Admin

16Oca

TA?rkiye’de Alevilik – ai???Cemevlerinin statA?sA? artAi??k belirlensinai??i??

 

16 Ocak 2013 – 02:30
  • Miliyet
  • Haber

TA?rkiye’de Alevilik – ai???Cemevlerinin statA?sA? artAi??k belirlensinai??i??

Aleviler, cemevlerine ibadethane statA?sA? verilmemesini siyasi bir karar olarak gAi??rA?yorlar. Kendi imkA?nlarAi??yla aAi??Ai??k tutmaya Ai??alAi??AYtAi??klarAi?? cemevlerinin ve inanAi??larAi??nAi??n tanAi??nmasAi??nAi?? isteyen Alevi kanaat Ai??nderleri, yapAi??lacak yasal deAYiAYiklikler ya da Bakanlar Kurulu kararAi??yla Ai??Ai??zA?m bulunabileceAYini belirtiyorlar

TA?rkiye'de Alevilik - ai???Cemevlerinin statA?sA? artAi??k belirlensinai??i??

Nil Mutluer

MevzuAi??AlevilikAi??olur da, cemevine gitmemek olur mu? Erikli Baba ve OkmeydanAi?? Cemevleriai??i??ne gidiyorum. Dostane bir AYekilde aAYAi??rlanAi??yorum. Bir seferinde Ai??AYle saatlerine denk geliyor. Cemevinde, yakAi??nAi??nAi??n kaybAi??nAi??n 40. gA?nA?nde yemek veren birinin davetiyle, Alevilerin deAYiAYiyle ai???can yemeAYineai??? oturuyorum. Bu sAi??rada, Ai??eAYitli dergah ve kA?ltA?revlerinde Alevilik A?zerine dersler veren veAi??AleviAi??BektaAYiAi??meselesinin felsefi boyutuyla ilgilenen araAYtAi??rmacAi??Ai??yazarAi??SA?leyman Zamanai??i??la sohbet ediyorum. 80ai??i??lerinin A?stA?nde dedeler geliyor aramAi??za. TA?rkAi??e veAi??ArapAi??aAi??Kurai??i??an-Ai?? Kerim okuyorlar. KatAi??lAi??yorlar sohbetimize, ai???Allahai??i??a AYA?kA?r,Ai??SA?nnikomAYularAi??yla rahat yaAYadAi??klarAi??ndanai??? bahsediyorlar. Laf lafAi?? aAi??Ai??yor yAi??llar Ai??nce yaptAi??klarAi?? gizli Cemai??i??leri hatAi??rlAi??yorlar. Alevi olmadAi??AYAi??mAi?? bildiklerinden beni de mahcup etmemek iAi??in ai???komAYulardan deAYil de, iAYte vardAi?? baskAi??larai??? diye ekliyorlar. GA?lA?msA?yoruz.Ai??SessizceAi??anlaAYAi??yoruz. YA?zleAYemediAYimiz konularda sessizce anlaAYmak bizim memleketin geleneAYinden; din, etnisite, cinsiyet, sAi??nAi??f tanAi??maz, anlaAYAi??rAi??z sessizce.

Yasal statA? talebi
Son dAi??nemlerde sessizliAYin bozulduAYu, Alevilerin aAi??Ai??kAi??a talep ettikleri konulardan biri, tam da dedelerle bahsettiAYimiz ibadethaneleri, cemevlerinin yasal statA? kazanmasAi??. Ai??nceden ibadethanelere meydan evi, bA?yA?k ev, Pir evi, Dede evi denilirken kentleAYmeyle birlikte bu mekanlar ortak mekanlar halinde inAYa edilerekAi??cemeviAi??ismini alAi??yor. Cemevi, Alevilerin ibadet ettiAYi mekanlar, ancak, AleviliAYin esas Ai??AYrenildiAYi yerler deAYil. Ocaklar, dergahlar, tekkeler AleviliAYin Ai??AYrenildiAYi, dedelerin yetiAYtiAYi kurumlar. Onlar da OsmanlAi?? Ai??mparatorluAYuai??i??nun son dAi??nemi ve Cumhuriyetai??i??te ciddi darbeler alAi??yorlar. 1826ai??i??da II. Mahmut, YeniAi??eriliAYi kaldAi??rAi??rken Alevi BektaAYi dergahlarAi??nAi?? yasaklAi??yor ve bazAi??larAi??naAi??NakAYibendiAi??AYeyhlerini atAi??yor. Cumhuriyetai??i??in kurulmasAi??yla 1925ai??i??te Ai??Ai??kan Tekke, Zaviye ve TA?rbelerin KapatAi??lmasAi?? Kanunuai??i??nun yA?rA?rlA?AYe girmesinden bu yana da ocaklar, dergahlar ve tekkeler kapalAi??.

KanuniAi??dA?zenleme istemi
Azu an bazAi??larAi??nAi??z sorabilir: Madem cemevleri ibadethane olarak kabul edilmiyor, o zaman nasAi??l Ai??alAi??AYAi??yorlar? BugA?n cemevleri vakAi??f ve dernekleAYmiAY kA?ltA?r evlerinin bir parAi??asAi??. Yani, yasal olarak ibadethane deAYil. Ai??badethane olmadAi??klarAi?? iAi??in de devlet bA?tAi??esinden arsa tahsisi, elektrik, su gibi giderlerinin karAYAi??lanmasAi?? desteAYini alamAi??yorlar. VakAi??flara devredilen dergah ve tekkelerinde AYu anAi??kiracAi??Ai??olarak oturduklarAi?? veya yeni yer kiralamak zorunda kaldAi??klarAi?? iAi??in maddi sAi??kAi??ntAi??larAi?? var. BazAi??larAi??na gAi??re cemevlerine destek vermek iAi??in illa da ibadethane olarak kabul edilmeleri gerekmiyor. Belediye, Enerji, Ai??mar kanunlarAi?? gibi kanunlarda yapAi??lacak dA?zenlemeler maddi sorunlarAi?? Ai??Ai??zebilir. BazAi??larAi??ysa, cemevlerinin ibadethane olabilmesine Ai??nem veriyor. Cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi iAi??in Tekke ve Zaviyeler Kanunuai??i??nun kalkmasAi?? gerekiyor ki, bu konuda dasadeceAi??AlevilerAi??arasAi??nda deAYil, diAYer inanAi?? mensuplarAi?? arasAi??nda da gAi??rA?AY birliAYi yok. BazAi??larAi??, bu kanunu laikliAYin garantisi olarak gAi??rA?rken, bazAi??larAi?? iAi??inseAi??TA?rkiyeai??i??deAi??laiklikAi??gerektiAYi gibi yaAYanmadAi??AYAi??ndan yeniden tanAi??mlanmalAi?? ve dA?zenlemeler bu yAi??nde deAYiAYtirilmeli.

ai???LaikliAYe yeni tarif gerekirai??i??
Tekke ve Zaviyeler Kanunuai??i??nun kaldAi??rAi??lAi??p kaldAi??rAi??lmamasAi?? TA?rkiyeai??i??de laiklik ve yurttaAYlAi??k anlayAi??AYAi??nAi?? ve anayasanAi??n kapsamAi??nAi?? yeniden tarif etmeyi gerektiriyor. YeniAi??anayasaAi??sA?recinin tamamlanmasAi?? ve bu sA?reAi??te laiklik anlayAi??AYAi??mAi??zAi?? sosyal ve politik boyutlarAi??yla tartAi??AYmak inanAi?? Ai??zgA?rlA?klerinin ve eAYit yurttaAYlAi??AYAi??n saAYlanmasAi?? aAi??Ai??sAi??ndan da oldukAi??a Ai??nemli. Gelecek bAi??lA?mlerde laiklik veAi??DiyanetAi??Ai??AYleriai??i??nin varlAi??AYAi??nAi?? etraflAi??ca tartAi??AYacaAYAi??z. Bizler tartAi??AYAi??rken Aleviler yA?zyAi??llardAi??r olduAYu gibi ibadetlerini gerAi??ekleAYtirmeye devam edecekler; yaAi??gizliceAi??evlerde ya da cemevlerinde. A?zerine konuAYmasak da toplumca bunu biliyoruz. Cemevleri meAYru ama yasal deAYil, henA?z.

 

ai???Alevi mallarAi??nAi?? geri vermiyorlarai??i??
Tural ayrAi??ca, 1925 Tekke ve Zaviyelerin kapatAi??lmasAi??na iliAYkin 677 sayAi??lAi?? yasayla bu dergahlarAi??n tA?m mal varlAi??klarAi??na da el konulduAYundan bahsediyor. Mal varlAi??klarAi??nAi??n nasAi??l ellerinden alAi??narak kendi vakAi??flarAi??nda kiracAi?? olarak oturduklarAi??nAi?? ve nasAi??l bu mallarAi??nAi??n da Ai??zelleAYtirildiAYini Tural, Azahkulu dergahAi?? ile Ai??rneklendiriyor:
ai???Azahkulu VakfAi?? 700 yAi??llAi??k bir tarihi geAi??miAYe sahip, arAi??cAi??lAi??ktan ipekbAi??cekAi??iliAYine kendi A?retimini yaratAi??p kaynak yaratan bir vakAi??f. Dergahta yetiAYen Alevi Ai??nderleriAi??
Anadoluai??i??nun deAYiAYik yerlerine ve Balkanlara bu inancAi??n Ai??AYreticileri ve yayAi??cAi??larAi?? olarak gAi??nderilmiAYlerdi. 10 binlerce hektar araziye sahip olan bu vakfAi??n elinde bugA?n sadece 60 dAi??nA?mlA?k bir yer kaldAi??. O daAi??VakAi??flar Genel MA?dA?rlA?AYA?ai??i??ne verildiAYinden AYu an bize aylAi??k 6 bin lira karAYAi??lAi??AYAi??nda kiraya verildi. Bunun gibi baAYka Ai??rnekler arasAi??nda HacAi??bektaAY-Veli dergahAi??,Ai??EskiAYehirai??i??de Sucaettin Veli DergahAi??,Ai??Antalyaai??i??da Abdal Musa DergahAi??, Erikli Baba DergahAi?? ve Karacaahmet yer alAi??yor. BaAYkanAi?? bulunduAYum vakfAi??nAi?? malAi?? olan ve karAYAi??sAi??nda halen boAY bulunan arsasAi?? bile yakAi??n zamanda 260 milyon TLai??i??ye bir Ai??zel AYirkete satAi??lmAi??AY bulunmaktadAi??r. Yani, devlet mA?lkiyet hakkAi??na saygAi?? gAi??stermiyor, Alevi dergahlarAi??nAi??n yok olmasAi?? iAi??in legal-illegal tA?m yollarAi?? deniyor.Ai??2011Ai??yAi??lAi??nda ABai??i??nin baskAi??sAi??ylaAi??ErmeniAi??veAi??RumAi??VakAi??f mallarAi??nAi??n iadesine karar verildiAYi gibi Alevi dergah ve vakAi??f mallarAi??nAi??n da iadesi iAi??in 18.05.2012Ai??tarihinde 30 Alevi Ai??rgA?tA?nA?n oluAYturduAYu Alevi Ai??rgA?tleri PlatformuAi?? olarak hazAi??rladAi??AYAi??mAi??z bir deklarasyonu tA?m resmi kurumlara -CumhurbaAYkanlAi??AYAi??,Ai??BaAYbakanlAi??k,Ai??Meclis BaAYkanlAi??AYAi??dahil- ve basAi??na ilettik. Ne yazAi??k ki bugA?ne kadar olumlu yAi??nde yansAi??masAi??nAi?? gAi??rmedik.ai???

Aleviler, ibadetlerini yaptAi??klarAi?? cemevlerinin resmi bir statA?ye kavuAYturulmasAi??nAi?? istiyor.

ai???Parantez iAi??iyle oynamak yeterai??i??
AzahkuluAi??
SultanAi??Mehmet Ali Hilmi Dedebaba EAYitim ve KA?ltA?r VakfAi?? BaAYkanAi?? Avukat Mehmet Turalai??i??a gAi??re dA?zenlenecek birBakanlar KuruluAi??KararAi?? ile cemevlerinin temel masraflarAi??nAi??n karAYAi??lanmasAi??nAi??n yanAi??nda cemevinin kamu malAi?? sayAi??lmasAi??nAi??n getireceAYi baAYka avantajlar da olacaktAi??r.
ai???Cemevlerinin ibadethane olarak yasal statA? taleplerine, hA?kA?met yetkilileriAi?? Devrim kanunlarAi??ndan sayAi??lan 1925 tarihli 677 sayAi??lAi?? yasanAi??n engellediAYini sAi??yleyerek karAYAi?? Ai??Ai??kmaktadAi??r. Oysa bununAi?? gerAi??eklerle ilgisi yok. Zira anAi??lan yasanAi??n 1. maddesindeAi?? kapatAi??ldAi??AYAi?? sayAi??lan yerler arasAi??nda cemevi yoktur. KapatAi??lmasAi??na kararlaAYtAi??rAi??lan yerler tekke ve zaviyelerdirAi?? olarak tasrih edilmiAYtir. Cami ve mescit aynen bAi??rakAi??lmAi??AYtAi??r. DolayAi??sAi??yla bu itiraz hukuki ve ahlaki deAYildir. AldatmacadAi??r. 2002 yAi??lAi??ndaAi??
BA?lent Ecevitai??i??in baAYbakanlAi??AYAi?? dAi??neminde Ai??Ai??karAi??lan 2002/4100 sayAi??lAi?? Bakanlar Kurulu kararAi??nda elektrik abonesi bazAi?? kiAYi ve kuruluAYlarAi??n bu bedelleri Ai??demekten muaf tutulmasAi??na iliAYkin kararAi?? vardAi??r. Bu kararAi??nAi?? 2/f maddesinde muaf tutulan ibadethaneler bAi??lA?mA? parantez iAi??inde cami, mescit, kilise, havra veAi??sinagogAi??olarak sAi??ralanmAi??AYtAi??r. Azayet bu parantezin iAi??ine cemevi de dahil edilirse cemevleri de elektrik ve su paralarAi??ndan muaf olacaklardAi??r. AyrAi??ca aynAi?? kararnamenin 3. maddesindeAi?? ibadethanelerin elektrik gideri ai???Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??Ai??tarafAi??ndan takip eden yAi??l bA?tAi??esine konulacak Ai??denekten Ai??denirai???Ai?? hA?kmA?Ai?? vardAi??r. DolayAi??sAi??yla bu olay Ai??yle yasa deAYiAYikliklerini bile gerektirecek bir olay deAYildir. Bir Bakanlar Kurulu kararAi??yla kAi??smen halledilebilecek bir olaydAi??r.ai???

ai???AleviliAYin yayAi??lmasAi??ndan korkuluyorai??i??
HacAi?? BektaAY Veli Anadolu KA?ltA?r VakfAi?? YAi??netim Kurulu A?yesi Vedat Kara Ai??Ai??zA?mA?n kolay olmasAi??na karAYAi??n gerAi??ekleAYmemesinin siyasi nedenleri olduAYunu savunuyor.
ai???Alevilik ayrAi?? bir inanAi?? olarak gAi??rA?lmeye baAYlandAi??AYAi??nda sorun Ai??Ai??zA?lecek. Bu kabul edilmiyor. Alevilik tebliAYci bir inanAi?? olmamasAi??na raAYmen, SA?nniAi??
Ai??slamAi??aAi??Ai??sAi??ndan tehlike gAi??rA?yorlar ve bir inanAi?? olarak tanAi??mak istemiyorlar. Yani alAi??nan karar siyasi olduAYundan gene siyasi bir kararla da Ai??Ai??zA?lebilir. Elbet bunun bir kAi??smAi?? anayasa ile Ai??Ai??zA?lecek AYeylerdir. Ancak dA?AYA?nA?n cemevlerinin ibadethane olup olmadAi??AYAi??nAi?? Diyanet Ai??AYleri BaAYkanAi??ai??i??na soruyorlar. BAi??yle yaklaAYAi??nca da tabi Ai??Ai??zA?msA?z kalAi??yor. Biz bugA?ne kadar kimseye sormadAi??k ibadethanemizi! Azimdi de Diyanet Ai??AYleri BaAYkanAi??ai??i??na soracak deAYiliz. HA?kA?met de topu taca atmaktan vazgeAi??erse sorun Ai??Ai??zA?lA?r. ArtAi??k Alevilerin varlAi??AYAi??nAi?? reddetmek sorunu Ai??Ai??zmA?yor, bunu herkes anlamalAi??.ai???

 

ai???Belediyeyle ciddi sAi??kAi??ntAi?? yaAYAi??yoruzai??i??
Cemevlerine destek konusunda yasal dA?zenlemelerin yapAi??lmamasAi?? konuyu belediyelerin anlayAi??AYAi??na bAi??raktAi??AYAi??ndan Alevi yurttaAYlar ibadetlerini gerAi??ekleAYtirmek iAi??in bA?yA?k Ai??zverilerde bulunuyorlar. Bu Ai??zveriler arasAi??nda zaman zaman Ai??tekileAYtirilmek de yer alAi??yor. HacAi?? BektaAY Veli KA?ltA?r ve DayanAi??AYma DerneAYi Esenler Azubesi yAi??neticilerinden HA?snay AAYAi??rgAi??lAi??
Ai??stanbulAi??Esenlerai??i??de yaAYadAi??klarAi??nAi?? anlatAi??yor:
ai???Mahalleli ile deAYil, belediye ile sAi??kAi??ntAi??mAi??z var. Belediye BaAYkanAi?? Mehmet Tevfik GAi??ksu ile. BeAY katlAi?? binanAi??n altAi??nAi?? tuttuk ibadet yapAi??yoruz. Mutfakla ibadet yerimiz bir arada. SAi??AYmAi??yoruz.Ai??
DoAYalgaz, soba yok, elektrik sobasAi?? ile millet titreyerek ibadetlerini yapAi??yor. Giderimiz aylAi??k 2000 TL. Zar zor Ai??dA?yoruz. Cemevini ayakta tutmaya Ai??alAi??AYAi??yoruz. Belediye BaAYkanAi??ai??i??nAi?? 12 Ai??mamlarAi??nMuharremAi??yemeAYine Ai??aAYAi??rdAi??k. Geldi. OrtamAi??mAi??zAi?? gAi??rdA?,Ai?? ai???burasAi?? size yeter de artar bileai??? dedi. Kaymakam bize iyi yaklaAYAi??yor ancak, belediye hiAi?? destekAi??olmuyor.Ai??BaAYcAi??larAi??Belediyesi de AKPai??i??li ama, oradaki cemevine katkAi??sAi?? bulundu. Etkinliklerine katAi??lAi??yor. Sohbet ediyoruz. Cemevinin etrafAi??nAi??, giriAYini yaptAi??.Ai??NevAYehirai??i??dekiAi?? HacAi?? BektaAYai??i??a katkAi??da bulundu. Bizim, Esenlerai??i??in bazAi?? Ai??alAi??AYanlarAi?? da kAi??tA? davranAi??yor. Ai??Ai??p poAYeti daAYAi??tAi??lAi??rken belediyeden genAi??ler iyiydi. Ancak, bir seferinde gelen AYofAi??r ai???buraya verilmeyecekai??? diye bize poAYet vermedi. Bizi ayAi??rAi??yorlar. Esenlerai??i??de Ai??ok cami var, bizim bir cemevimiz yok.ai???

 

ai???AsAi??l sorunu yaratan inkA?rcAi?? resmi ideolojiai??i??
YA?zleAYme DerneAYi BaAYkanAi?? Cafer Solgun yeni anayasa Ai??alAi??AYmalarAi?? kapsamAi??nda inanAi?? Ai??zgA?rlA?klerinin gA?vence altAi??na alAi??nabileceAYine deAYiniyor.
ai???Aleviler ibadetlerini kendi imkanlarAi??yla oluAYturduklarAi?? cemevlerinde yerine getirmektedirler. Devlete dA?AYen bu mekanlarAi??, Alevilerin kabul ettikleri anlamAi??yla tanAi??maktAi??r. Soruna yol aAi??an Aleviler deAYil ki, inkarcAi?? resmi ideoloji. Yani devletin ta kendisi. Ai??lla bir formA?lden bahsedilecekse, yeni anayasa Ai??alAi??AYmalarAi?? kapsamAi??nda din ve vicdan Ai??zgA?rlA?AYA?nA?n herhangi bir kayda kuyda tabi tutulmadan gA?vence altAi??na alAi??nmasAi?? ve devletin din-iman iAYlerinden elini tA?mA?yle Ai??ekmesidir.ai???

Read more
16Oca

TA?rkiye’de Alevilik – ai???SEAi??MELAi?? DAi??N DERSAi??ai??i??NDE DIAzLANACAAzIM KAYGISIai??i??

15 Ocak 2013 – 02:30
  • Miliyet
  • Haber

TA?rkiye’de Alevilik – ai???SEAi??MELAi?? DAi??N DERSAi??ai??i??NDE DIAzLANACAAzIM KAYGISIai??i??

Din dersini seAi??meyen Ai??AYrencilerde Alevi ya da SA?nni olsunlar ai???dAi??AYlanmaai??i?? kaygAi??sAi?? Ai??ne Ai??Ai??kAi??yor. Ai??ocuklarAi??nAi??n din dersinden muaf tutulmasAi??nAi?? isteyen veliler de toplum baskAi??sAi??nAi??n Ai??ocuklarda travmaya yol aAi??tAi??AYAi??nAi??, derse girmeyen Ai??ocuklarAi??n farklAi?? gerekAi??eler bulduAYunu anlatAi??yor

TA?rkiye'de Alevilik - ai???SEAi??MELAi?? DAi??N DERSAi??ai??i??NDE DIAzLANACAAzIM KAYGISIai??i??

Nil Mutluer/nilmutluer@gmail.com
Nedenleri ve etkilenme biAi??imleri aynAi??Ai??olmasaAi??da,Ai??AleviAi??veyaAi??SA?nni, konuAYtuAYum Ai??oAYu kiAYi zorunlu ve seAi??meli din derslerinin varlAi??AYAi??ndan hoAYnut deAYil.Ai??Ai??AlevilerAi??inanAi??larAi??nAi??n tartAi??AYAi??lacaAYAi??ndan, SA?nniler ise derslerin mA?fredatAi??nAi??n tatminkA?r olmamasAi??ndan AYikA?yetAi??i.
Zorunlu din dersiyle ilgili konuAYmaya baAYladAi??AYAi??mda Ai??oAYu Alevi ilk olarak sanki bu ders kaldAi??rAi??lacakmAi??AY da bir tA?rlA? kaldAi??rAi??lamamAi??AY gibi hissettiklerini sAi??ylA?yorlar. EsasAi??nda bu histen bahseden SA?nniler de var. Ai??zellikle, Ai??ocuklarAi??n bilgisinin notla sAi??nandAi??AYAi?? ders vasAi??tasAi??yla inanAi?? ve zorunluluAYun yan yana gelmesinin yarattAi??AYAi?? yapaylAi??AYAi??n bu duyguda payAi?? var. AyrAi??ca, 2007ai??i??deAi??
AAi??HMai??i??de (AvrupaAi??Ai??nsan HaklarAi??Ai??Mahkemesi) kAi??zAi?? Eylem Zenginai??i??in din derslerinden muaf olmasAi?? kararAi??nAi?? kazanan Hasan Zenginai??i??in durumu da, dersin kaldAi??rAi??lma yolunun aAi??Ai??labileceAYi yAi??nA?nde umut vermiAY birAi??ok kiAYiye. Hatta bu karar Ai??ncesi iAi?? hukukta da kazanAi??lan bazAi?? davalarAi??n bu yolu aAi??masAi??, bazAi?? Alevilerin Ai??ocuklarAi?? iAi??in din dersi muafiyeti almasAi??nAi?? saAYlamAi??AY, ancak din derslerine girmeyerek ders sAi??rasAi??nda okul koridorlarAi??nda oturmak zorunda olan Ai??ocuklarAi??n yaAYadAi??AYAi?? dAi??AYlanma hissini ve ailelerin karAYAi??laAYtAi??AYAi?? toplumsal baskAi??yAi?? giderememiAY.

SA?nniler de engelleniyor
GeAi??en yAi??l,Ai??20122013Ai??eAYitim dAi??neminde derslerin kalkmasAi??nAi?? bekleyenler kAi??tA? bir sA?rprizle karAYAi??laAYtAi??. Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi Dersi kalkmadAi??AYAi?? gibi, Kurai??i??an-Ai?? Kerim, Hz. Peygamberimizin HayatAi??, Temel Din Bilgileri dersleri de seAi??meli dersler arasAi??na yerleAYtirildi. A?stelik, Bilgi KuramAi??, Ai??nsan HaklarAi?? ve Demokrasi, Kompozisyon, Felsefe gibi diAYer seAi??meli dersler eAYitim kadrosu yetersizliAYinden bazen aAi??Ai??lamAi??yorsa da, dinle ilgili seAi??meli derslerin eAYitim kadrosu hep mevcut. BAi??ylece, baAYka ders aAi??Ai??lmadAi??AYAi?? takdirde Ai??AYrenciler dAi??rt tane din dersi almak durumunda kalAi??yorlar. BaAYka ders seAi??mek isteyen Alevi Ai??AYrenciler iAi??in bu hiAi?? kolay deAYil zira, birAi??oAYu kendilerinin MA?slA?manlAi??k ve Peygamber ile iliAYkisinin sorgulanacaAYAi??ndan Ai??ekiniyor. Hatta, farklAi?? dersler seAi??mek isteyenler dAi??AYlanmayla karAYAi??laAYtAi??klarAi??ndan bile bahsediyorlar. Bu gibi bir baskAi??nAi??n farklAi?? ders seAi??mek isteyen SA?nnileri de engelleyebileceAYi aAYikar.
Alevilerin Ai??oAYunu tatmin etmeyen bir sA?rpriz de zorunlu din derslerineAi??
AlevilikAi??bAi??lA?mA?nA?n eklenmesi. HA?kA?met bu bAi??lA?mA?n yazAi??m aAYamasAi??na Alevilerin de katAi??lmAi??AY olduAYunu sAi??ylese de, birAi??ok Alevi iAi??in iAi??erik konuyu tA?m yAi??nleriyle anlatmAi??yor. Bu gibi bir Alevilik bilgisinin yAi??nlendirici ve yanlAi??AY olduAYunu iddia edenler de var. A?stelik, Aleviler, dersi veren hocalarAi??nAi??AlevilereAi??yAi??nelik tarihsel Ai??nyargAi??larAi??nAi??n da dersi etkileyeceAYinden endiAYe ediyorlar.

LaikliAYin yerleAYmesi
TA?m bu tartAi??AYmalar yalnAi??zca Aleviler tarafAi??ndan deAYil, Ai??zellikle inanAi?? Ai??zgA?rlA?AYA? Ai??erAi??evesindeAi??laiklikAi??anlayAi??AYAi??nAi??n yerleAYmesi gerektiAYine inanan SA?nnilerce de eleAYtiriliyor. Ve yurttaAYlAi??k ve laiklik A?zerine dA?AYA?nmeye sevk ediyor.
Her ne kadar bazAi?? hA?kA?met yetkilileri Hasan Zengin-Eylem Zengin olarak anAi??lan AAi??HM kararAi??nAi?? zorunlu din derslerinin kaldAi??rAi??lmasAi??nda deAYil de, iAi??eriAYinin evrensel bir hale getirilmesi yAi??nA?nde bir adAi??m olarak deAYerlendirse de,Ai??
CHPAi??MilletvekiliAi??RAi??za TA?rmenAi??AkAi??Partiai??i??nin AAi??HM kararAi??na uymadAi??AYAi??nAi?? iddia ediyor:
ai???
TA?rkiyeai??i??de zorunlu din dersleri ile ilgili verilen hukuki mA?cadele ve AAi??HM kararAi??na raAYmen AKP HA?kA?meti gereken adAi??mlarAi?? atmamAi??AYtAi??r. AyrAi??ca, Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi dersinin yanAi?? sAi??ra seAi??meli din dersleri eklenmiAYtir. Zorunlu din dersi kaldAi??rAi??lmayarak Alevilik ile ilgili bAi??lA?mA?n ders kitaplarAi??na Ai??zensizce ve Alevi topluluAYuna danAi??AYAi??lmadan yerleAYtirilmesi kabul edilebilecek bir Ai??Ai??zA?m deAYildir. Zira ders kitaplarAi??ndaki Alevilik baAYlAi??AYAi?? altAi??nda verilen bilgiler Alevi toplumunun kendi inanAi??larAi??nAi?? anlatmaktan uzaktAi??r. Alevi inancAi??nda olmamasAi??na raAYmen ders kitaplarAi??nda yer alan bazAi?? kavramlar, HA?kA?metai??i??in kendi Alevi tanAi??mAi??nAi?? yarattAi??AYAi??, AleviliAYi SA?nni bakAi??AY aAi??Ai??sAi??ndan anlattAi??AYAi?? gibi gerekAi??elerle Alevi topluluAYu tarafAi??ndan tepki toplamAi??AYtAi??r.ai???
SadeceAi??TA?rmen deAYil, konuAYtuAYumuz farklAi?? inanAi?? grubuna mensup birAi??ok kesimden kiAYi ve uzman iAi??in de din dersinin zorunlu olmasAi?? kapsayAi??cAi?? ve Ai??zgA?r bir laiklik anlayAi??AYAi??na uygun deAYil. TA?rmenai??i??in derslerin kalmasAi?? halinde iki farklAi?? ders kitabAi?? hazAi??rlanmasAi?? yAi??nA?nde bir Ai??nerisi var:

ai???Ai??ki ayrAi?? ders kitabAi?? olmalAi??ai??i??
ai???Din dersinin zorunlu olmaktan Ai??Ai??karAi??lmasAi?? laik bir devlet olmanAi??n gereAYidir. BaAYka bir seAi??enek ise, Aleviler ve SA?nniler iAi??in iki ayrAi?? din dersi kitabAi?? hazAi??rlanmasAi??, (bunun Ai??rnekleriAi??Almanyaai??i??da mevcut) ve seAi??meli olan bu dersin Alevilere, SA?nni-Ai??slamanlayAi??AYAi??na gAi??re yetiAYmiAY Ai??AYretmen ve ilahiyatAi??Ai??lar yerine Alevi Ai??AYretmenler tarafAi??ndan verilmesidir. AyrAi??ca,Ai??ders kitaplarAi??hazAi??rlanAi??rken kurulacak komisyona her iki kesimden Ai??ok sayAi??da, farklAi?? ve geniAY yelpazede uzman, eAYitimci ve din adamAi??nAi??n katAi??lmasAi?? gerekmektedir.ai???

ai???SeAi??im, Kimlik BeyanAi?? olmamalAi??ai??i??

Din dersi kitaplarAi??nAi??n farklAi?? bir sA?reAi??le yeniden ele alAi??nmasAi?? gerektiAYini dA?AYA?nenlerden biri de sosyolog Dr. Necdet SubaAYAi??.DiyanetAi??Strateji GeliAYtirme BaAYkanAi?? olan, ancak bu kimliAYi ile gAi??rA?AY bildirmek yerine 2009-2010Ai??yAi??llarAi?? arasAi??nda sA?ren Alevi Ai??alAi??AYtayAi??ai??i??nAi??n KoordinatAi??rA? olarak gAi??rA?AY bildirmek isteyen SubaAYAi?? Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi derslerinin iAi??eriAYindeki Alevilere ayrAi??lan bAi??lA?mle ilgili yetersizliAYin, SA?nni kAi??sAi??mlar iAi??in de geAi??erli olduAYunu belirtiyor. SubaAYAi??ai??i??na gAi??re zorunlu din dersleri tartAi??AYmalAi?? bir mesele.

ai???Yeniden tasarlanmalAi??ai??i??
SubaAYAi?? din derslerinin seAi??meli olmasAi??nAi?? ve derslerin seAi??ilme AYeklinin de yeniden tasarlanmasAi??nAi?? Ai??neriyor. SubaAYAi??ai??i??na gAi??reAnayasaai??i??nAi??n 24. Maddesi gereAYi yasal statA?ye sahip olamayan Mevlevilik ve NakAYibendilik gibi tarikatlar ve Alevilik ve Nusayrilik gibi farklAi?? inanAi?? gruplarAi??nAi??n da kapsanabileceAYi bir eAYitim ve Ai??AYretim programAi??nAi??n Milli EAYitimai??i??ce tasarlanmasAi?? gerekiyor. Dersin inanAi?? gruplarAi??nAi??n kendileri tarafAi??ndan baAYAi??msAi??z bir AYekilde hazAi??rlanmasAi?? da oldukAi??a Ai??nemli. SubaAYAi??, programAi??n yanlAi??AY uygulamasAi??nAi??n ayrAi??mcAi??lAi??klarAi?? besleyeceAYini de hatAi??rlatAi??yor:
ai???Zorunlu din derslerini tartAi??AYmalAi?? kAi??lan, din konusunda verilen bilgilerin tatminkA?r olmamasAi??ndan kaynaklanAi??yor. VatandaAYlarAi??n genel geAi??er din bilgisi konusunda saAYlam bilgi sahibi olmalarAi?? gerekir. Buna karAYAi??lAi??k seAi??meli din derslerinde ise her inanAi?? grubunun kendi mekanizmalarAi??nca da onaylanmAi??AY bilgilerin mA?fredatta yer almasAi?? uygun olacaktAi??r. BugA?n tA?m vatandaAYlarAi??mAi??zAi?? tatmin edecek bir din bilgisi mA?fredatAi??na yaklaAYAi??lmAi??AY olmakla birlikte eksiklik ancak seAi??meli din dersleri uygulamasAi??yla telafi edilebilecektir.

ai???FiAYlemeyi getirmesinai??i??
Ai??steAYe baAYlAi?? dersler, vatandaAYlarAi??n kendi rAi??za ve isteklerine baAYlAi?? olarak verilmekle birlikte, hiAi??bir AYekilde kendi kimliklerini beyan etmek zorunda kalmayacaklarAi?? AYekilde tasarlanmalAi??dAi??r. Yani Alevilere seAi??meli ders koyup, Alevi fiAYlemek de mA?mkA?n. Mesela kA?Ai??A?k bir taAYra kasabasAi??nda iki taneAi??memurAi??Ai??ocuAYu AleviAi??olabilir. Ai??yle bir AYey olmalAi?? ki bu, mesela bir SA?nni olarak benim Ai??ocuAYum da Alevilik dersini seAi??ebilmeli. Bu SA?nnilerin bir jesti olabilir.ai???

SeAi??meli ders seAi??ilemiyor!

Akademik Ai??alAi??AYmalarAi??nAi?? Alevilik A?zerine yapan ve aynAi?? zamanda CHP milletvekili olan DoAi??. Dr. AykanAi??ErdemirAi??Bursaai??i??da yaAYayan bir Alevinin kendisine ilettiAYi seAi??meli ders formundaki yAi??nlendirmelerden bahsediyor. Formda, eAYitmeni olmadAi??AYAi?? iAi??in aAi??Ai??lamayacak olan derslerin A?zeri Ai??izilerek velilere teslim ediliyor. Hal bAi??yle olunca, seAi??meli dersler, bir nevi zorunlu dersler haline gelmiAY oluyor. Erdemirai??i??e gAi??re din dersi meselesinde Ai??zgA?rlA?kler daha da kAi??sAi??tlanmAi??AY ve Aleviler aAi??Ai??sAi??ndan daha geri bir konuma gelmiAY durumda, zira Alevilik dersinin kaldAi??rAi??lmasAi??nAi?? isterken, kendilerini temsil etmeyen bir Alevilik anlayAi??AYAi??nAi??n ders kitaplarAi??na eklenmiAY olmasAi??nAi??n Aleviler iAi??in kabul edilemez olduAYunu dA?AYA?nA?yor.

ai???Derse girmeme bedeli travma ve tehditai??i??

2007ai??i??deki AAi??HM kararAi??ndan Ai??nce, 2005ai??i??te iAi?? hukuk yolu ile Ai??ocuAYunun din dersine girmemesi hakkAi??nAi?? kazanan ilk kiAYi HubyarSultanAi??Alevi KA?ltA?r DerneAYi BaAYkanAi?? Ali KenanoAYlu. KenanoAYluai??i??nun bu davayAi?? kazanmasAi??nAi??n ardAi??ndan yaAYadAi??klarAi??, sevincini kursaAYAi??nda bAi??rakmAi??AY. Ai??ocuAYuAi??okuldaAi??dAi??AYlanmAi??AY, kendisinin sosyal hayatAi?? oldukAi??a etkilenmiAY:
ai???Zorunlu din derslerine dava aAi??Ai??p bunu iAi?? hukukta kazanan ilk kiAYiyim. Ai??ocuAYum din dersi almAi??yor ancak, alternatif bir ders olmadAi??AYAi?? iAi??in din dersinde bahAi??eye Ai??Ai??kAi??yordu. Bu durum sorulara ve tacize maruz kalmasAi??na neden oldu, herkese din dersinden muaf olduAYunuAi?? aAi??Ai??klamaktan bAi??ktAi??AYAi?? iAi??in ai???yaramazlAi??k yapAi??p Ai??AYretmeninin kendisini dAi??AYarAi?? attAi??AYAi??nAi?? sAi??ylemeyi tercih etmeyeai??? baAYlamAi??AYtAi??. Daha henA?z 10 yaAYAi??ndaydAi??. Bunu Ai??AYrendiAYimde okula gidip mA?dA?rle konuAYtum ve Ai??ocuAYun din dersinde sAi??nAi??fta oturmasAi??nAi?? saAYladAi??m, davayAi?? kazandAi??k ama Ai??ocuAYumun fiilen din dersi almasAi??na engel olamadAi??k. O sA?reAi??te iAY yerimde problemle karAYAi??laAYtAi??m, beni istifaya davet ettiler, tehdit edildim, Ai??ocuAYum polis gAi??zetiminde okuldan Ai??Ai??kAi??yordu, evimiz polis tarafAi??ndan zaman zaman tehdit unsurlarAi??na karAYAi?? gAi??zetim altAi??nda tutuluyordu.ai???

ai???Alevinin okul yaAYamAi??ndaki zorluklar Ai??okai??i??

Alevilik A?zerine Ai??alAi??AYan antropolog Dr. DilAYah Deniz din derslerindeki Alevilik bAi??lA?mA?nA?n yetersizliAYinin yanAi?? sAi??ra Alevilik bAi??lA?mA?nA?n iAYlenmesi sAi??rasAi??nda Alevi Ai??AYrencilerin karAYAi??laAYacaAYAi?? olasAi?? sAi??kAi??ntAi??lara deAYinerek, bunun Ai??AYrencilerin hayatAi??nAi?? daha da zorlaAYtAi??rdAi??AYAi??ndan bahsediyor:
ai???Din dersi kitabAi??ndaAi?? Alevilikten bahsedilmesi Ai??eAYitli aAi??Ai??lardan sorunlu. Ai??ncelikle, bu bilgiyi binlerce yAi??ldAi??r Alevilikle hiAi??bir temasAi?? olmayan, AleviliAYi sapkAi??n olarak gAi??ren, ya da gAi??rmezden gelen, gAi??rmek istemeyen, ona dair olumlu altyapAi??sAi?? olmayan Ai??AYretmenlerce ne kadarAi??nAi??n, nasAi??l verildiAYini bilmiyoruz. SAi??nAi??fta buna dair sorular soran Ai??AYrencilere nasAi??l, hangi beden diliyle cevaplar sunulduAYunu bilmiyoruz. Ona kaAi?? dakika ayAi??racaAYAi??nAi?? bilmiyoruz. Toplumda Ai??oAYunlukla olumsuz bir algAi?? ile doldurulmuAY genAi??, ne sAi??yleyeceAYini bilemeyen bir yaAY grubundaki Ai??AYrenciler arasAi??nda Alevi Ai??ocuklarAi??nAi??n oradaki o atmosferden etkilenme durumunu bilmiyoruz. Bunlar asla bilinmeyecek. Ortaya Ai??Ai??kan komplikasyonlar bastAi??rAi??lacak.ai???

Read more
16Oca

TA?rkiye’de Alevilik – Evi iAYaretlenen alevilere sA?nni komAYu desteAYi

14 Ocak 2013 – 02:30
  • Miliyet
  • Haber

TA?rkiye’de Alevilik – Evi iAYaretlenen alevilere sA?nni komAYu desteAYi

Evleri iAYaretlenen Aleviler bu iAYaretleri SA?nnilerin yaptAi??AYAi??na inanmAi??yor. Hatta SA?nni komAYularAi??nAi??n bAi??yle durumda dayanAi??AYma gAi??sterdiAYini sAi??yleyen Aleviler hA?kA?metin son dAi??nemdeki sAi??ylemlerinden dolayAi?? da giderek iAi??e kapanAi??yor

TA?rkiye'de Alevilik - Evi iAYaretlenen alevilere sA?nni komAYu desteAYi

Nil Mutluer/nilmutluer@gmail.com

Son bir yAi??ldAi??rAi??AlevilerAi??evlerinin iAYaretlendiAYini Ai??ne sA?rA?yor.Ai??Ai??AdAi??yaman,Ai??AltAi??noluk,Ai??Didim,Ai??Erzincan,Ai??Gaziantep,Ai??Malatya,Ai??Mersin,Ai??stanbulai??i??un mahalle ve sokaklarAi??nda onlarca ev iAYaretlendiAYi bilinenler arasAi??nda. Ai??stanbulai??i??da ev iAYaretlemelerinin olduAYu semtlere gittik. EyA?p, Kartal, OkmeydanAi?? veAi??Pendikai??i??i dolaAYtAi??AYAi??mAi??zda iAYaretleri gAi??rdA?k. Bir sabah uyandAi??klarAi??nda evlerinin iAYaretlenmiAY olduAYunu gAi??rmeleri mahalle sakinlerini rahatsAi??z etmiAY. Huzurlu yaAYarken bAi??yle bir olayla karAYAi??laAYmalarAi?? ister istemez geAi??miAYi hatAi??rlatmAi??AY onlara.

TekbirleAi??kundaklamaAi??giriAYimi
Ai??ok uzak deAYil, Cumhuriyet tarihinde yaAYanan acAi??lar daAi??AleviAi??evlerinin iAYaretlenmesiyle baAYlamAi??AY, sonra katliamlara dAi??nA?AYmA?AYtA?. Son bir yAi??lda da hissettikleri tehditler arasAi??ndaAi??sadeceAi??ev iAYaretlemeleri yok. Ai??eAYitli saldAi??rAi??lar da var. Hemen bazAi?? Ai??rnekleri sAi??ralayabiliyorlar. Malatya-SA?rgA?ai??i??deAi??ramazanAi??davulcusuyla tartAi??AYan Alevi bir ailenin evi bir gA?ruh tarafAi??ndan tekbirlerle yakAi??lmaya Ai??alAi??AYAi??ldAi??. Malatya Hekimhan ilAi??esinde de, bir devlet hastanesinde mA?dA?r Ai??alAi??AYan temizlik iAYAi??isinin ai???Alevi olduAYundan helal yemek piAYirmeyeceAYini, bu yA?zden sadece temizlik iAYi yapmasAi??nAi??ai??? Ai??alAi??AYanlara sAi??ylediAYi AYahitlerce savunuldu. Bu sAi??ylentiden sonra temizlik iAYAi??isi ile aAYAi??Ai??baAYAi?? arasAi??nda Ai??Ai??kan tartAi??AYmada iAYAi??inin eli aAYAi??Ai?? tarafAi??ndan satAi??rla yaralandAi??. AyrAi??ca, Alevi kurumlarAi?? da bazAi?? cemevlerinin iAYaretlendiAYini, sivil polislerce tacizde bulunulduAYunu ve yakAi??lma giriAYimleri olduAYunu iddia ediyorlar.

SA?nniAi??komAYu desteAYi Ai??nemseniyor
Ev iAYaretlemelerle birlikte son iki yAi??ldaAi??AlevilereAi??yAi??nelik Ai??eAYitli AYiddet giriAYimlerinde bulunulmasAi?? tarihten gelen travmalarAi??nAi?? tazeliyor. Mahalleli iAYaretlerin Ai??nceki MaraAY,Ai??Ai??orumAi??veAi??SivasAi??katliamlarAi??ndakilerine benzerliAYinden bahsediyor. YaAYanan travmalar nesillerdir belleklerden gitmediAYinden iAYaretleme gibi tehditlerin etkisi de bA?yA?k oluyor. Ancak, iAYaretlemeleri bir arada yaAYadAi??klarAi?? SA?nni komAYularAi??nAi??n yapmadAi??AYAi??ndan emin olduklarAi??nAi?? sAi??ylA?yorlar. Hatta, Alevi evleri iAYaretlendikten sonra SA?nni yurttaAYlarAi??n komAYularAi??yla dayanAi??AYtAi??klarAi??nAi?? da vurguluyorlar. Aleviler bunu Ai??ok Ai??nemsiyor. Ancak, bu dayanAi??AYmanAi??n toplumun geneline yansAi??mamasAi?? da Alevi yurttaAYlarAi?? rahatlatmAi??yor.

ai???Ai??ocuk iAYiai??i?? tatmin etmiyor
DiAYer yandan, Ak Partiai??i??nin Alevi Ai??alAi??AYtaylarAi?? sonrasAi??nda Alevilerin beklentilerini siyasi alana taAYAi??mamasAi??nAi??n yanAi?? sAi??ra Alevi evlerinin iAYaretlenmesiyle ilgiliAi??
Ai??Ai??iAYleri BakanAi?? Ai??dris Naim Azahinai??i??in ai???Ai??ocuklarAi??n iAYiai??? olabileceAYine yAi??nA?ndeki aAi??Ai??klamalarAi??Ai??Alevileritatmin etmiyor. Alevilerin korkularAi??nAi?? ve travmalarAi??nAi?? tetikliyor. Oysa, aynAi?? Aleviler hA?kA?metin bir Ai??nceki dAi??nemde gerAi??ekleAYtirdiAYi iyi Ai??rnekleri de hatAi??rlAi??yorlar. AleviAi??BektaAYiAi??Federasyonu eski BaAYkanAi??Ai??Ali BalkAi??z,Ai??BingAi??lai??i??A?n KarlAi??ova kAi??yA?nde Alevilere yAi??nelik baskAi??lara jandarma ve kaymakamAi??n ilgisizliAYinin dAi??nemin Alevi Ai??alAi??AYtaylarAi??ndan sorumlu Devlet BakanAi??Ai??Faruk Ai??elikai??i??in mA?dahalesiyle engellendiAYine deAYiniyor.

Ai??Ai??e kapanAi??yorlar
Ancak, toplumdaki dayanAi??AYma eksikliAYi ve hA?kA?metin son dAi??nemdeki tutumu Alevilerin de sAi??ylemlerinin konjonktA?re uyarak iAi??e kapanmasAi??na neden oluyor. YA?zleAYilemeyen geAi??miAY bugA?nkA? siyasi gerginlikleri tetikliyor. GA?ndelik hayat ne kadar dayanAi??AYmalara aAi??Ai??kAi??olursaAi??olsun, siyasi gerginlikler travma yaAYayanlarAi??n da yaAYatanlarAi??n da kimliklerine geri dAi??nmesine neden oluyor.Ai??


AydAi??nai??i??Ai??n Didim ilAi??esinde meydana gelen ai???ev iAYaretlemeai??i??
hafAi??zalara bu fotoAYrafla kazAi??nmAi??AYtAi??.

Katliamlar kAi??nansa da yan yana durulamAi??yor

AyrAi??mcAi??k karAYAi??sAi??nda kA?ltA?rel, dini, etnik kimlikler yerine meselelere odaklanarak ortak siyaset geliAYtirmek toplumsal barAi??AY sA?recini Ai??rmek aAi??Ai??sAi??ndan oldukAi??a Ai??nemli. SETA Hukuk veAi??Ai??nsan HaklarAi??Ai??DirektAi??rA? YAi??lmaz EnsaroAYlu kimliksel Ai??tekileAYtirmelerin gerAi??eklerin gAi??rA?lmemesine neden olduAYunu vurgulayarak hem SA?nni hem de Alevi kimliAYi A?zerinden siyaset yapanlarAi?? eleAYtiriyor:
ai???Ai??yle ilginAi?? bir siyasal kA?ltA?rA?mA?z var ki, bir tA?rlA? Ai??nyargAi??larAi??mAi??zAi?? aAYAi??p somut meselelere odaklanamAi??yoruz. Ai??rneAYin, on seneden beri Ai??slamcAi?? kAi??kenden gelenAi??
insanlarAi??iktidardalar ancak bazAi?? sorunlara karAYAi?? zihinlerindeki mesafeyi kaldAi??rmakta hala zorlanAi??yorlar. Mesela Ai??ttihat ve Terakki zihniyeti, sadece dAi??nemin Ermenilerini deAYil, aynAi?? zamanda, Ai??slamcAi??larAi??, dindarlarAi?? da katletti ama buna raAYmen, gA?nA?mA?z dindarlarAi?? Ai??ttihatAi??Ai??larla ve yaptAi??klarAi??yla aralarAi??na mesafe koymakta neredeyse zorlanAi??yorlar. AynAi?? AYekilde, devlet iAi??indeki kimi odaklar, MaraAYai??i??ta, Ai??orumai??i??da, Sivasai??i??ta operasyonlarlar yapAi??yor, insanlAi??k suAi??larAi?? iAYliyorlar ama bu olaylar, Alevilerin zihin dA?nyasAi??nda Ai??ok rahatlAi??kla SA?nnilere fatura edilebiliyor. Yani bunun aslAi??nda devlet kaynaklAi?? olduAYunu bilen Alevi dahi dA?AYmanlAi??AYAi??nAi??, sAi??ylemini SA?nniai??i??ye yAi??nelik olarak sA?rdA?rA?yor. AynAi?? AYekilde SA?nnilerin de Ai??ok azAi?? devletin farklAi?? kesimlere yaptAi??AYAi?? zulA?mler karAYAi??sAi??nda Ai??Ai??kAi??p ai???bizim bu iAYte dahlimiz yokai??? diyebiliyorlar; Alevilerle birlikte, katliamlarAi?? yapanlardan hesap sorma gibi bir duyarlAi??lAi??AYAi?? sergilemekte zorlanAi??yorlar. YapAi??lan zulA?mler onaylanAi??yorsa, bu ayrAi?? bir konu; ancak katliamlarAi?? tek tek kAi??nayAi??p, Alevilerle birlikte yan yana durulamAi??yorsa bir sorun var demektir. TA?m bunlara raAYmen, tabana indiAYinizde aslAi??nda insanlar arasAi??nda, aileler arasAi??nda, komAYular arasAi??nda iliAYkilerin daha sakin ve daha dA?zgA?n olduAYunu gAi??rA?yorsunuz.Ai?? Ama politize olmaya baAYladAi??kAi??a ya da politik aktAi??rler, sosyal aktAi??rler sAi??z konusu olduAYu anda otomatikman herkesin resmi gAi??rA?AYA?, tutumu Ai??ne Ai??Ai??kmaya baAYlAi??yor.ai???

Alevilerin ortak ruhsal durumu: SuAi??luluk hissi

AlmanyaAi??veAi??TA?rkiyeai??i??de aralarAi??nda Alevilerin de olduAYu farklAi?? etnik gruptan kiAYilerleAi??ayrAi??mcAi??lAi??kAi??ve travma A?zerine Ai??alAi??AYan TA?rkiye Sistem Dizimleri EnstitA?sA? BaAYkanAi?? psikoterapist Mehmet ZararsAi??zoAYlu, ortak travmalarAi?? nedeniyle Alevilerin his ve davranAi??AYlarAi??ndaki ortak benzerliAYe deAYiniyor:
ai???YA?ksek Ai??AYrenim almAi??AY, TA?rkiye A?stA? bir gelire sahip ve mevki sahibi Alevi kAi??kenli insanlar ile Ai??alAi??AYtAi??AYAi??m vakalarda bile kiAYilik yapAi??larAi??na, iliAYkilerine ve varoluAY biAi??imlerine yansAi??yan AYaAYmaz benzerlikler ve ortak noktalar tespit ettim. Ai??stisnasAi??z her birinde sanki bir suAi?? iAYlemiAYAi??esine suAi??lu hissetmek, susmak, gAi??rA?nmemek, kendini, kAi??kenini saklamak, haksAi??zlAi??AYa uAYramAi??AY olma hissine sahip bir ruh hali sergiliyorlardAi??. Psikoterapi ortamAi??nAi??n verdiAYi gA?ven ortamAi??nda ilerleyen sA?reAi??te ai???bizi devlette yA?kseltmezler,
emniyet mA?dA?rA?Ai??olamayAi??z, Alevi vali yoktur, gAi??rA?nmez biAi??imde takip ediliriz ai???fiAYlenirizai???, nA?fusun %15-20ai??i??sini oluAYturduAYumuz halde bu dAi??AYlanmayAi?? toplum yaAYamAi??nAi??n her bir alanAi??nda hatta kAi??z alAi??p verirken dahi travmatik bir AYekilde yaAYarAi??z. Ai??slamAi??n iAi??inde misiniz neresindesiniz gibi bir izolasyonu bedenimizin ruhumuzun her bir noktasAi??nda hissederek bA?yA?rA?zai??? AYeklinde kendilerini ifade ediyorlardAi??. Yine son dAi??nemde kendi yaAYadAi??klarAi?? bu maAYduriyetten bunalmAi??AY sosyo- ekonomik yapAi??sAi?? kuvvetli Alevilerin tA?m gA?Ai??lerini Ai??ocuklarAi??nAi?? yurt dAi??AYAi??na yAi??neltme noktasAi??nda kullandAi??klarAi??na sAi??kAi??a AYahit oluyorum. BilinAi?? ve eAYitim dA?zeyi yA?ksek bu insanlarAi??n olayAi??n politik aAi??Ai??klamasAi??nAi?? da duyduAYum AYu cA?mle Ai??zetliyor. ai???Biz YavuzAi??SultanAi??Selim zamanAi??ndan itibaren sistematik birAi??tekileAYtirmeAi??iAi??indeyizai???.

Kurban da fail de maAYdur
ZararsAi??zoAYluai??i??na gAi??re maAYduriyet sadece kurbanlara Ai??zgA? bir durum deAYil. Faillerin yaptAi??klarAi?? ayrAi??mcAi??lAi??kla yA?zleAYememesi onlarAi?? da travmatize ediyor. GerAi??ek bir barAi??AY iAi??in kiAYi ve gruplarAi??n kurban konumundan Ai??Ai??kmasAi??, faillerin de kendi yaptAi??klarAi?? ve travmasAi??yla yA?zleAYerek sorumluluAYunu kabul etmesi ve telafi yoluna gitmesi bA?yA?k Ai??nem taAYAi??yor.

Olaylar istismara aAi??Ai??k haldeAi??

Son dAi??nem Alevi evlerinin iAYaretlenmesi OcakAi??2012ai??i??de AdAi??yamanai??i??da baAYlAi??yor. OlaylarAi??n ardAi??ndan YA?zleAYme DerneAYi adAi??nayazarAi??Emine UAi??ak ErdoAYan, aralarAi??nda Mazlumder, Ai??HHAi??Ai??nsani YardAi??mAi??VakfAi??, AKDER (AyrAi??mcAi??lAi??AYa KarAYAi?? KadAi??n DerneAYi), BaAYkent KadAi??n Platformu, Ai??lke Ai??lim KA?ltA?r DayanAi??AYma DerneAYi ve AdAi??yaman GAi??kkuAYaAYAi?? DerneAYiai??i??nin de bulunduAYu bir ekiple inceleme raporu hazAi??rlamak A?zere AdAi??yamanai??i??a gidiyor. UAi??ak ErdoAYanai??i??a gAi??re iAYaretlemeler sonrasAi?? SA?nni yurttaAYlarAi??n dayanAi??AYmak A?zere kendi evlerini de iAYaretlemeleri Alevileri rahatlatan bir durum olsa da, olay Ai??Ai??zA?lmesi kolay olmayan bir muammaya dAi??nA?AYmA?AY halde.Ai?? UAi??ak ErdoAYan gAi??rA?AYtA?AYA? AdAi??yamanAi??Ai??HDAi??(Ai??nsan HaklarAi?? DerneAYi) Azube BaAYkanAi?? Avukat Osman SA?zenai??i??in gAi??rA?AYlerine de deAYinerek olayAi??n konuyu politikleAYtirmek isteyen kesimlerin ve muhalefetin istismarAi??na aAi??Ai??k hale geldiAYini ve hA?kA?metAi??e tatminkA?r bir aAi??Ai??klama yapAi??lamadAi??AYAi?? takdirde de toplumdaki korkuyu derinleAYtireceAYine deAYiniyor.


EyA?pai??i??te ai???Xai??i?? iAYaretiyle mimli 10 evin 9ai??i??u SivaslAi??.
Muhtar Haydar Penez ai???25 yAi??ldAi??r bu mahallede bAi??yle bir AYey gAi??rmedimai??? diyor.

ai???YaAYananlar tuhafAi??mAi??za gittiai??i??

Ev iAYaretlemelerinin sonuncusunu gerAi??ekleAYtiAYi Ai??stanbul EyA?pai??i??A?n GA?zeltepe mahallesi muhtarAi?? Haydar Penez ile mahalleyi gezdik. Ev iAYaretlemenin hemen ardAi??ndan muhtar mahalle sakinlerinden oluAYan bir heyet veAi??Pir Sultan Abdal DerneAYiai??i??nden dedelerle tespit Ai??alAi??AYmasAi?? yapmAi??AY. BazAi?? evlerin Ai??nA?nden geAi??erlerken iAYaretlerin sivil polislerce imha edildiAYini gAi??rmA?AYler. Mahallenin %65ai??i??nin Alevi olduAYuna deAYinen muhtar ev iAYaretlemelere de polisin delilleri karatmasAi??na da bir anlam veremiyor. Ai??AYaretlenen evlerin ortak Ai??zelliklerinin ne olduAYunu sorduAYumda da AYaAYkAi??nlAi??AYAi??nAi?? ifade ederek olanlarAi??n devletin bir oyunu olup olmadAi??AYAi??nAi?? sorguluyor:Ai?? ai???Ai??AYaretlenen 10 evin 9ai??i??u SivaslAi??. A?stelik iAYaretlenen evler SivaslAi?? Alevilerin aAYAi??rlAi??kta yaAYadAi??AYAi?? sokaklarda. Ai??AYaretlemeleri SA?nnilerin yaptAi??AYAi??nAi?? dA?AYA?nmedik bile. Azimdiye kadar bir Alevi SA?nni kelimesi bile konuAYulmadAi?? bu mahallede. Ben 12 yAi??l kahvecilik yaptAi??m. SA?nni ve Alevilerden oluAYan bir mA?AYteri potansiyelim vardAi??. Ya bir gA?nden bir gA?ne, AYakayla da olsa, ya sen SA?nniai??i??sin ben Aleviyim diyen gAi??rmedim. Yani bir SA?nni cenazesinde Alevilerin cami avlusunu, cenaze namazAi??nAi?? doldurduklarAi??nAi?? gAi??rdA?m. Bir Alevi cenazesinde de SA?nnilerin cemevini doldurduklarAi??nAi?? gAi??rdA?m.Ai?? Valla devletin oyunu olabileceAYini dA?AYA?nA?yoruz. Ai??A?nkA? 25 yAi??ldAi??r bu mahalledeyim, bAi??yle bir AYey hiAi?? gAi??rmedim, duymadAi??m. YaAYananlar tuhafAi??mAi??za gitti.ai???

Read more
8Oca

Video

8Oca

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti NiAi??in Alevileri ‘Yok Saymakta’ IsrarlAi??dAi??r ?ai???

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti NiAi??in Alevileri ‘Yok Saymakta’ IsrarlAi??dAi??r ?ai???Ai??

Alevilik demek sadece Aliai??i??yi sevmek anlamAi??na gelmemektedir. Kimileri tarafAi??ndan hangi kategoriye sokulmaya Ai??alAi??AYAi??lAi??rsa Ai??alAi??AYAi??lsAi??n ya da mezhep olup olmadAi??AYAi?? konusunda birtakAi??m fetvalar verilsin, Alevilik ayrAi?? bir inanAi?? sistemidir. Bu inancAi??n hiAi??bir makam, mevki ya da kiAYilerce ai???kesinlikle yorumlanamayacaAYAi??, tartAi??AYAi??lamayacaAYAi?? ya da kategorize edilemeyeceAYiai??? aAi??Ai??ktAi??r.

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti, bugA?nA?n ve dahi Cumhuriyetin kuruluAYundan bu yana hA?kA?met eden tA?m Cumhuriyet hA?kA?metleri, Alevileri hA?lA? yok saymakta; ai???Mesele Aliai??i??yi sevmekse biz de Aleviyizai??? -ki ilgisi yoktur- yalanAi??nAi?? ai???servisai??? etmekte ve bunda da Ai??ok Ai??srarlAi?? gAi??rA?nmektedir.

TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti, 4-12 EylA?l 1919 tarihlerinde toplanan Sivas Kongresiai??i??nin sonuAi?? bildirgesiyle oluAYturulan Heyet-i Temsiliyeai??i??yle Ai??ekirdeAYini oluAYturmuAY; 23 Nisan 1920ai??i??de Ankaraai??i??da toplanan Meclisai??i??te, ai???en yaAYlAi?? A?ye ve baAYkan sAi??fatAi??ylaai??? Sinop Milletvekili Azerif Beyai??i??in aAi??Ai??lAi??AY konuAYmasAi??ndaki ai???BA?yA?k Millet Meclisiai??i??ni aAi??Ai??yorumai??? ifadesiyle vA?cut bulmuAY; yine bu Meclisai??i??in Ankara HA?kA?meti sAi??fatAi??yla yA?rA?ttA?AYA? KurtuluAY SavaAYAi??ai??i??nAi?? ve Anadolu Devrimiai??i??ni gerAi??ekleAYtirmiAY ve ardAi??ndan 29 Ekim 1923ai??i??te Cumhuriyetai??i??in Ai??lanAi??ai??i??yla da adAi??nAi?? koymuAY bir devlettir.
BugA?n 7 KasAi??m 1982 tarih ve 2709 sayAi??lAi?? kanunla yA?rA?rlA?kte olan TA?rkiye Cumhuriyeti AnayasasAi??ai??i??nAi??n ai???kanun Ai??nA?nde eAYitlikai??? baAYlAi??AYAi?? altAi??ndaki 10. maddesi, ai???herkes, dil, Ai??rk, renk, cinsiyet, siyasi dA?AYA?nce, felsefi inanAi??, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrAi??m gAi??zetilmeksizin kanun Ai??nA?nde eAYittirai??? demekte; ai???din ve vicdan hA?rriyetiai??? baAYlAi??klAi?? 24. maddesi ise ai???herkes, vicdan, dini inanAi?? ve kanaat hA?rriyetine sahiptir. 14ai??i??A?ncA? madde (temel hak ve hA?rriyetlerin kAi??tA?ye kullanAi??lamamasAi?? baAYlAi??klAi?? madde kastediliyor) hA?kA?mlerine aykAi??rAi?? olmamak AYartAi??yla ibadet, dini ayin ve tAi??renler serbesttir. Kimse, ibadete, dini ayin ve tAi??renlere katAi??lmaya, dina inanAi?? ve kanaatlerini aAi??Ai??klamaya zorlanamaz; dini inanAi?? ve kanaatlerinden dolayAi?? kAi??nanamaz ve suAi??lanamazai??? demektedir. Yani anayasa, vatandaAYlarAi??na dini kanaatleri ya da ibadetlerinin AYekli konusunda herhangi bir ai???vaazai??? vermemekte, vatandaAYlarAi??nAi??n ibadetlerini nasAi??l ve nerede yapacaklarAi?? konusunda tamamen Ai??zgA?r bAi??rakmaktadAi??r.

Anayasaya aykAi??rAi??

DiAYer yandan kurulmuAY bugA?n yA?rA?rlA?kteki anayasanAi??n 136. maddesinde Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n ai???Genel idare iAi??inde yer alan Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??, laiklik ilkesi doAYrultusunda, bA?tA?n siyasi gAi??rA?AY ve dA?AYA?nA?AYlerin dAi??AYAi??nda kalarak ve milletAi??e dayanAi??AYma ve bA?tA?nleAYmeyi amaAi?? edinerek, Ai??zel kanunda gAi??sterilen gAi??revleri yerine getirirai??? amir hA?kmA? ifade edilmiAYtir. Ancak kuruluAYundan bu yana bu baAYkanlAi??k, SA?nni-Hanefi mezhebinin temsilcisi ve aktif savunucusu konumunu sA?rdA?regelmekte; AleviliAYi yok saymakta ve Alevilerin kendi ibadet yerleri ve ibadetlerini nasAi??l yerine getirecekleri konusunda ai???anayasayaai??? aykAi??rAi?? hareket etmektedir. Ai??A?nkA? belirttiAYimiz A?zere, bu kurum nezdinde Aleviler yok sayAi??lmakta, bu inanca sahip olan ya da kendisini Alevi olarak tanAi??mlayanlar, sadece Hz. Aliai??i??yi sevenler olarak zikredilmektedir ki, bu da kocaman bir ai???yalanai???dAi??r. Ancak AYu unutulmamalAi??dAi??r: GerekAi??esi ne olursa olsun, yAi??llardAi??r bu topraklarda kendisini Alevi olarak tanAi??mlayan insanlar vardAi??r ve olmaya devam edeceklerdir ki, bunun reddi, Diyanetai??i??in yetkisini aAYmasAi??; yani anayasayAi?? ihlal anlamAi??nAi?? taAYAi??yacaktAi??r. Ai??A?nkA? makam ya da mevkii ne olursa olsun kimse anayasaya aykAi??rAi?? hareket ya da telkinde bulunamaz.
BugA?nlerde Tunceli Milletvekili SayAi??n HA?seyin AygA?n TBMMai??i??ye cemevi istedi diye yine gA?ndeme geldi. Ancak basAi??nda ai???SayAi??n AygA?n acaba Alevi ritA?ellerini ne kadar icra ediyorai??? mealinde ifadelerin yer aldAi??AYAi??nAi??; yani ai???AygA?nai??i??A?n cemevi derdinde olmadAi??AYAi??, bunu bAi??lgesine -Alevilere- bir mesajAi?? olduAYu ya da politik bir davranAi??AY olduAYuai??? AYeklinde yorumlandAi??AYAi??nAi?? gAi??zlemliyoruz. Ancak biz, bu dA?AYA?ncelere sahip olanlarAi??n -herhalde ai???makbul olanai??? Hanefi mezhebine mensup olduklarAi??nAi?? dA?AYA?nerek- beAY vakit namaz kAi??ldAi??AYAi?? ya da malAi??nAi??n ne kadarAi??nAi?? zekA?t olarak verdiAYi konusunda, yani kendi inanAi?? sistemlerince Ai??slamAi??n AYartlarAi??nAi?? ne kadar yerine getirdiAYi konusunda bilgi sahibi olamAi??yoruz. (Zaten bAi??yle bir arayAi??AYAi??mAi??z ya da derdimiz de yoktur.)

Diyanetai??i??in yetkisi yok

Azimdi bu sAi??ylediklerimizin Ai??AYAi??AYAi??nda, kendilerini SA?nni MA?slA?man ya da hak mezhebi olarak kabul ettikleri Hanefi, Maliki, Hambeli ve Azafi mezhebinden olanlarAi??n Alevilerden ne istedikleri pek anlaAYAi??lamamaktadAi??r. Kendilerince, ai???mademki MA?slA?man olduklarAi??nAi?? sAi??ylA?yorlar o zaman Ai??slamAi??n tek ibadet yeri camidir; camiye gelsinlerai??? sAi??ylemi tamamen safsatadAi??r. Ai??A?nkA? inanca sahip olan kiAYinin kendisi ya da mezhebi, ibadet edeceAYi yerin de belirleyicisidir; baAYka inanAi??tan (mezhepten) olanlarAi??n diAYer bir mezhebin ibadet tarzAi??nAi?? ve yerini belirleme hakkAi?? yoktur ve bunu kendinde bir hak olarak gAi??remez. ai???Ulemaya soralAi??mai??? lafAi?? da kocaman bir yalandAi??r; Ai??A?nkA? baAYka bir mezhebin ulemasAi??, diAYer bir mezhebin inanAi?? ya da ibadet tarzAi?? hakkAi??nda fetva veremez. Keza bu konuda devletin resmi din kurumu konumundaki Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n da bAi??yle bir yetkisi, hatta ai???haddiai??? bulunmamaktadAi??r.

Alevilere ai???ayarai??i??dan vazgeAi??ilmeli

Bu gAi??rA?AYlerimizden olmak A?zere, gerek resmi kurumlarAi??mAi??zAi??n gerekse kendisini ai???dinai??? adAi??na konuAYmayAi?? gAi??rev addeden kiAYi ya da kurumlarAi??n ai???Aleviler ve Alevilikai??? A?zerine ai???fetva-yorum-din Ai??AYretmeai??? tavAi??rlarAi??nAi??n sona ermesini ve Alevilere ai???ayarai??? verilmesi konusundaki ai???hAi??rslarAi??ndanai??? vazgeAi??melerini diliyoruz. UnutulmasAi??n ki bugA?nA?n Katolik dA?nyasAi??nAi??n Papaai??i??sAi??, vizesiz Ortodoks Rusyaai??i??ya girememektedir. Keza yine unutulmasAi??n ki, HAi??ristiyanlAi??AYAi??n bir mezhebi olan ProtestanlAi??AYAi??n kurucusu Martin Luther, hA?lA? Katolik kilisesinin aforozu altAi??ndadAi??r.
Bu dA?AYA?ncelerle yine ifade etmek istiyoruz. Alevilik demek sadece Aliai??i??yi sevmek anlamAi??na gelmemektedir. Kimileri tarafAi??ndan hangi kategoriye sokulmaya Ai??alAi??AYAi??lAi??rsa Ai??alAi??AYAi??lsAi??n ya da mezhep olup olmadAi??AYAi?? konusunda birtakAi??m fetvalar verilsin, Alevilik ayrAi?? bir inanAi?? sistemidir. Bu inancAi??n hiAi??bir makam, mevki ya da kiAYilerce ai???kesinlikle yorumlanamayacaAYAi??, tartAi??AYAi??lamayacaAYAi?? ya da kategorize edilemeyeceAYiai??? aAi??Ai??ktAi??r. Ancak, TA?rkiye Cumhuriyeti Devleti niAi??in Alevileri hA?lA? bA?yA?k bir direnAi??le yok saymakta Ai??srarlAi??dAi??r; merak ediyor ve bunun yanAi??tAi??nAi?? bekliyoruz.

 

Prof. Dr. Sebati Ai??ZDEMAi??R Ai??A? CerrahpaAYa TAi??p FakA?ltesi Ai??AYretim A?yesi

 

(Cumhuriyet)
Read more
13Ara

“YEDAi?? ULULAR”

YEDAi?? ULU OZAN

“YEDAi?? ULULAR”

SEYYAi??D NESAi??MAi?? (1369 ai??i?? 1417)

BaAYdatai??i??Ai??n Nesim KasabasAi??ai??i??nda yetiAYmiAY, DiyarbakAi??r bAi??lgesine yerleAYen TA?rkmenlerdendir. Halepai??i??te Hallac-Ai?? Mansurai??i??un dA?AYA?ncelerinin iz sA?rA?cA?sA? olduAYu iAi??in kafir sayAi??lAi??p derisi yA?zA?lerek Ai??ldA?rA?lmA?AYtA?r.

Nesimi, Hurufiai??i??dir. Fazlullah Hurifiai??i?? nin gAi??rA?AYlerini benimsemiAYtir. VarlAi??k birliAYi gAi??rA?AYA?nA? savunan, kiAYi ile tanrAi?? arasAi??nda bir nitelik yA?kleyen inanAi?? arasAi??nda baAYlantAi?? kurar. TanrAi??nAi??n yetkin (Kamil) insanda gAi??rA?ldA?AYA? tasavvufi gAi??rA?AYA?nA? benimser.

BaAYlAi??ca eserleri TA?rkAi??e ve FarsAi??a divanlardAi??r. Azeri asAi??llAi?? TA?rkmenlerdendir. Katledilme sAi??rasAi??nda rivayete gAi??re derisi eline verilip giderken, Halepai??i??in 12 kapAi??sAi??ndan aynAi?? anda Ai??Ai??ktAi??AYAi?? gAi??rA?lmA?AYtA?r.

Yolda birisine ai???GerAi??ek Kabeai??i??nin yolcusuyuz.ai??? Elinde yA?zA?lmA?AY derisini gAi??stererek ai???Ai??hramAi??mAi??z budurai??? dediAYi beyti meAYhurdur.

AzAH HATAYAi?? (Azah Ai??smail) (1487 ai??i?? 1524)

Yedi Uluai??i??lardan Azah Hatayi; 1487 yAi??lAi??nda Ai??ran-Erdebilai??i??de doAYdu. Anadoluai??i??daki Alevi cemlerinde nefesleri en sAi??k yer alan ululardandAi??r. BabasAi?? Azeyh Haydar, anasAi?? Akkoyunlu hA?kA?mdarAi?? Uzun Hasanai??i??Ai??n kAi??zAi?? AlemAYah Halime BegA?m Sultanai??i??dAi??r.

OsmanlAi?? PadiAYahAi?? Yavuz Sultan Selimai??i??le 19 Mart 1514ai??i??de yaptAi??AYAi?? Ai??aldAi??ranai??i??daki savaAYAi?? kaybetti. Bu onun iAi??in sonun baAYlangAi??cAi?? oldu. 1524ai??i??de 37 yaAYAi??nda iken Azerbaycanai??i??da Hakkai??i??a yA?rA?dA?. Cenazesi Erdebilai??i??e gAi??tA?rA?lerek, dedesi Azeyh SafiyA?ddiai??i??nin tA?rbesi yanAi??nda topraAYa verildi.

Azah Hatayi Ai??ok iyi bir eAYitim almAi??AYtAi??r. Hz. Ali ve HacAi?? BektaAY Veli A?stA?ne pek Ai??ok iAi??tenlikli nefesler yazmAi??AYtAi??r.

FUZULAi?? (1504 ai??i?? 1556 )

AsAi??l adAi?? Mehmet olan Fuzuli; 1504 ai???de KerkA?kai??i??te doAYdu. KerkA?kai??i??te Bayat TA?rkmen boyunun KaryaAYdAi?? soyundan gelmektedir.

Aziirlerini hem TA?rkAi??e, hem ArapAi??a hem de FarsAi??a yazan Fuzuliai??i??nin en baAYarAi??lAi?? eserleri TA?rkAi??e yazAi??lmAi??AY olanlarAi??dAi??r. Fuzuli; yalnAi??zca TA?rk ve Fars edebiyatAi??nda deAYil, dA?nya klasikleri arasAi??nda da saygAi??n bir yer almAi??AY ozandAi??r.

Bir gAi??nA?l eri olan Fuzuli; yaAYamAi?? sA?resince Kerbela ve BaAYdat Ai??evresinden ayrAi??lmamAi??AY, bir sA?re Hz. Aliai??i??nin tA?rbesinde tA?rbedarlAi??k yapmAi??AYtAi??r.

Kitaplar Fuzuliai??i??nin en bA?yA?k dileAYinin Kerbelaai??i??da Ai??lmek olduAYunu yazar. Fuzuli yakAi??n Ai??evresine Hz. HA?seyinai??i??in tA?rbesinin yanAi??nda topraAYa verilmeyi ve mezarAi??na taAY konulmamasAi??nAi?? vasiyet etmiAYtir. Kendisi veba hastalAi??AYAi?? salgAi??nAi??nda Hakkai??i??a yA?rA?mA?AY ve vasiyeti yerine getirilmiAYtir.

Kerbela OlayAi??ai??i??nAi?? anlatan ai???Hadikat-A? SA?edaai??? (MutlularAi??n BahAi??esi) en Ai??nemli eserlerindendir.

YEMAi??NAi?? (15. yA?zyAi??l sonu-16 yA?zyAi??l baAYAi??)

Yemini 15. yA?zyAi??lAi??n sonu ile 16. yA?zyAi??lAi??n ilk yarAi??sAi??nda Tuna IrmaAYAi?? yAi??relerinde yaAYadAi??. Ai??eAYitli kaynaklar tarafAi??ndan asAi??l adAi??nAi??n Ali olduAYunu, AkyazAi??lAi?? Ai??brahim Dede zaviyesinde hizmet ettiAYini ve ai???Yeminiai??? mahlasAi??nAi?? kullandAi??AYAi??nAi?? yazar. Demir Baba Velayetnamesiai??i??nde adAi?? ai???HafAi??z Kelam Yeminiai??? olarak geAi??er. Bundan da Kuranai??i??Ai?? ezbere okuduAYu anlaAYAi??lAi??r.

Hz. Aliai??i??nin mitolojik yaAYamAi??nAi?? konu edinen Faziletname adlAi?? kitabAi?? 7300 beyitten oluAYmaktadAi??r. Kitap bir erdem kitabAi??dAi??r. Bu kitap, Hz. Aliai??i??nin yaAYamAi??nAi??n, Ehlibeyt ve Ali sevgisinin yoAYun iAYlendiAYi temel eserlerinden biridir. Bu eseri Kitab-Ai?? Erdem (iyi ahlak kitabAi??) olarak niteleyenler kitaptaki doAYruluAYu, dA?rA?stlA?AYA?, alAi??ak gAi??nA?llA?lA?AYA? yaAYam biAi??imi ve inanAi?? biAi??imi haline getirmesinden dolayAi?? Yeminiai??i??ye daha bir saygAi?? duyarlar.

VAi??RANAi?? (16.yA?zyAi??l)

DoAYum ve Ai??lA?m tarihi belli olmayan Viraniai??i??nin; 16. yA?zyAi??lda EAYriboz adasAi??nda doAYduAYu sAi??ylenir. HurufiliAYi benimsemiAY bir BektaAYi ozanAi?? olan Virani; bir sA?re Necefai??i??te Hz.Aliai??i??nin tA?rbesinde tA?rbedarlAi??k hizmeti vermiAYtir.

Virani; Balkanlarda Demir Babaai??i??dan babalAi??k icazeti almAi??AY, Hz. Ali tutkusunu dile getiren Ai??ok sayAi??da AYiir yazmAi??AYtAi??r.

BazAi?? araAYtAi??rmacAi??lar, yazAi??larAi??nda Viraniai??i??nin aruz vezni ile 300ai??i??e yakAi??n AYiir sAi??ylediAYini ve koca bir divan oluAYturduAYunu bildirerek Ozanai??i??Ai??n az Ai??ok Ai??AYrenim gAi??rmA?AY olduAYunu belirtirler.

Viraniai??i??ye gAi??re, evrende ve bA?tA?n nesnel varlAi??klarda gAi??rA?nen Hz. Aliai??i??dir.

PAi??R SULTAN ABDAL (16. yA?zyAi??l)

Pir Sultan Abdalai??i??Ai??n 1500 yAi??llarAi??nda doAYduAYu tahmin ediliyor. DoAYduAYu yeri ise kendisi AYiirlerinde, ai???Benim AslAi??m Horasanai??i??dan Hoyai??i??dandAi??rai??? diyerek belirtiyor.

AsAi??l adAi?? Haydar olan Pir Sultan Abdalai??i??Ai??n Sivasai??i??Ai??n YAi??ldAi??zeliai??i??ne baAYlAi?? Banaz KAi??yA?ai??i??nden olduAYu sAi??ylenir. Pir Sultanai??i??Ai??n yaAYamAi?? Alevi BektaAYi toplumunun sAi??ylencelerine dayanAi??r.

Aziirlerinden ise Safevi Devleti hA?kA?mdarAi?? Azah Ai??smailai??i??in oAYlu olan Azah Tahmasb zamanAi??nda yaAYadAi??AYAi?? anlaAYAi??lAi??r.

Pir Sultan Abdal, dAi??neminin toplumsal sorunlarAi??na eAYilmiAY, bunlarAi?? kendisine konu edinmiAY, Ai??Ai??kAi??AY yollarAi?? aramAi??AY, yer yer AYiirini sanatAi??nAi?? da bu uAYurda aracAi?? yapmAi??AY bir ozandAi??r. Bu nedenle halkla, halkAi??n sorunlarAi??yla Ai??zdeAYleAYmiAY ve bA?tA?nleAYmiAYtir.

Pir Sultan Abdal, OsmanlAi?? zulmA?ne karAYAi?? Anadolu halkAi??nAi??n sAi??kAi??lmAi??AY yumruAYudur. HaksAi??z gidiAYe ai???durai??? diyen bir haykAi??rAi??AYtAi??r.

KUL HAi??MMET (16. yA?zyAi??lAi??n ikinci yarAi??sAi??)

Kul Himmet; Tokatai??i??a baAYlAi?? Almus ilAi??esinin bugA?nkA? adAi?? GAi??rA?mlA? KasabasAi?? olan VarsAi??l KAi??yA?ai??i??ndendir. 16. yA?zyAi??lAi??n ikinci yarAi??sAi??nda yaAYamAi??AYtAi??r. Kul Himmet bA?tA?n nefeslerinde Hz.Ali, 12 Ai??mamlar ve HacAi?? BektaAY Veliai??i??yi bA?yA?k bir iAi??tenlikle anlatAi??r.

Kul Himmetai??i??in nefesleri de diAYer ulu ozanlarAi??n nefesleri gibi her Alevi ceminin vazgeAi??ilmez nefesleri arasAi??ndadAi??r.

Ai??yi bir tekke ve tarikat eAYitimi gAi??ren Kul Himmetai??i??in, Pir Sultan Abdalai??i??a baAYlAi?? olduAYu, onun Ai??evresinde yetiAYtiAYi, mA?ridi olup Oai??i??nu izlediAYi AYiirlerinde aAi??Ai??kAi??a ortaya Ai??Ai??kar.

Halk ozanlarAi??nda Alevi BektaAYi olmayanlar bile onun etkisinde kalmAi??AY, ona yakAi??nlAi??k gAi??stermiAYtir.

Kul Himmet; tarikat Ai??AYAi??AYAi??nda beliren insan sevgisini HacAi?? BektaAY Veli A?zerinde yoAYunlaAYtAi??rarak nesnel duruma getirmiAY, tanrAi?? kavramAi??nAi?? bir varlAi??k olan insanla Ai??zdeAYleAYtirmiAYtir

Kaynak:http://www.hubyar.org/yuozan.htm

Read more
13Ara

Suriye Arap Haber AjansAi??

Ai??AYte SAi??rrAi?? SA?reyya’nAi??n MaraAY KatliamAi?? yazAi??sAi??

MARAAz BAi??BERAi??
Denir ki Hz. Ai??brahim, devrin kralAi?? Nemrut’un putlarAi??nAi?? kAi??rarak insanlarAi?? Allah’Ai??n varlAi??AYAi??na inanmaya davet edince, iktidarAi?? sarsAi??lan Nemrut Ai??fkelenir ve Hz. Ai??brahim’in ateAYe atAi??lmasAi??nAi?? emreder. Bu zaman zarfAi??nda evlerde ateAY yakAi??lmayacaktAi??r, yasaklanmAi??AYtAi??r. BA?tA?n odunlar Ai??brahim’in ateAYini harlamak A?zere toplanAi??r.

O gA?nler, “Urfa daAYlarAi??nda gezer bir ceylan” gA?nleridir. Bir zalim avcAi??, avladAi??AYAi?? ceylanAi?? piAYirmesi iAi??in karAi??sAi??na verdiAYinde hiAi?? odun kalmadAi??AYAi?? cevabAi??nAi?? alAi??r. AvcAi?? Ai??are bulmasAi??nAi?? istediAYinde, kadAi??n ceylanAi??n yaAYsAi??z bir parAi??a etini Ai??nce bir taAYAi??n A?zerinde dAi??ver. Sonra da kAi??rmAi??zAi?? biber, bulgur ve tuzla yoAYurur. Bu gA?n etsiz olarak her kAi??AYe baAYAi??nda fast-food versiyonunu gAi??rdA?AYA?nA?z Ai??iAYkAi??ftenin ortaya Ai??Ai??kAi??AYAi?? bAi??yle olmuAYtur.Urfa’nAi??n Ai??iAYkAi??ftesine MaraAY’Ai??n biberini karAi??AYtAi??rmak UrfalAi??lar tarafAi??ndan Sarkozy muamelesi gAi??rmenize yol aAi??abilir. OnlarAi??n ‘isot’u varken MaraAY’Ai??n biberini duymaya tahammA?l edemezler. A?stelik haklAi??dAi??rlar. ArayAi?? AYAi??yle bulabiliriz: Yine denir ki ilk tarAi??m MaraAY’Ai??n AfAYin ilAi??esinde yapAi??lmAi??AYtAi??r. Kentin kadim ismi Arabissos’tur ve Roma Ai??mparatorluAYu’nun, Gordianus (234-238) devrinde Urfa’dan gAi??Ai??en Arap aAYiretleri tarafAi??ndan iskA?n edilmiAYtir. [Irfan ShahAi??d, Byzantium and the Arabs in the Fifth Century, Dumbarton Oaks 1989]MARAAz’IN KAi??Y Ai??SAi??MLERAi??
AfAYin, atalarAi??mAi??z Orta Asya’da at koAYtururken imparator Justinianus tarafAi??ndan oluAYturulan A?Ai??A?ncA? Armenia eyaletinin de yAi??netim merkezlerinden biridir. Hadi celadetli okurun kalbi kAi??rAi??lmasAi??n “sAi??zde” Armenia eyaleti diyelim. Milli tarih AYuurumuza uygun davranmAi??AY olalAi??m.
HalkAi??mAi??z beraber ve solo olarak FransAi??z parlamentosunu dAi??verken araya gitmeyelim. Milli birlik ve beraberlik ruhuna en Ai??ok ihtiyaAi?? duyduAYumuz AYu gA?nlerde, Meykir, Hunu, NorAYun, ArAi??stAi??l, Maravuz gibi MaraAY’Ai??n kAi??y isimlerinin etimolojik kAi??kenini siz de sormayAi??n, ben de sAi??ylemeyeyim.
MaraAY’Ai??n baAYta ticaret ve sanayi odasAi?? olmak A?zere bA?tA?n “sivil” toplum Ai??rgA?tleri ezelden beri biberi MaraAY iline tescil ettirme mA?cadelesi verirlermiAY. Nihayet 2002 yAi??lAi??nda baAYarmAi??AYlar. ArtAi??k MaraAY Biberi MaraAY iline tescilli. Sanayi ve Ticaret OdasAi?? kriterlere uyan bibercilere sertifika ve logo kullanAi??m hakkAi?? veriyor.DELAi?? PARALAR DEVRAi??
MaraAY katliamAi??nAi?? gA?nlerdir her aAi??Ai??dan dinlediniz. KatliamAi??n ekonomik-sAi??nAi??fsal arka planAi??na deAYinen pek olmadAi??. 70’li yAi??llar, tarAi??mda destekleme politikalarAi??nAi??n uygulandAi??AYAi?? yAi??llardAi??. Misal Demirel, buAYday ya da pamuAYa 10 lira taban fiyat verirdi, Ecevit bunu 15 liraya Ai??Ai??karacaAYAi??nAi?? ilan ederdi. Demirel, 20’den aAYaAYAi??sAi??nAi??n yetmeyeceAYini, mazotun litresi ile buAYdayAi??n kilosunu karAYAi??laAYtAi??rarak anlatAi??rdAi??.
Ai??AYte tarAi??m A?reticisinin eline “deli” paralar geAi??mesi biraz bu yA?zdendi. Anadolu’da Alevi nA?fus, tarih hafAi??zasAi??ndan dolayAi?? kuAY uAi??maz kervan geAi??mez, Yavuz uAYramaz yerlere yerleAYmiAYtir. Gezin Anadolu’yu, genellikle Alevi daAYda SA?nni ovada yerleAYiktir. MaraAY bunun istisna olduAYu birkaAi?? yerden birisidir. Alevi nA?fus, aAYAi??rlAi??klAi?? olarak bereketli ovalarda yaAYar.
TarAi??m destekleme politikasAi?? ile zenginleAYen MaraAY ve civarAi??ndaki Aleviler MaraAY merkeze gAi??Ai??erek “yA?zA?k taAYAi??” misali yerlere talip olmuAYlar ve almAi??AYlardAi??. Kent iAi??i ekonomik etkinlik Alevilere geAi??miAY, SA?nni halkAi??n elindeki para da dAi??nemin enflasyonist karakteri gereAYi sA?ratle pul olmuAYtu.

ABD gAi??revlisi Alexander Peck de katliam Ai??ncesi kenti gezerken AYu tezi iAYlemiAYtir: “YakAi??nda Aleviler size yiyecek ekmek bile vermeyecekler!”

DAi??nemin saAYcAi?? iAYadamlarAi??nAi??n ve parti baAYkanlarAi??nAi??n yaptAi??klarAi?? toplantAi??larda neler konuAYulduAYunu anlatacak bir vicdan ortaya Ai??Ai??karsa bu bilgiler kapAi?? arkasAi?? fAi??sAi??ltAi??lar olmaktan Ai??Ai??kAi??p aleniyet kazanacaktAi??r.
Aleviler kent iAi??inde gAi??rA?nA?r ve etkin olunca sosyal hayata da dahil olmuAYlardAi??. Mesela iAi??kili lokantalara aileleri ile birlikte gitmeye baAYlamAi??AYlardAi??. Eh bu kadar bileAYen bir araya gelince geriye bir tek AYey kalAi??yordu; birinin Ai??Ai??kAi??p “kalkAi??n ey
ehl-i Ai??slam, din elden gidiyor!” diye baAYAi??rmasAi??… Bu iAYlevi, sosyalist sistemde “AllahsAi??zlAi??AYAi?? yayma kA?rsA?sA?” olduAYunu savlayan ve kadAi??nlarAi??n bA?tA?n parti A?yeleri ile seviAYip gayriresmi evlilikten Ai??ocuk doAYurmalarAi?? halinde daha fazla ikramiye alacaklarAi??nAi?? mA?jdeleyen “GA?neAY ne zaman doAYacak” gibi “muhteAYem” bir film de gAi??rebilirdi pekA?lA?.

ECEVAi??T’Ai??N DAi??RENCAi??NAi??N KIRILMASI Ai??Ai??Ai??N KATLAi??AM AzARTTI
Katliam, ABD’nin o gA?nkA? nizamat politikasAi??nAi?? ancak askeri diktatAi??rlA?kler eliyle uygulatabilmesi gerAi??eAYine giden yolda Ecevit’in gAi??sterdiAYi direncin kAi??rAi??lmasAi?? ve A?lkede sAi??kAi??yAi??netim-darbe dAi??ngA?sA?nA? hazAi??rlamasAi?? iAi??in AYarttAi??.
Bu plan “gA?mA?AY ya da altAi??n hilal” olarak adlandAi??rAi??lan bA?tA?n kentlerde deAYiAYik versiyonlarla uygulamaya konuldu. MaraAY, Sivas, Ai??orum ve Malatya’da tuttu. MaraAY bunlarAi??n iAi??erisinde en vahAYi Kontr-gerilla operasyonlarAi??ndan birisidir.
DA?nya tarihinde, hangi figA?r damgasAi??nAi?? vurursa vursun, bA?tA?n katliamlarAi??n, soykAi??rAi??mlarAi??n arkasAi??nda, mutlaka bir “servet transferi” olgusu vardAi??r. DolayAi??sAi??yla iAYin iAi??inde bir “tapu davasAi??” araAYtAi??rmayan bA?tA?n bakAi??AYlar eksik kalmaya mahkAi??mdur. Bu A?lkede bir tarihAi??i, iAYgal ve kurtuluAY savaAYAi?? arasAi??nda geAi??en sA?renin uzunluAYunu ve ne hikmetse tehcirden dAi??nen Ermenilerin gelmesiyle hAi??zlanan, neredeyse patlayan kurtuluAY hikayelerimizi bir de bu gAi??zle anlatsa da dinlesek…
MaraAY’Ai??n filmini Ai??ekmek iAi??in binlerce sayfa belge, bilgi, tanAi??klAi??k okudum, dinledim.
Beni en Ai??ok etkileyenlerden birini paylaAYmak isterim.

KOMAzULAR, BAi??Z AzAi??MDAi?? PERDELERAi?? KAPATACAAzIZ
Serin ailesi, katliam sAi??rasAi??nda MaraAY tren garAi??ndan gA?Ai??lA?kle bulunan bir trenle AYehir dAi??AYAi??ndaki Alevi kAi??ylerine gidip canlarAi??nAi?? kurtarAi??r. Katliam sonrasAi?? evlerine dAi??ndA?klerinde bA?tA?n eAYyalarAi??nAi??n yaAYmalandAi??AYAi??nAi?? gAi??rA?rler. SA?nni bir komAYularAi??, yaAYmalamayAi??, komAYularAi??n yaptAi??AYAi??nAi?? fAi??sAi??ldar.
Serin ailesinin annesi sokaAYAi??n ortasAi??na Ai??Ai??kar ve onlarla bugA?ne kadar sA?rdA?rdA?kleri komAYuluAYu anlatarak AYAi??yle seslenir.
“KomAYular! Biz AYimdi bA?tA?n aile evimize girip perdelerimizi kapatacaAYAi??z. Bizden yaAYmaladAi??AYAi??nAi??z eAYyalarAi??mAi??zAi?? bahAi??emize bAi??rakAi??n.”
Sabah evin avlusu yaAYmalanmAi??AY mallarla doludur. Aile kendilerine ait olanlarAi?? alAi??r. Bir traktAi??re yA?kler. Kenti terk edeceklerdir. BAi??rakAi??lan eAYyalarda kendilerine ait olmayanlar da vardAi??r. Aile o eAYyalarAi?? sokaAYa Ai??Ai??karAi??p A?zerine AYAi??yle bir not bAi??rakAi??r.
“Bu eAYyalar yaAYmaladAi??AYAi??nAi??z diAYer ailelere aittir. Ai??manAi??nAi??z ve vicdanAi??nAi??z varsa bunlarAi?? da gerAi??ek sahiplerine verin.”
Ve doAYduklarAi?? yerden, bizzat komAYularAi?? tarafAi??ndan Ai??ldA?rA?lmeyecekleri, talana uAYramayacaklarAi?? bir baAYka diyara doAYru giderler. Geride bAi??raktAi??klarAi?? evlerini yok pahasAi??na sattAi??klarAi??nAi?? da bir Ai??ocuk bile tahmin edebilir.
KahramanmaraAY Sanayi ve Ticaret OdasAi?? geAi??en muharrem ayAi??nda bir kardeAYlik iftarAi?? verdi. Azu linkteki videoda (

http://www.kmtso.org.tr/video_galeri.php?menuID=108)TRT iftarAi?? naklen veriyor. Muharrem orucunun bAi??yle bir iftar aAi??ma geleneAYi olmadAi??AYAi?? saAi??malAi??AYAi??nAi?? bir yana bAi??rakarak spikere kulak verebiliriz.BAi??LAi??N KAi?? DIAz MAi??HRAKLARDIR
Spiker bA?tA?n erkA?na aynAi?? gayretkeAYlikle AYu tespiti yapAi??yor:
“BA?tA?n MaraAY burada.. EAYer MaraAY’la ilgili bundan sonra olumsuz bir haber kamuya yansAi??rsa, bilinsin ki bu dAi??AY mihraklarAi??n iAYidir Ai??yle deAYil mi?”
Bu saAi??ma tespite oda baAYkanAi?? dahil olmak A?zere herkes katAi??lAi??yor. Spiker aynAi?? tespiti Alevi Federasyonu BaAYkanAi?? Selahattin Ai??zen’e de yaptAi??AYAi??nda “gurk” ettirten bir cevap alAi??yor. Ai??zen: “Ai??Ai?? mihrak, dAi??AY mihrak her neyse bunlardan bir kez bile Aleviler galeyana gelmiyor. SA?nnilerin buna engel olmasAi?? lazAi??m.” Spikerin tespiti kendisiyle sAi??nAi??rlAi?? deAYil. AynAi?? ilin valisi de anma tAi??renlerini hukuksuz olarak engellemesini “geAi??miAYi hatAi??rlamak istemiyoruz” gerekAi??esiyle aAi??Ai??klAi??yor.
Ah birisi Ai??Ai??kAi??p unutmanAi??n yolunun ancak yA?zleAYmekle mA?mkA?n olduAYunu bunlara tane tane anlatsa…
Ah birisi, hem de Alevi olmayan bir kent sakini Ai??Ai??ksa, bu kentte 36 saat iAi??inde yarAi??sAi??ndan fazlasAi?? 13 yaAYAi??n altAi??nda yA?zlerce insan Ai??ldA?rA?ldA?. Gelin toplu olarak gidenlere bir dua, yapanlara bir ah edelim diye haykAi??rsa.
Ticaret OdasAi??, MaraAY’Ai??n biberine gAi??sterdiAYi vefanAi??n birazAi??nAi?? da karnAi??nda bebeAYi ile Ai??ldA?rA?ldA?kten sonra eti bir Ai??iAYkAi??fte misali ezilen gelini, iftarla deAYil, mahcup ve sessiz bir yasla hatAi??rlamak ve unutturmamak gerektiAYini kavrasa. O vali ve benzerleri bir yas evine mA?stahdem yapAi??lsa.
OdanAi??n iftarAi??nda sofraya bAi??Ai??ak konulmamAi??AY. Muharrem orucunu aAi??arken zorunlu bir ritA?eldir bu. Su da konulmaz. Sebebi Kerbela masumlarAi??nAi??n bedenlerine Muaviye zihniyetinin aAi??tAi??AYAi?? yaralarAi?? hatAi??rlamaktAi??r. Sofraya konulmayan bAi??Ai??ak 33 yAi??ldAi??r Alevilerin bAi??AYrA?nde saplAi?? durmaktadAi??r. 33 yAi??ldAi??r bu yaradan kan akAi??p durmaktadAi??r. “HatAi??rlamak istemiyoruz” zevzekliAYi bu hanAi??eri kanAi??rtAi??p durmaktadAi??r.
Utanmak yalnAi??z kendi yaptAi??klarAi??mAi??zla ilgili bir eylem deAYildir. Bazen yapmadAi??klarAi??mAi??z da utandAi??rAi??r bizi.
BA?tA?n MaraAY bu hanAi??erden utanmadAi??kAi??a, bu yara AYifa bulmayacaktAi??r.

ai??i??Ai??Cansu GAi??rA?roAYlu,Ai??Fener BahAi??em,Ai??Meltem Breeze,Ai??FAi??rat GAi??rA?roAYlu,Ai??GA?lcan Ai??zgA?r,Ai??Nurettin GAi??rsoy,Ai??Suleyman Cemali,Ai??Esra Bilmez,Ai??Ai??mer SAi??zA?doAYru,Ai??Kader AzabanoAYlu,Ai??Yusuf Tatlii,Ai??Seda UsluAi??veAi??Yahya ZanAi??ile birlikte.

Read more
13Ara

Alevilerle Dalga GeAi??mek…

Alevilerle Dalga GeAi??mek…

Alevilerle Dalga GeAi??mek...

Ezgi BAAzARANAi?? /Ai??Ai?? HA?seyin AygA?n’A?n TBMM’ye cemevi talebinin gereksiz olduAYunu anlatmaya Ai??alAi??AYan TBMM BaAYkanlAi??AYAi??’nAi??n ortaya koyduAYu mantAi??k Aristo’yu mezarAi??nda Gangam dansAi?? yaptAi??racak cinsten.

VahAYetin eAYiAYi bir kez aAi??Ai??ldAi?? mAi??, katliam bir kez yapAi??ldAi?? mAi??, ne yaparsan yap o gA?ne, o ruha dAi??nersin. GA?nahAi??nla hesaplaAYmadAi??ysan. Kan Ai??eker Ai??A?nkA?. Alevilere II. Selimai??i??den beri bu topraklarda yapAi??lan zulmA?n Ai??eAYitli dAi??nemler pe

kiAYerek devam etmesi bundandAi??r. O katliamlarla ai??i??ve tabii bu topraklarda yapAi??lan hiAi??bir katliamla- yA?zleAYilmediAYinden, fay hatlarAi?? hep canlAi?? kalAi??r. Bir gA?n gelir patlar. Son birkaAi?? yAi??ldAi??r bu fay hatlarAi??nAi??n fazlasAi??yla dA?rtA?ldA?AYA?nA? gAi??rmemek iAi??in bA?yA?k Ai??aba sarf etmek lazAi??m. Ki bAi??yle gayretkeAY kimseler vardAi??r. Ve fakat artAi??k iAY, ayAi??bAi??n, aAYaAYAi??lamanAi??n, dalga geAi??menin sAi??nAi??rlarAi??nAi?? aAYtAi?? gidiyor.BakAi??n meselaai??i?? Ebussuud meselesi. II. Selim zamanAi?? AzeyhA?lislamlAi??k yapan Ebussudai??i??un ai???Alevi Ai??ldA?renlerin cennete gideceAYiai??i?? dahil acAi??masAi??z bir Ai??ok fetvasAi?? olduAYunu biliyoruz. Ve tabiiai??i?? Bu tarihi zatai??i??Ai??n, tarihi kendine gAi??re yorumlamayAi?? seven BaAYbakan ErdoAYan tarafAi??ndan son iki yAi??ldAi??r miting meydanlarAi??nda Ai??rnek insanmAi??AY gibi dile getirilmesini de. Ebussuud isminin Alevilerde yaratacaAYAi?? etki bilinerek, Ai??lAi??A?lerek, biAi??ilerek ve Ai??zellikle kullanAi??ldAi??AYAi??nAi?? da. BaAYbakanai??i??Ai??n dile getirdiAYi herAYey yasaya, olmadAi?? tasarAi??ya, hiAi?? olmadAi?? bir ansiklopediye girmek zorunda olduAYundanai??i?? Ha evet, yine Ai??yle oldu. Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n himayesinde hazAi??rlanan Ai??slam Ansiklopedisiai??i??nin 10ai??i??uncu cildinde Ebussuudai??i??un fetvalarAi??ndan hiAi?? sAi??z edilmiyor fakat kendisine bir Ai??vgA? bir Ai??vgA?ai??i?? Devletin din kurumu biziz, dinimiz Ai??slamai??i??dAi??r, bizim Ai??slam da budur, sizi biz fena yaparAi??z ey Alevilerai??i?? Demek oluyor pekala. CHPai??i??li Ali Ai??zgA?ndA?z de AKPai??i??li Bekir BozdaAYai??i??a sormuAY zaten: Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??n Ebussuud ve bahsi geAi??en fetvalarAi?? ile ilgili gAi??rA?AYleri nelerdir? Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??, Ebussuudai??i??un fetvalarAi??nAi?? Ai??slam aAi??Ai??sAi??ndan nasAi??l deAYerlendirmektedir? HenA?z cevap yok.

Ai??* * *

Bunlar olurkenai??i?? Meclisin baAYka bir medeniyet ve Ai??zgA?rlA?k Ai??atAi??sAi?? altAi??nda TBMMai??i??ye cemevi talep eden, talebi gerAi??ekleAYmediAYi iAi??in de dava aAi??an HA?seyin AygA?n’e ai???bAi??yle dava olmazai??i?? diye laf yetiAYtiriliyordu: ai???NevAYehirai??i??in HacAi??bektaAY Ai??lAi??esiai??i??ne gidildiAYinde HacAi?? BektaAY-Ai?? Veli KA?lliyesinde ibadethane olarak bir caminin bulunduAYu gAi??rA?lecektir. Zira bu kA?lliyede cemevi bulunmamaktadAi??r. AynAi?? AYekilde Alevi vatandaAYlarAi??n yaAYadAi??AYAi?? bir Ai??ok yerleAYim yerinde ibadethane olarak caminin kullanAi??ldAi??AYAi?? da A?lkemizin bir gerAi??eAYidir.ai??? HacAi?? BektaAY-Ai?? Veli KA?lliyesinde cami var, demek ki Aleviler camiye gider, bu durumda meclise cemevi lazAi??m deAYilai??i?? Demek oluyor pekala. Ve bu mantAi??k karAYAi??sAi??nda Aristo mezarAi??nda Gangam dansAi?? yapAi??yor!

* * *

Devlet, devletin gA?Ai??leri, devlet mekanizmasAi??nAi??n yA?rA?tA?cA?leri dillerinin altAi??ndaki baklayAi?? gAi??rmeyecek, niyetlerini anlamayacak kadar aptal olduAYumuzu dA?AYA?nA?yor olamazlar. Ai??yleyse bu yaptAi??klarAi??, ai???Biz sizi kesmediAYimiz vakitlerde her an kesebileceAYimizin AYifrelerini verir, bazen de bir gA?zel dalga geAi??eriz. Ai??dare edinai??? demek oluyor. Pekala Ai??yle.

Radikal

Read more
13Ara

HacAi??bektaAYai??i??taki cami yalanAi??ai??i??

HacAi??bektaAYai??i??taki cami yalanAi??ai??i??

Milletvekili HA?seyin AygA?nai??i??A?n Meclisai??i??e cemevi aAi??Ai??lmasAi?? iAi??in yaptAi??AYAi?? baAYvuru, TBMM BaAYkanAi?? Cemil Ai??iAi??ek tarafAi??ndan Diyanet Ai??AYleri BaAYkanlAi??AYAi??ai??i??nAi??nAi??ai???Ai??slamai??i??da cami ve mescit dAi??AYAi??nda baAYka bir ibadet yeri yokturai??? AYeklindeki rapor esas alAi??narak reddedilmiAYti. HA?seyin AygA?n de ai???bu karar haksAi??z bir karardAi??rai??? diyerek Ankara 6. Ai??dare Mahkemesiai??i??ne dava aAi??mAi??AY, yargAi??yAi?? gAi??reve davet etmiAYti. TBMM, ai???hukuki dayanaktan yoksun olduAYunuai??? iddia ettiAYi bu davanAi??n reddedilmesi iAi??in mahkemeye dAi??rt sayfalAi??k bir savunma gAi??nderdi.
A?lkenin en gA?venilir ve bA?tA?n yurttaAYlara karAYAi?? eAYit mesafede ve tarafsAi??z olmasAi?? gereken kurumu TBMMai??i??nin savunmasAi?? tam bir felaket. Ai??nanAi??lAi??r gibi deAYil ama TBMMai??i??nin savunmasAi??nAi??n kurumsal kimliAYi ile hiAi??bir alakasAi?? yok: Savunmada, ai???Alevilik mA?stakil bir din deAYilai??? deniyor, ai???Diyanet herkesi temsil ediyorai??? deniyor, ai???Ai??slamai??i??da cami ve mescit dAi??AYAi??nda baAYka bir ibadet merkezi yokai??? deniyor…

SavunmayAi?? yazan, Meclis deAYil, sanki teolojik bir merkez. SavunmayAi?? yazan da hukukAi??u deAYil, sanki SA?nni bir din ulemasAi??! A?stelik, yazan kiAYi, bilinAi??li olarak yalan bir bilgiyi gerAi??ek gibi yazmamAi??AYsa, bilgisiz ve cahil!

TBMM adAi??na savunmayAi?? kaleme alan ai???Hukuk Hizmetleri BaAYkanvekili YAi??ldAi??z Bezginliai??? savunma yazAi??sAi??nda lafAi?? ai???Aleviler zaten camide ibadet ederai???e getirerek diyor ki; ai???HacAi?? BektaAY Veli KA?lliyesiai??i??nde de ibadethane olarak cemevi deAYil bir cami var, kaldAi?? ki, birAi??ok yerleAYim yerinde de Aleviler ibadethane olarak camiyi kullanAi??rlarai??? diyorai??i??

ArtAi??k ezberlediAYimiz bu klasik ai???SA?nni tezleriai??? bir kenara bAi??rakarak ben size yalnAi??zca HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??ndaki cami gerAi??eAYini anlatayAi??m:

1820ai??i??li yAi??llardAi??ai??i?? OsmanlAi??, sA?rekli toprak kaybediyor, hAi??zla Ai??Ai??kA?yordu. Mutlaka bir ai???gA?nah keAi??isiai??? bulmak gerekiyordu. 300 yAi??ldAi??r zaten bilinen ve bA?tA?n ai???gA?nahlarAi??n keAi??isiai??? belliydi: BektaAYiler. II. Mahmut, ai???Ai??slam birliAYiai??? iAi??in, ulemanAi??n da onayAi??nAi?? da alarak ai???A?mmet-i Muhammedai??i??iai??? ateist veAi?? mA?lhit olarak adlandAi??rAi??lan ai???gA?ruh-u Aleviai???lerin ai???AYerrinden korumaya karar vermiAYtiai???. FermanAi??nAi?? hemen yayAi??nladAi??: ai???Allahai??i??Ai??n kitabAi??na ve Peygamberin sA?nnetine uymayanlar, AYeriata gAi??re cezalandAi??rAi??lacaklardAi??. Ai??slama aykAi??rAi?? inanAi??, ateizm ve dalalet kAi??kA?nden kazAi??nacaktAi??. Dinin yenilenmesi ve canlanmasAi?? iAi??in, BektaAYi tekkeleri ilga edilecek, bunun iAi??in de Ai??nce YeniAi??eri OcaAYAi?? kapatAi??lacaktAi??.ai???

II. Mahmut dediAYini yaptAi??: ai???YeniAi??eriler 15 Haziran 1826ai??i??da isyan alameti meAYhur kazanlarAi?? ile son defa bugA?nkA? Vatan Caddesi civarAi??nda bulunan ai???Et MeydanAi??ai??i??na geldiler. O sAi??rada tellallar da, padiAYahAi?? seven herkesi ai???Ar MeydanAi??ai??i??na yani AYimdiki Sultanahmetai??i??e Ai??aAYAi??rAi??yordu. Ar MeydanAi??ai??i??nda toplananlar daha Ai??nce planlandAi??AYAi?? gibi Et MeydanAi??ai??i??na saldAi??rdAi??lar ve binlerce YeniAi??eri OsmanlAi?? tarihine ai???HayAi??rlAi?? Olayai??? olarak geAi??ecek bir katliamla kAi??lAi??Ai??tan geAi??irildilerai??i?? Ancak bu yeterli deAYildi. ai???Dinin yenilenmesi ve canlanmasAi??, dalaletin kAi??kA?nden kazAi??nmasAi?? iAi??in, BektaAYi tekkelerin de ilgasAi??ai???, yani varlAi??klarAi??nAi?? ortadan kaldAi??rAi??lmasAi?? gerekiyordu. BunlarAi??n ai???bA?tA?n izleriai??? ancak bAi??yle yok edilebilirdi. Ai??A?nkA? o sAi??rada Anadoluai??i??da ve Balkanlarda yaklaAYAi??k 700 BektaAYi tekkesi ve dergA?hAi?? vardAi??.
Bunun iAi??in de hazAi??r olan fetva ve ferman Ai??ekmeceden Ai??Ai??karAi??lAi??r ve uygulamaya sokulur:Ai??Ai?? ai???Anadolu’daki bA?tA?n BektaAYAi?? tekkelerinin, tA?rbe mahalleri hariAi??, bA?tA?n binalarAi??nAi??n yAi??ktAi??rAi??lmasAi??nAi??, eAYya, emlA?k ve mA?sakkafatlarAi??n zoralAi??mAi?? ile devlete gelir kaydedilmesini ve Hamdi BAi??n Feyzullah’Ai??n Fesad-Ai?? Belde’ye bais olduAYundan Amasya’ya sA?rgA?n edilmesineai??i??ai???
YeniAi??erilerle birlikte, binlerce BektaAYi Ai??ldA?rA?lA?r, yA?zlercesi ai???makarr-Ai?? ulemA? olan beldelereai??? sA?rgA?ne gAi??nderilir, BektaAYi tekkelerinin yeni olanlarAi?? yAi??ktAi??rAi??lAi??r, 60 yAi??ldan daha eski olanlarAi?? ise ai???NakAYibendi tarikat AYeyhlerinin uhdesineai??? verilir, dergA?hlarAi??nAi??n bA?tA?n mal varlAi??klarAi?? ya ai???ehl-i sA?nnetai??? tarikatlara verilir veya Hazine yararAi??na mA?zayede usulA? ile satAi??lAi??rai??i??

TBMM adAi??na yazAi??lan savunmada bahsi geAi??en HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??na ise NakAYAi?? AYeyhlerinden Kayserili Azeyh Mehmed Said Efendi tayin edilir ve 1834 yAi??lAi??nda, yani bundan tam 178 yAi??l Ai??nce iAYte bu NakAYi Azeyhi, II. Mahmutai??i??un talimatAi??yla dergA?hta ai???Ak Cennetai??? denilen yere minaresiyle birlikte bir camiyi yaptAi??rAi??r! Ai??AYte bugA?nkA? cami o camidir ve ne Alevi ne de BektaAYi geleneAYiyle hiAi??birAi?? ilgisi yoktur! O zaman da, bugA?n de Alevi merkezlerine cami dikmenin amacAi?? hep aynAi?? olmuAYtur: Alevleri asimile etmek, SA?nnileAYtirmek! 1980 darbesi sonrasAi?? da Alevi kAi??ylerine dikilen camiler de bu ai???kutsal amaAi??ai??? iAi??in dikilmemiAY miydi? Peki ne oldu? HiAi?? bir dAi??nem cemaati olmayan bu camilerin birAi??oAYu kAi??ylerde viraneye dAi??nerken, bir kAi??smAi?? da merkezi sistemden beAY vakit ezan okunan, ai???elektronik propaganda merkezleriai??? oldularai??i??

HacAi?? BektaAY DergA?hAi??ai??i??nAi??n giriAYinde avlunun solunda yer alan ai???Meydan Eviai???nin dergA?hAi??n kuruluAYundan bu yana ai???tarikata girme, ikrar verme, nasip alma ve cem ayinlerinin yapAi??ldAi??AYAi??ai??? bir yer olduAYunu bile bilmeyen bu cahiller, kalkmAi??AYlar bir de ai???bunlarAi??n cemevi bile yokai??? diyorlarai??i?? AyAi??ptAi??r!

Yurt Gazetesi

Read more
13Ara

HAGAi??O MAMA’DAN HACI BEKTAAz’A

HAGAi??O MAMA’DAN HACI BEKTAAz’A
HacAi?? BektaAY Veli’nin kucaAYAi??ndaki arslan ve ceylanAi??n HacAi?? BektaAY Veli’den Ai??nceki hamisi HacAi?? BektaAY Veli’nin hemAYehrisi KapodokyalAi?? A?nlA? aziz Hagio Mama’dAi??r.
Hasan DaAYAi?? Kapadokya’nAi??n sAi??nmA?AY yanardaAYlarAi??ndan birisidir.3270 metre yA?ksekliAYinde ve oldukAi??a heybetlidir.Hasan DaAYAi?? HacAi?? BektaAY DergahAi??nAi??n gA?neyinde kalAi??r.Hasan DaAYAi??’nAi??n eteklerinde adAi??na MamasAi??n derler bin
lerce yAi??l Ai??nce kurulmuAY Ai??ok eski bir kAi??y vardAi??r.Bu kAi??y HAi??ristiyanlarAi??n Hagio Mama yada Hagio Mamas (Kutsal Anne yada Aziz Anne anlamAi??na gelmektedir.) adAi?? ile bilip hA?rmet ettikleri Aleviler’in gizemli derviAYi Mamas Baba’nAi??n kAi??yA?dA?r.Mamas Baba, Aleviler arasAi??nda daha ziyade Pir Azemmas adAi?? ile tanAi??nAi??p, bilinmektedir.
Bin sekiz yA?zlA? yAi??llarAi??n baAYAi??nda MamasAi??n’lAi?? kAi??ylA?lerden biri samanlAi??AYAi??nAi?? geniAYletmeye Ai??alAi??AYAi??rken ayaklarAi??nAi??n altAi??ndaki dAi??AYemenin birdenbire Ai??Ai??kmesiyle boAYluAYa dA?AYtA?.KAi??ylA?nA?n dA?AYtA?AYA? yer Hagio Mamas’nAi??n kayAi??p olan taAY ladinin de iAi??inde bulunduAYu sekiz yada dokuzuncu yA?zyAi??lda inAYa edilmiAY bir dergahtAi??.Orta mekanAi?? kubbe ile Ai??rtA?lA? olan ona baAYlAi?? mekanlarAi?? tonozlar ile kapatAi??ldAi??AYAi?? bu dergahAi??n iAi??inde taAYtan yapAi??lmAi??AY bir lahit iAi??inde Hagio Mamas’Ai??n gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri bulundu.Kemikleri kaplayan gA?mA?AY plakalarAi??n A?zerinde hangi dilde ve hangi alfebe ile yazAi??ldAi??AYAi??nAi?? tespit edilememiAY yazAi??lar vardAi??. GA?mA?AY kaplAi?? kemiklerin ortaya Ai??Ai??kAi??AYAi?? ile birlikte, Alevilerin Mamas’a neden bin yAi??ldabn beri Azemmas dediklerinin sAi??rrAi?? da bAi??ylece aydAi??nmanmAi??AY oldu.(Azem, gA?mA?AY demektir, Azemmas ‘gA?mA?AY ana’ anlamAi??na gelen bir birleAYik sAi??zcA?k olmalAi??dAi??r.) Bu beklenmedik mucizevi keAYif kAi??sa zamanda tA?m Kapodokya’da duyuldu Aleviler ve HAi??ristiyanlar heyecanla MamasAi??n’a akAi??n ettiler.O gA?nden baAYlayarak bu dergah HAi??ristiyanlar ve Aleviler tarafAi??ndan ziyaret edilen Ai??ok Ai??nemli bir kutsal mekana dAi??nA?AYtA?, BAi??lgedeki Aleviler Pir Azemmas’Ai??n mezar odasAi??nAi??n ortaya Ai??Ai??kmasAi??ndan kaybettikleri bir dosta kavuAYmuAY gibi sevinAi?? duydular . Pir Azemmas Alevi dualarAi??nda adAi?? sAi??k sAi??k yadedilen kayAi??p erenlerden (gayb erenleri) biriydi.Anadolu’nun Ai??eAYitli yerlerinde temsili mezarAi?? bulunmaktaydAi?? ve nihayet asAi??l makamAi?? ortaya Ai??Ai??kmAi??AYtAi??.
-Pir Azemmas’Ai??n kutlu mezarAi??nAi??n bulunmasAi??, Aleviler arasAi??nda heyecanla karAYAi??landAi?? ve onun makamAi?? Aleviler arasAi??nda ‘Erenler Tekkesi’ adAi?? ile A?nlendi.’Erenler Tekkesi’ tesadA?fen bulunduktan sonra 1924 yAi??lAi??na gelinceye kadar yA?z yAi??l boyunca bAi??lgenin en Ai??nemli ziyaretgahlarAi??ndan birisi oldu.1924 yAi??lAi??na gelindiAYinde Kapodokyada yaAYayan HAi??ristiyan ahali mA?badeleye tabii tutuldular, zorla topraklarAi??ndan koparAi??larak Yunanistan’a gAi??nderildiler. (Yunanistan’a gAi??nderilen KapodokyalAi?? HAi??ristiyanlarAi??n bA?yA?k bir bAi??lA?mA?nA?n ana dili TA?rkAi??e idi.) .MA?badele ile Kapodokya’nAi??n yerli halkAi?? zorla uzak sA?rgA?nlerine yolcu edilirken aynAi?? yAi??l kabul edilen Tekke ve Zaviyeler Kanunu ile ‘Erenler Tekkesi’ kapatAi??ldAi??. Pir Azemmas’Ai??n gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri ceviz bir sandukanAi??n iAi??inde Ankara’ya gAi??tA?rA?ldA?. (BazAi?? kaynaklar gA?mA?AY kaplAi?? kemiklerin bu tarihten Ai??nce on dokuzuncu yA?zyAi??lda kaybolduAYunu Ai??ne sA?rmektedirler).’Erenler Tekkesi’ ziyaretleri yasaklandAi??.Pir Semmas Baba’nAi??n mezarAi?? gAi??zlerden uzak tutuldu.Unutturuldu.Uzun yAi??llar sonra Pir Azemmas’Ai??n kaybolan kemikleriklerinin yerine kime ait olduAYu bilinmeyen iki parAi??a kemik konuldu..Bu kemiklerden birisinin kA?Ai??A?k bir kAi??smAi??na pir parAi??a gA?mA?AY kaplama iliAYtirilmiAYti.DerviAYin A?zerinde yazAi??lar bulunan gA?mA?AY kaplAi?? kemikleri ebeddiyen ortadan kayboldu.
Mamas Baba yada Pir Azemmas’Ai??n Mamasun KAi??yA?nden baAYka Sivas, DivriAYi’ye baAYlAi?? DurukAi??y’de (Eski adAi?? Arege),Sivas, Kangal ilAi??esi AkAi??akale kAi??yA?nde, Ai??orum, Alaca ilAi??esi BalAi??klAi?? Havuz mevkiinde ve Kayseri’nin BA?nyan ilAi??esinde makam ve tA?rbeleri bulunmaktadAi??r.Pir Azemmas’Ai??n makam yada tA?rbelerinin bulunduAYu yeleAYimlerin tamamAi?? Alevi yada (DivriAYi DurukAi??y Ai??rneAYinde olduAYu gibi) Alevi kAi??kenlidir.
Pir Azammas tA?rbe ve makamlarAi?? hem Alevi hem de HirAi??tiyan hastalar iAi??in son bir umut ve medet kapAi??sAi??dAi??r.Hem HAi??ristiyalar hemde Aleviler tarafAi??ndan ziyaret edilirler.Mamasun KAi??yA?ndeki tA?rbenin ziyaretAi??ileri genelde spastik Ai??zA?rlA?ler, DivriAYi DurukAi??y’e gelenler ruh ve sinir hastalarAi??dAi??r.Kangal AkAi??akale KAi??yA?ndeki ziyaretgaha gelenler Ai??ocuAYu olmayan kadAi??nlardAi??r.
Alevi inanAi??AYAi??na gAi??re Pir Azemmas HA?seyin Gazi’ye ve Battal Gazi’ye yardAi??m eden bir aziz ve bir kahramandAi??r.O Battal Gazi destanAi??nAi??n Ai??nde gelen kahramanlarAi??ndan biridir. Battal Gazi DestanAi??nda; Pir Azemmas’Ai??n, gAi??rA?nA?AYte bir HAi??ristiyan Azizi olmasAi??na raAYmen, aslAi??nda Malatya’da yerleAYerek Bizans’a ve HAi??ristiyanlara karAYAi?? savaAYan HA?seyin Gazi’ye gizlice yardAi??m eden, bir Alevi piri olduAYu anlatAi??lAi??r.HA?seyin Gazi Ankara yakAi??nAi??nda, Mamak’ta BizanslAi??larla yaptAi??AYAi?? savaAYta Hakk’a kavuAYunca, onun yerine geAi??mek ve babasAi??nAi??n Ai??cA?nA? almak iAi??in Malatya’dan yol A?zerinde bulunan DurukAi??y’e (Arege) uAYrar.Battal Gazi’yi DurukAi??y’de bir aziz karAYAi??lar ve onu yer altAi??na oyulmuAY kendi mabedine gAi??rA?rA?r.Orada Battal Gazi’ye adAi??nAi??n Pir Azemmas olduAYunu, gizli din taAYAi??dAi??AYAi??nAi??,HA?seyin Gazi’ye yardAi??m ettiAYini kendisine de yardAi??m edeceAYini sAi??yler. Battal Gazi, daha sonraki zamanlarda Rum diyarAi??na ait bilgileri Pir Azemmas’tan alAi??r. Pir Azemmas’in Battal Gazi ile olan bu gizli yardAi??mlaAYmasAi??nAi?? Battal Gazi’nin en yakAi??nlarAi?? da dahil hiAi?? kimse, hiAi??bir zaman bilemezler.Bu iliAYki, destanAi??n sonuna kadar bir sAi??r halinde sA?rA?p gider.
Pir Azemmas’Ai??n adAi?? DaniAYment Gazi DestanAi??nda da Battal Gazi ile iliAYkili olarak zikredilir. DaniAYment Gazi DestanAi??nda , Sivas Kalesi adAi?? ile anAi??lan Sivas-DivriAYi kalesini Battal Gazi’nin Pir Azemmas’Ai??n malAi?? ile yaptAi??rdAi??AYAi?? anlatAi??lAi??r. DivriAYi Kalesi sekizinci ve dokuzuncu yA?zyAi??llarda Anadolu’da HAi??ristiyan yayAi??lmasAi??na karAYAi?? oluAYturulan halk hareketinin merkezi konumundaydAi??.Bu hareketin liderleri Alevi sAi??zlA? geleneAYi iAi??inde HA?seyin Gazi ve Battal Gazi adlarAi?? ile tanAi??nan Carbeas ve Chrysocheir idi. DaniAYment Gazi DestanAi??nda anAi??lan kalenin yapAi??mAi?? HA?seyin Gazi zamanAi??nda baAYladAi?? Battal Gazi zamanAi??nda devam etti.
Alevi tarihinin en Ai??nemli simalarAi??ndan biri olan Pir Azemmas yada Aziz Mamas HAi??ristiyan resmi Ai??AYretisi iAi??inde Ai??ok yer tutmasa da HAi??ristiyan halkAi??n Ai??ok itibar ettiAYi, Ai??nemli bir azizdir. Anadolu’da HAi??ristiyan yayAi??lmasAi??na karAYAi?? aktif olarak mA?cadele etmiAY, bu HAi??ristiyanlAi??k karAYAi??tAi?? harekete bA?yA?k mali destek sunmuAY bir ruhbana HAi??ristiyan halkAi??n sahiplenmesi son derece ilgi Ai??ekicidir.TA?rkiye , KAi??brAi??s , Yunanistan ve Fransa’da Hagio Mamas adAi??nAi?? taAYAi??yan Ai??ok sayAi??da kilise vardAi??r.Fransa ai???nAi??n Langres kentindeki Aziz Mamas (Saint MammAi??re) Katedrali, KAi??brAi??s GA?zelyurt’taki Aziz Mamas Kilisesi Ai??ok A?nlA?dA?r.Bizans dAi??neminde Ai??stanbul’da onun adAi??nAi?? taAYAi??yan bir kAi??y ve bir manastAi??r bulunmaktaydAi??.Anadolu’da ve Balkanlarda halen onun adAi?? ile anAi??lan Ai??eAYitli coAYrafi oluAYumlar bulunmaktadAi??r.(Ai??stanbul’da Aya Mama deresi, Tirebolu’da Hagio Mama DaAYAi?? vb.)
Alevi gizli tarihinin unutulmaya yA?z tutmuAY simasAi?? Mamas Baba yada Pir Azemmas’Ai??n Alevi arAYivinde gA?nA?mA?ze ulaAYmAi??AY bir tasfiri yoktur. Pir Azemmas Kiliselerdeki rAi??lyef ve kabartmalarAi??nda hemAYehrisi HacAi?? BektaAY Veli’iyi ve Luvi’lerin Kutsal AnasAi?? Ma’yAi?? gA?Ai??lA? bir biAi??imde Ai??aAYrAi??AYtAi??racak biAi??imde bir arslan ve bir kuzu veya ceylan yavrusu ile birlikte resmedilmiAYtir. Bu azizin adAi??nAi??n da anne anlamAi??na gelen Luvi kAi??kenli ‘Ma’ sAi??zcA?AYA?nA?n bir tA?revi olan ‘Mama’ olmasAi??, bu Ai??aAYrAi??AYAi??mAi?? Ai??ok daha kuvvetlendirmektedir.
Pir Azemmas yada Hagio Mamas , Kutsal Ana Ma’dan HacAi?? BektaAY Veli’ye uzanan beAY bin yAi??llAi??k zincirin HacAi?? BektaAY Veli’den Ai??nceki halkasAi??dAi??r.BugA?n HacAi?? BektaAY Veli’nin MA?slA?man olmadAi??AYAi?? halde MA?slA?man halk tarafAi??ndan kutsanmasAi??na benzer AYekilde o da HAi??ristiyan halk tarafAi??ndan yaAYadAi??AYAi?? yA?zyAi??lda kutsanmAi??AYtAi??r.Pir Azemmas HristiyanlAi??AYAi??n Anadolu’da resmi devlet dini olarak dayatAi??lmaya baAYlandAi??AYAi?? dAi??rdA?ncA? yA?zyAi??ldan baAYlayarak HAi??ristiyan mezaliminden korunmak iAi??in iki hA?viyet birden taAYAi??mak zorunda kalmAi??AY sayAi??sAi??z azizlerden biriydi.
Ai??ok hA?rmet gAi??rmesine ve Ai??ok Ai??vA?lmesine raAYmem HAi??ristiyan dA?nyasAi??nda Hagio Mamas hakkAi??nda onun pastoral yaAYam sA?ren bir aziz olasAi??nAi??n dAi??AYAi??nda pek fazla bir bilgiye rastlanAi??lmaz. KucaAYAi??nda bir yavru kuzu yada ceylan ile bir arslanAi??n A?zerinde tasfir edilen Hagio Mamas hakkAi??nda anlatAi??lan tA?m hikayelerde Ma’ya Ai??zgA? nitelikler baskAi??n bir AYekilde ortaya Ai??Ai??kar.TA?m rivayetler onun doAYa A?zerindeki mutlak hakimiyeti A?zerinedir.O geyiklerin sA?tA?nA? saAYar, vahsi hayvanlari yakalayip firlatir, aslanlar ve leoparlar onun ayaklari dibinde diz Ai??Ai??kerler.
DoAYal yaAYamAi??n koruyucusu ve yaban hayatAi??n mutlak hakimiyetini iAYaret eden motifler,Luviler’de Ma ile baAYladAi?? ve onlardan sonra gelen tA?m Anadolu uygarlAi??klarAi??nda Kibele’den Artemis’e kadar bA?tA?n ana tanriAi??a tasfirlerinde hep var oldu.Daha sonra HacAi?? BektaAY Veli’de kendisini gAi??sterecek olan bu simge o kadar baskAi??ndAi?? ki HAi??ristiyanlAi??k iAi??inde de bir AYekilde sAi??zdAi??.
SAi??zA?n burasAi??nda Hagio Mamas’Ai??n HAi??ristiyan kisvesine bA?rA?nmA?AY bir Ma rahibi olduAYunu Ai??ne sA?rersek eAYer, Ai??yle abartAi??lAi?? bir iddiada bulunmuAY olmayAi??z.
ERDOAzAN Ai??INAR – DERGAH’IN SIRRI

Read more
12Ara

Cem ve Semah: Alevi KA?ltA?rA?nA?n Temel Ai??geleri

Cem ve Semah: Alevi KA?ltA?rA?nA?n Temel Ai??geleri.

Cem, alevilerin ibadet amacAi??yla bir araya gelmesi olayAi??na verilen addAi??r.

ToplanAi??lan mekana ise Cemevi denir. Cem yalnAi??zca ibadet deAYil aynAi?? zamanda bir hizmet, muhabbet, yol kural ve felsefesini geliAYtirme, Ai??AYrenme ve Ai??AYretme yeridir. Cemlerde bA?yA?k, kA?Ai??A?k, kadAi??n, erkek ayrAi??mAi?? yoktur; katAi??lan herkes can olarak adlandAi??rAi??lAi??r ve eAYittir.

Semah Alevi Aynai??i??i Cemlerinde yapAi??lan 12 hizmetten biridir. KadAi??n ve erkek canlarAi??n zakirin Ai??alAi??p sAi??ylediAYi nefesler eAYliAYinde yaptAi??klarAi?? bir ibadettir. AAYk, inanAi?? ve saygAi??yla, hem kendi etrafAi??nda hemde bir daire A?zerinde dAi??nerek yapAi??lAi??r. Burdaki dAi??nme hareketlerinin kainatAi?? oluAYturan cisimlerin hareketini simgelediAYi sAi??ylenir.

Read more
11Ara

SARI SALTUK 1 Agustos 2011

Sari Saltuk turbesine yapilan ziyaret Continue reading

Read more