yordu. Ar MeydanAi??ai??i??nda toplananlar daha Ai??nce planlandAi??AYAi?? gibi Et MeydanAi??ai??i??na saldAi??rdAi??lar ve binlerce YeniAi??eri OsmanlAi?? tarihine ai???HayAi??rlAi?? Olayai??? olarak geAi??ecek bir katliamla kAi??lAi??Ai??tan geAi??irildilerai??i?? Ancak bu yeterli deAYildi. ai???Dinin yenilenmesi ve canlanmasAi??, dalaletin kAi??kA?nden kazAi??nmasAi?? iAi??in, BektaAYi tekkelerin de ilgasAi??ai???, yani varlAi??klarAi??nAi?? ortadan kaldAi??rAi??lmasAi?? gerekiyordu. BunlarAi??n ai???bA?tA?n izleriai??? ancak bAi??yle yok edilebilirdi. Ai??A?nkA? o sAi??rada Anadoluai??i??da ve Balkanlarda yaklaAYAi??k 700 BektaAYi tekkesi ve dergA?hAi?? vardAi??.
Bunun iAi??in de hazAi??r olan fetva ve ferman Ai??ekmeceden Ai??Ai??karAi??lAi??r ve uygulamaya sokulur:Ai??Ai?? ai???Anadolu’daki bA?tA?n BektaAYAi?? tekkelerinin, tA?rbe mahalleri hariAi??, bA?tA?n binalarAi??nAi??n yAi??ktAi??rAi??lmasAi??nAi??, eAYya, emlA?k ve mA?sakkafatlarAi??n zoralAi??mAi?? ile devlete gelir kaydedilmesini ve Hamdi BAi??n Feyzullah’Ai??n Fesad-Ai?? Belde’ye bais olduAYundan Amasya’ya sA?rgA?n edilmesineai??i??ai???
YeniAi??erilerle birlikte, binlerce BektaAYi Ai??ldA?rA?lA?r, yA?zlercesi ai???makarr-Ai?? ulemA? olan beldelereai??? sA?rgA?ne gAi??nderilir, BektaAYi tekkelerinin yeni olanlarAi?? yAi??ktAi??rAi??lAi??r, 60 yAi??ldan daha eski olanlarAi?? ise ai???NakAYibendi tarikat AYeyhlerinin uhdesineai??? verilir, dergA?hlarAi??nAi??n bA?tA?n mal varlAi??klarAi?? ya ai???ehl-i sA?nnetai??? tarikatlara verilir veya Hazine yararAi??na mA?zayede usulA? ile satAi??lAi??rai??i??

TBMM adAi??na yazAi??lan savunmada bahsi geAi??en HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??na ise NakAYAi?? AYeyhlerinden Kayserili Azeyh Mehmed Said Efendi tayin edilir ve 1834 yAi??lAi??nda, yani bundan tam 178 yAi??l Ai??nce iAYte bu NakAYi Azeyhi, II. Mahmutai??i??un talimatAi??yla dergA?hta ai???Ak Cennetai??? denilen yere minaresiyle birlikte bir camiyi yaptAi??rAi??r! Ai??AYte bugA?nkA? cami o camidir ve ne Alevi ne de BektaAYi geleneAYiyle hiAi??birAi?? ilgisi yoktur! O zaman da, bugA?n de Alevi merkezlerine cami dikmenin amacAi?? hep aynAi?? olmuAYtur: Alevleri asimile etmek, SA?nnileAYtirmek! 1980 darbesi sonrasAi?? da Alevi kAi??ylerine dikilen camiler de bu ai???kutsal amaAi??ai??? iAi??in dikilmemiAY miydi? Peki ne oldu? HiAi?? bir dAi??nem cemaati olmayan bu camilerin birAi??oAYu kAi??ylerde viraneye dAi??nerken, bir kAi??smAi?? da merkezi sistemden beAY vakit ezan okunan, ai???elektronik propaganda merkezleriai??? oldularai??i??

HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??nAi??n giriAYinde avlunun solunda yer alan ai???Meydan Eviai???nin dergA?hAi??n kuruluAYundan bu yana ai???tarikata girme, ikrar verme, nasip alma ve cem ayinlerinin yapAi??ldAi??AYAi??ai??? bir yer olduAYunu bile bilmeyen bu cahiller, kalkmAi??AYlar bir de ai???bunlarAi??n cemevi bile yokai??? diyorlarai??i?? AyAi??ptAi??r!

Yurt Gazetesi

Read more
13Ara

HAGAi??O MAMA’DAN HACI BEKTAAz’A

HAGAi??O MAMA’DAN HACI BEKTAAz’A
HacAi?? BektaAY Veli’nin kucaAYAi??ndaki arslan ve ceylanAi??n HacAi?? BektaAY Veli’den Ai??nceki hamisi HacAi?? BektaAY Veli’nin hemAYehrisi KapodokyalAi?? A?nlA? aziz Hagio Mama’dAi??r.
Hasan DaAYAi?? Kapadokya’nAi??n sAi??nmA?AY yanardaAYlarAi??ndan birisidir.3270 metre yA?ksekliAYinde ve oldukAi??a heybetlidir.Hasan DaAYAi?? HacAi?? BektaAY DergahAi??nAi??n gA?neyinde kalAi??r.Hasan DaAYAi??’nAi??n eteklerinde adAi??na MamasAi??n derler bin
lerce yAi??l Ai??nce kurulmuAY Ai??ok eski bir kAi??y vardAi??r.Bu kAi??y HAi??ristiyanlarAi??n Hagio Mama yada Hagio Mamas (Kutsal Anne yada Aziz Anne anlamAi??na gelmektedir.) adAi?? ile bilip hA?rmet ettikleri Aleviler’in gizemli derviAYi Mamas Baba’nAi??n kAi??yA?dA?r.Mamas Baba, Aleviler arasAi??nda daha ziyade Pir Azemmas adAi?? ile tanAi??nAi??p, bilinmektedir.
Bin sekiz yA?zlA? yAi??llarAi??n baAYAi??nda MamasAi??n’lAi?? kAi??ylA?lerden biri samanlAi??AYAi??nAi?? geniAYletmeye Ai??alAi??AYAi??rken ayaklarAi??nAi??n altAi??ndaki dAi??AYemenin birdenbire Ai??Ai??kmesiyle boAYluAYa dA?AYtA?.KAi??ylA?nA?n dA?AYtA?AYA? yer Hagio Mamas’nAi??n kayAi??p olan taAY ladinin de iAi??inde bulunduAYu sekiz yada dokuzuncu yA?zyAi??lda inAYa edilmiAY bir dergahtAi??.Orta mekanAi?? kubbe ile Ai??rtA?lA? olan ona baAYlAi?? mekanlarAi?? tonozlar ile kapatAi??ldAi??AYAi?? bu dergahAi??n iAi??inde taAYtan yapAi??lmAi??AY bir lahit iAi??inde Hagio Mamas’Ai??n gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri bulundu.Kemikleri kaplayan gA?mA?AY plakalarAi??n A?zerinde hangi dilde ve hangi alfebe ile yazAi??ldAi??AYAi??nAi?? tespit edilememiAY yazAi??lar vardAi??. GA?mA?AY kaplAi?? kemiklerin ortaya Ai??Ai??kAi??AYAi?? ile birlikte, Alevilerin Mamas’a neden bin yAi??ldabn beri Azemmas dediklerinin sAi??rrAi?? da bAi??ylece aydAi??nmanmAi??AY oldu.(Azem, gA?mA?AY demektir, Azemmas ‘gA?mA?AY ana’ anlamAi??na gelen bir birleAYik sAi??zcA?k olmalAi??dAi??r.) Bu beklenmedik mucizevi keAYif kAi??sa zamanda tA?m Kapodokya’da duyuldu Aleviler ve HAi??ristiyanlar heyecanla MamasAi??n’a akAi??n ettiler.O gA?nden baAYlayarak bu dergah HAi??ristiyanlar ve Aleviler tarafAi??ndan ziyaret edilen Ai??ok Ai??nemli bir kutsal mekana dAi??nA?AYtA?, BAi??lgedeki Aleviler Pir Azemmas’Ai??n mezar odasAi??nAi??n ortaya Ai??Ai??kmasAi??ndan kaybettikleri bir dosta kavuAYmuAY gibi sevinAi?? duydular . Pir Azemmas Alevi dualarAi??nda adAi?? sAi??k sAi??k yadedilen kayAi??p erenlerden (gayb erenleri) biriydi.Anadolu’nun Ai??eAYitli yerlerinde temsili mezarAi?? bulunmaktaydAi?? ve nihayet asAi??l makamAi?? ortaya Ai??Ai??kmAi??AYtAi??.
-Pir Azemmas’Ai??n kutlu mezarAi??nAi??n bulunmasAi??, Aleviler arasAi??nda heyecanla karAYAi??landAi?? ve onun makamAi?? Aleviler arasAi??nda ‘Erenler Tekkesi’ adAi?? ile A?nlendi.’Erenler Tekkesi’ tesadA?fen bulunduktan sonra 1924 yAi??lAi??na gelinceye kadar yA?z yAi??l boyunca bAi??lgenin en Ai??nemli ziyaretgahlarAi??ndan birisi oldu.1924 yAi??lAi??na gelindiAYinde Kapodokyada yaAYayan HAi??ristiyan ahali mA?badeleye tabii tutuldular, zorla topraklarAi??ndan koparAi??larak Yunanistan’a gAi??nderildiler. (Yunanistan’a gAi??nderilen KapodokyalAi?? HAi??ristiyanlarAi??n bA?yA?k bir bAi??lA?mA?nA?n ana dili TA?rkAi??e idi.) .MA?badele ile Kapodokya’nAi??n yerli halkAi?? zorla uzak sA?rgA?nlerine yolcu edilirken aynAi?? yAi??l kabul edilen Tekke ve Zaviyeler Kanunu ile ‘Erenler Tekkesi’ kapatAi??ldAi??. Pir Azemmas’Ai??n gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri ceviz bir sandukanAi??n iAi??inde Ankara’ya gAi??tA?rA?ldA?. (BazAi?? kaynaklar gA?mA?AY kaplAi?? kemiklerin bu tarihten Ai??nce on dokuzuncu yA?zyAi??lda kaybolduAYunu Ai??ne sA?rmektedirler).’Erenler Tekkesi’ ziyaretleri yasaklandAi??.Pir Semmas Baba’nAi??n mezarAi?? gAi??zlerden uzak tutuldu.Unutturuldu.Uzun yAi??llar sonra Pir Azemmas’Ai??n kaybolan kemikleriklerinin yerine kime ait olduAYu bilinmeyen iki parAi??a kemik konuldu..Bu kemiklerden birisinin kA?Ai??A?k bir kAi??smAi??na pir parAi??a gA?mA?AY kaplama iliAYtirilmiAYti.DerviAYin A?zerinde yazAi??lar bulunan gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri ebeddiyen ortadan kayboldu.
Mamas Baba yada Pir Azemmas’Ai??n Mamasun KAi??yA?nden baAYka Sivas, DivriAYi’ye baAYlAi?? DurukAi??y’de (Eski adAi?? Arege),Sivas, Kangal ilAi??esi AkAi??akale kAi??yA?nde, Ai??orum, Alaca ilAi??esi BalAi??klAi?? Havuz mevkiinde ve Kayseri’nin BA?nyan ilAi??esinde makam ve tA?rbeleri bulunmaktadAi??r.Pir Azemmas’Ai??n makam yada tA?rbelerinin bulunduAYu yeleAYimlerin tamamAi?? Alevi yada (DivriAYi DurukAi??y Ai??rneAYinde olduAYu gibi) Alevi kAi??kenlidir.
Pir Azammas tA?rbe ve makamlarAi?? hem Alevi hem de HirAi??tiyan hastalar iAi??in son bir umut ve medet kapAi??sAi??dAi??r.Hem HAi??ristiyalar hemde Aleviler tarafAi??ndan ziyaret edilirler.Mamasun KAi??yA?ndeki tA?rbenin ziyaretAi??ileri genelde spastik Ai??zA?rlA?ler, DivriAYi DurukAi??y’e gelenler ruh ve sinir hastalarAi??dAi??r.Kangal AkAi??akale KAi??yA?ndeki ziyaretgaha gelenler Ai??ocuAYu olmayan kadAi??nlardAi??r.
Alevi inanAi??AYAi??na gAi??re Pir Azemmas HA?seyin Gazi’ye ve Battal Gazi’ye yardAi??m eden bir aziz ve bir kahramandAi??r.O Battal Gazi destanAi??nAi??n Ai??nde gelen kahramanlarAi??ndan biridir. Battal Gazi DestanAi??nda; Pir Azemmas’Ai??n, gAi??rA?nA?AYte bir HAi??ristiyan Azizi olmasAi??na raAYmen, aslAi??nda Malatya’da yerleAYerek Bizans’a ve HAi??ristiyanlara karAYAi?? savaAYan HA?seyin Gazi’ye gizlice yardAi??m eden, bir Alevi piri olduAYu anlatAi??lAi??r.HA?seyin Gazi Ankara yakAi??nAi??nda, Mamak’ta BizanslAi??larla yaptAi??AYAi?? savaAYta Hakk’a kavuAYunca, onun yerine geAi??mek ve babasAi??nAi??n Ai??cA?nA? almak iAi??in Malatya’dan yol A?zerinde bulunan DurukAi??y’e (Arege) uAYrar.Battal Gazi’yi DurukAi??y’de bir aziz karAYAi??lar ve onu yer altAi??na oyulmuAY kendi mabedine gAi??rA?rA?r.Orada Battal Gazi’ye adAi??nAi??n Pir Azemmas olduAYunu, gizli din taAYAi??dAi??AYAi??nAi??,HA?seyin Gazi’ye yardAi??m ettiAYini kendisine de yardAi??m edeceAYini sAi??yler. Battal Gazi, daha sonraki zamanlarda Rum diyarAi??na ait bilgileri Pir Azemmas’tan alAi??r. Pir Azemmas’in Battal Gazi ile olan bu gizli yardAi??mlaAYmasAi??nAi?? Battal Gazi’nin en yakAi??nlarAi?? da dahil hiAi?? kimse, hiAi??bir zaman bilemezler.Bu iliAYki, destanAi??n sonuna kadar bir sAi??r halinde sA?rA?p gider.
Pir Azemmas’Ai??n adAi?? DaniAYment Gazi DestanAi??nda da Battal Gazi ile iliAYkili olarak zikredilir. DaniAYment Gazi DestanAi??nda , Sivas Kalesi adAi?? ile anAi??lan Sivas-DivriAYi kalesini Battal Gazi’nin Pir Azemmas’Ai??n malAi?? ile yaptAi??rdAi??AYAi?? anlatAi??lAi??r. DivriAYi Kalesi sekizinci ve dokuzuncu yA?zyAi??llarda Anadolu’da HAi??ristiyan yayAi??lmasAi??na karAYAi?? oluAYturulan halk hareketinin merkezi konumundaydAi??.Bu hareketin liderleri Alevi sAi??zlA? geleneAYi iAi??inde HA?seyin Gazi ve Battal Gazi adlarAi?? ile tanAi??nan Carbeas ve Chrysocheir idi. DaniAYment Gazi DestanAi??nda anAi??lan kalenin yapAi??mAi?? HA?seyin Gazi zamanAi??nda baAYladAi?? Battal Gazi zamanAi??nda devam etti.
Alevi tarihinin en Ai??nemli simalarAi??ndan biri olan Pir Azemmas yada Aziz Mamas HAi??ristiyan resmi Ai??AYretisi iAi??inde Ai??ok yer tutmasa da HAi??ristiyan halkAi??n Ai??ok itibar ettiAYi, Ai??nemli bir azizdir. Anadolu’da HAi??ristiyan yayAi??lmasAi??na karAYAi?? aktif olarak mA?cadele etmiAY, bu HAi??ristiyanlAi??k karAYAi??tAi?? harekete bA?yA?k mali destek sunmuAY bir ruhbana HAi??ristiyan halkAi??n sahiplenmesi son derece ilgi Ai??ekicidir.TA?rkiye , KAi??brAi??s , Yunanistan ve Fransa’da Hagio Mamas adAi??nAi?? taAYAi??yan Ai??ok sayAi??da kilise vardAi??r.Fransa ai???nAi??n Langres kentindeki Aziz Mamas (Saint MammAi??re) Katedrali, KAi??brAi??s GA?zelyurt’taki Aziz Mamas Kilisesi Ai??ok A?nlA?dA?r.Bizans dAi??neminde Ai??stanbul’da onun adAi??nAi?? taAYAi??yan bir kAi??y ve bir manastAi??r bulunmaktaydAi??.Anadolu’da ve Balkanlarda halen onun adAi?? ile anAi??lan Ai??eAYitli coAYrafi oluAYumlar bulunmaktadAi??r.(Ai??stanbul’da Aya Mama deresi, Tirebolu’da Hagio Mama DaAYAi?? vb.)
Alevi gizli tarihinin unutulmaya yA?z tutmuAY simasAi?? Mamas Baba yada Pir Azemmas’Ai??n Alevi arAYivinde gA?nA?mA?ze ulaAYmAi??AY bir tasfiri yoktur. Pir Azemmas Kiliselerdeki rAi??lyef ve kabartmalarAi??nda hemAYehrisi HacAi?? BektaAY Veli’iyi ve Luvi’lerin Kutsal AnasAi?? Ma’yAi?? gA?Ai??lA? bir biAi??imde Ai??aAYrAi??AYtAi??racak biAi??imde bir arslan ve bir kuzu veya ceylan yavrusu ile birlikte resmedilmiAYtir. Bu azizin adAi??nAi??n da anne anlamAi??na gelen Luvi kAi??kenli ‘Ma’ sAi??zcA?AYA?nA?n bir tA?revi olan ‘Mama’ olmasAi??, bu Ai??aAYrAi??AYAi??mAi?? Ai??ok daha kuvvetlendirmektedir.
Pir Azemmas yada Hagio Mamas , Kutsal Ana Ma’dan HacAi?? BektaAY Veli’ye uzanan beAY bin yAi??llAi??k zincirin HacAi?? BektaAY Veli’den Ai??nceki halkasAi??dAi??r.BugA?n HacAi?? BektaAY Veli’nin MA?slA?man olmadAi??AYAi?? halde MA?slA?man halk tarafAi??ndan kutsanmasAi??na benzer AYekilde o da HAi??ristiyan halk tarafAi??ndan yaAYadAi??AYAi?? yA?zyAi??lda kutsanmAi??AYtAi??r.Pir Azemmas HristiyanlAi??AYAi??n Anadolu’da resmi devlet dini olarak dayatAi??lmaya baAYlandAi??AYAi?? dAi??rdA?ncA? yA?zyAi??ldan baAYlayarak HAi??ristiyan mezaliminden korunmak iAi??in iki hA?viyet birden taAYAi??mak zorunda kalmAi??AY sayAi??sAi??z azizlerden biriydi.
Ai??ok hA?rmet gAi??rmesine ve Ai??ok Ai??vA?lmesine raAYmem HAi??ristiyan dA?nyasAi??nda Hagio Mamas hakkAi??nda onun pastoral yaAYam sA?ren bir aziz olasAi??nAi??n dAi??AYAi??nda pek fazla bir bilgiye rastlanAi??lmaz. KucaAYAi??nda bir yavru kuzu yada ceylan ile bir arslanAi??n A?zerinde tasfir edilen Hagio Mamas hakkAi??nda anlatAi??lan tA?m hikayelerde Ma’ya Ai??zgA? nitelikler baskAi??n bir AYekilde ortaya Ai??Ai??kar.TA?m rivayetler onun doAYa A?zerindeki mutlak hakimiyeti A?zerinedir.O geyiklerin sA?tA?nA? saAYar, vahsi hayvanlari yakalayip firlatir, aslanlar ve leoparlar onun ayaklari dibinde diz Ai??Ai??kerler.
DoAYal yaAYamAi??n koruyucusu ve yaban hayatAi??n mutlak hakimiyetini iAYaret eden motifler,Luviler’de Ma ile baAYladAi?? ve onlardan sonra gelen tA?m Anadolu uygarlAi??klarAi??nda Kibele’den Artemis’e kadar bA?tA?n ana tanriAi??a tasfirlerinde hep var oldu.Daha sonra HacAi?? BektaAY Veli’de kendisini gAi??sterecek olan bu simge o kadar baskAi??ndAi?? ki HAi??ristiyanlAi??k iAi??inde de bir AYekilde sAi??zdAi??.
SAi??zA?n burasAi??nda Hagio Mamas’Ai??n HAi??ristiyan kisvesine bA?rA?nmA?AY bir Ma rahibi olduAYunu Ai??ne sA?rersek eAYer, Ai??yle abartAi??lAi?? bir iddiada bulunmuAY olmayAi??z.
ERDOAzAN Ai??INAR – DERGAH’IN SIRRI

Read more