• Miliyet
• Haber

• inShare1

Yorum:Ai??0

Nil Mutluer/nilmutluer@gmail.com
Nedenleri ve etkilenme biAi??imleri aynAi??Ai??olmasaAi??da,Ai??AleviAi??veyaAi??SA?nni, konuAYtuAYum Ai??oAYu kiAYi zorunlu ve seAi??meli din derslerinin varlAi??AYAi??ndan hoAYnut deAYil.Ai??Ai??AlevilerAi??inanAi??larAi??nAi??n tartAi??AYAi??lacaAYAi??ndan, SA?nniler ise derslerin mA?fredatAi??nAi??n tatminkA?r olmamasAi??ndan AYikA?yetAi??i.
Zorunlu din dersiyle ilgili konuAYmaya baAYladAi??AYAi??mda Ai??oAYu Alevi ilk olarak sanki bu ders kaldAi??rAi??lacakmAi??AY da bir tA?rlA? kaldAi??rAi??lamamAi??AY gibi hissettiklerini sAi??ylA?yorlar. EsasAi??nda bu histen bahseden SA?nniler de var. Ai??zellikle, Ai??ocuklarAi??n bilgisinin notla sAi??nandAi??AYAi?? ders vasAi??tasAi??yla inanAi?? ve zorunluluAYun yan yana gelmesinin yarattAi??AYAi?? yapaylAi??AYAi??n bu duyguda payAi?? var. AyrAi??ca, 2007ai??i??deAi??AAi??HMai??i??de (AvrupaAi??Ai??nsan HaklarAi??Ai??Mahkemesi) kAi??zAi?? Eylem Zenginai??i??in din derslerinden muaf olmasAi?? kararAi??nAi?? kazanan Hasan Zenginai??i??in durumu da, dersin kaldAi??rAi??lma yolunun aAi??Ai??labileceAYi yAi??nA?nde umut vermiAY birAi??ok kiAYiye. Hatta bu karar Ai??ncesi iAi?? hukukta da kazanAi??lan bazAi?? davalarAi??n bu yolu aAi??masAi??, bazAi?? Alevilerin Ai??ocuklarAi?? iAi??in din dersi muafiyeti almasAi??nAi?? saAYlamAi??AY, ancak din derslerine girmeyerek ders sAi??rasAi??nda okul koridorlarAi??nda oturmak zorunda olan Ai??ocuklarAi??n yaAYadAi??AYAi?? dAi??AYlanma hissini ve ailelerin karAYAi??laAYtAi??AYAi?? toplumsal baskAi??yAi?? giderememiAY.

SA?nniler de engelleniyor
GeAi??en yAi??l,Ai??2012–2013Ai??eAYitim dAi??neminde derslerin kalkmasAi??nAi?? bekleyenler kAi??tA? bir sA?rprizle karAYAi??laAYtAi??. Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi Dersi kalkmadAi??AYAi?? gibi, Kurai??i??an-Ai?? Kerim, Hz. Peygamberimizin HayatAi??, Temel Din Bilgileri dersleri de seAi??meli dersler arasAi??na yerleAYtirildi. A?stelik, Bilgi KuramAi??, Ai??nsan HaklarAi?? ve Demokrasi, Kompozisyon, Felsefe gibi diAYer seAi??meli dersler eAYitim kadrosu yetersizliAYinden bazen aAi??Ai??lamAi??yorsa da, dinle ilgili seAi??meli derslerin eAYitim kadrosu hep mevcut. BAi??ylece, baAYka ders aAi??Ai??lmadAi??AYAi?? takdirde Ai??AYrenciler dAi??rt tane din dersi almak durumunda kalAi??yorlar. BaAYka ders seAi??mek isteyen Alevi Ai??AYrenciler iAi??in bu hiAi?? kolay deAYil zira, birAi??oAYu kendilerinin MA?slA?manlAi??k ve Peygamber ile iliAYkisinin sorgulanacaAYAi??ndan Ai??ekiniyor. Hatta, farklAi?? dersler seAi??mek isteyenler dAi??AYlanmayla karAYAi??laAYtAi??klarAi??ndan bile bahsediyorlar. Bu gibi bir baskAi??nAi??n farklAi?? ders seAi??mek isteyen SA?nnileri de engelleyebileceAYi aAYikar.
Alevilerin Ai??oAYunu tatmin etmeyen bir sA?rpriz de zorunlu din derslerineAi??AlevilikAi??bAi??lA?mA?nA?n eklenmesi. HA?kA?met bu bAi??lA?mA?n yazAi??m aAYamasAi??na Alevilerin de katAi??lmAi??AY olduAYunu sAi??ylese de, birAi??ok Alevi iAi??in iAi??erik konuyu tA?m yAi??nleriyle anlatmAi??yor. Bu gibi bir Alevilik bilgisinin yAi??nlendirici ve yanlAi??AY olduAYunu iddia edenler de var. A?stelik, Aleviler, dersi veren hocalarAi??nAi??AlevilereAi??yAi??nelik tarihsel Ai??nyargAi??larAi??nAi??n da dersi etkileyeceAYinden endiAYe ediyorlar.

LaikliAYin yerleAYmesi
TA?m bu tartAi??AYmalar yalnAi??zca Aleviler tarafAi??ndan deAYil, Ai??zellikle inanAi?? Ai??zgA?rlA?AYA? Ai??erAi??evesindeAi??laiklikAi??anlayAi??AYAi??nAi??n yerleAYmesi gerektiAYine inanan SA?nnilerce de eleAYtiriliyor. Ve yurttaAYlAi??k ve laiklik A?zerine dA?AYA?nmeye sevk ediyor.
Her ne kadar bazAi?? hA?kA?met yetkilileri Hasan Zengin-Eylem Zengin olarak anAi??lan AAi??HM kararAi??nAi?? zorunlu din derslerinin kaldAi??rAi??lmasAi??nda deAYil de, iAi??eriAYinin evrensel bir hale getirilmesi yAi??nA?nde bir adAi??m olarak deAYerlendirse de,Ai??CHPAi??MilletvekiliAi??RAi??za TA?rmenAi??AkAi??Partiai??i??nin AAi??HM kararAi??na uymadAi??AYAi??nAi?? iddia ediyor:
ai???TA?rkiyeai??i??de zorunlu din dersleri ile ilgili verilen hukuki mA?cadele ve AAi??HM kararAi??na raAYmen AKP HA?kA?meti gereken adAi??mlarAi?? atmamAi??AYtAi??r. AyrAi??ca, Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi dersinin yanAi?? sAi??ra seAi??meli din dersleri eklenmiAYtir. Zorunlu din dersi kaldAi??rAi??lmayarak Alevilik ile ilgili bAi??lA?mA?n ders kitaplarAi??na Ai??zensizce ve Alevi topluluAYuna danAi??AYAi??lmadan yerleAYtirilmesi kabul edilebilecek bir Ai??Ai??zA?m deAYildir. Zira ders kitaplarAi??ndaki Alevilik baAYlAi??AYAi?? altAi??nda verilen bilgiler Alevi toplumunun kendi inanAi??larAi??nAi?? anlatmaktan uzaktAi??r. Alevi inancAi??nda olmamasAi??na raAYmen ders kitaplarAi??nda yer alan bazAi?? kavramlar, HA?kA?metai??i??in kendi Alevi tanAi??mAi??nAi?? yarattAi??AYAi??, AleviliAYi SA?nni bakAi??AY aAi??Ai??sAi??ndan anlattAi??AYAi?? gibi gerekAi??elerle Alevi topluluAYu tarafAi??ndan tepki toplamAi??AYtAi??r.ai???
SadeceAi??TA?rmen deAYil, konuAYtuAYumuz farklAi?? inanAi?? grubuna mensup birAi??ok kesimden kiAYi ve uzman iAi??in de din dersinin zorunlu olmasAi?? kapsayAi??cAi?? ve Ai??zgA?r bir laiklik anlayAi??AYAi??na uygun deAYil. TA?rmenai??i??in derslerin kalmasAi?? halinde iki farklAi?? ders kitabAi?? hazAi??rlanmasAi?? yAi??nA?nde bir Ai??nerisi var:

ai???Ai??ki ayrAi?? ders kitabAi?? olmalAi??ai??i??
ai???Din dersinin zorunlu olmaktan Ai??Ai??karAi??lmasAi?? laik bir devlet olmanAi??n gereAYidir. BaAYka bir seAi??enek ise, Aleviler ve SA?nniler iAi??in iki ayrAi?? din dersi kitabAi?? hazAi??rlanmasAi??, (bunun Ai??rnekleriAi??Almanyaai??i??da mevcut) ve seAi??meli olan bu dersin Alevilere, SA?nni-Ai??slamanlayAi??AYAi??na gAi??re yetiAYmiAY Ai??AYretmen ve ilahiyatAi??Ai??lar yerine Alevi Ai??AYretmenler tarafAi??ndan verilmesidir. AyrAi??ca,Ai??ders kitaplarAi??hazAi??rlanAi??rken kurulacak komisyona her iki kesimden Ai??ok sayAi??da, farklAi?? ve geniAY yelpazede uzman, eAYitimci ve din adamAi??nAi??n katAi??lmasAi?? gerekmektedir.ai???

ai???SeAi??im, Kimlik BeyanAi?? olmamalAi??ai??i??

Din dersi kitaplarAi??nAi??n farklAi?? bir sA?reAi??le yeniden ele alAi??nmasAi?? gerektiAYini dA?AYA?nenlerden biri de sosyolog Dr. Necdet SubaAYAi??.DiyanetAi??Strateji GeliAYtirme BaAYkanAi?? olan, ancak bu kimliAYi ile gAi??rA?AY bildirmek yerine 2009-2010Ai??yAi??llarAi?? arasAi??nda sA?ren Alevi Ai??alAi??AYtayAi??ai??i??nAi??n KoordinatAi??rA? olarak gAi??rA?AY bildirmek isteyen SubaAYAi?? Din KA?ltA?rA? ve Ahlak Bilgisi derslerinin iAi??eriAYindeki Alevilere ayrAi??lan bAi??lA?mle ilgili yetersizliAYin, SA?nni kAi??sAi??mlar iAi??in de geAi??erli olduAYunu belirtiyor. SubaAYAi??ai??i??na gAi??re zorunlu din dersleri tartAi??AYmalAi?? bir mesele.

ai???Yeniden tasarlanmalAi??ai??i??
SubaAYAi?? din derslerinin seAi??meli olmasAi??nAi?? ve derslerin seAi??ilme AYeklinin de yeniden tasarlanmasAi??nAi?? Ai??neriyor. SubaAYAi??ai??i??na gAi??reAnayasaai??i??nAi??n 24. Maddesi gereAYi yasal statA?ye sahip olamayan Mevlevilik ve NakAYibendilik gibi tarikatlar ve Alevilik ve Nusayrilik gibi farklAi?? inanAi?? gruplarAi??nAi??n da kapsanabileceAYi bir eAYitim ve Ai??AYretim programAi??nAi??n Milli EAYitimai??i??ce tasarlanmasAi?? gerekiyor. Dersin inanAi?? gruplarAi??nAi??n kendileri tarafAi??ndan baAYAi??msAi??z bir AYekilde hazAi??rlanmasAi?? da oldukAi??a Ai??nemli. SubaAYAi??, programAi??n yanlAi??AY uygulamasAi??nAi??n ayrAi??mcAi??lAi??klarAi?? besleyeceAYini de hatAi??rlatAi??yor:
ai???Zorunlu din derslerini tartAi??AYmalAi?? kAi??lan, din konusunda verilen bilgilerin tatminkA?r olmamasAi??ndan kaynaklanAi??yor. VatandaAYlarAi??n genel geAi??er din bilgisi konusunda saAYlam bilgi sahibi olmalarAi?? gerekir. Buna karAYAi??lAi??k seAi??meli din derslerinde ise her inanAi?? grubunun kendi mekanizmalarAi??nca da onaylanmAi??AY bilgilerin mA?fredatta yer almasAi?? uygun olacaktAi??r. BugA?n tA?m vatandaAYlarAi??mAi??zAi?? tatmin edecek bir din bilgisi mA?fredatAi??na yaklaAYAi??lmAi??AY olmakla birlikte eksiklik ancak seAi??meli din dersleri uygulamasAi??yla telafi edilebilecektir.

ai???FiAYlemeyi getirmesinai??i??
Ai??steAYe baAYlAi?? dersler, vatandaAYlarAi??n kendi rAi??za ve isteklerine baAYlAi?? olarak verilmekle birlikte, hiAi??bir AYekilde kendi kimliklerini beyan etmek zorunda kalmayacaklarAi?? AYekilde tasarlanmalAi??dAi??r. Yani Alevilere seAi??meli ders koyup, Alevi fiAYlemek de mA?mkA?n. Mesela kA?Ai??A?k bir taAYra kasabasAi??nda iki taneAi??memurAi??Ai??ocuAYu AleviAi??olabilir. Ai??yle bir AYey olmalAi?? ki bu, mesela bir SA?nni olarak benim Ai??ocuAYum da Alevilik dersini seAi??ebilmeli. Bu SA?nnilerin bir jesti olabilir.ai???

SeAi??meli ders seAi??ilemiyor!

Akademik Ai??alAi??AYmalarAi??nAi?? Alevilik A?zerine yapan ve aynAi?? zamanda CHP milletvekili olan DoAi??. Dr. AykanAi??ErdemirAi??Bursaai??i??da yaAYayan bir Alevinin kendisine ilettiAYi seAi??meli ders formundaki yAi??nlendirmelerden bahsediyor. Formda, eAYitmeni olmadAi??AYAi?? iAi??in aAi??Ai??lamayacak olan derslerin A?zeri Ai??izilerek velilere teslim ediliyor. Hal bAi??yle olunca, seAi??meli dersler, bir nevi zorunlu dersler haline gelmiAY oluyor. Erdemirai??i??e gAi??re din dersi meselesinde Ai??zgA?rlA?kler daha da kAi??sAi??tlanmAi??AY ve Aleviler aAi??Ai??sAi??ndan daha geri bir konuma gelmiAY durumda, zira Alevilik dersinin kaldAi??rAi??lmasAi??nAi?? isterken, kendilerini temsil etmeyen bir Alevilik anlayAi??AYAi??nAi??n ders kitaplarAi??na eklenmiAY olmasAi??nAi??n Aleviler iAi??in kabul edilemez olduAYunu dA?AYA?nA?yor.

ai???Derse girmeme bedeli travma ve tehditai??i??

2007ai??i??deki AAi??HM kararAi??ndan Ai??nce, 2005ai??i??te iAi?? hukuk yolu ile Ai??ocuAYunun din dersine girmemesi hakkAi??nAi?? kazanan ilk kiAYi HubyarSultanAi??Alevi KA?ltA?r DerneAYi BaAYkanAi?? Ali KenanoAYlu. KenanoAYluai??i??nun bu davayAi?? kazanmasAi??nAi??n ardAi??ndan yaAYadAi??klarAi??, sevincini kursaAYAi??nda bAi??rakmAi??AY. Ai??ocuAYuAi??okuldaAi??dAi??AYlanmAi??AY, kendisinin sosyal hayatAi?? oldukAi??a etkilenmiAY:
ai???Zorunlu din derslerine dava aAi??Ai??p bunu iAi?? hukukta kazanan ilk kiAYiyim. Ai??ocuAYum din dersi almAi??yor ancak, alternatif bir ders olmadAi??AYAi?? iAi??in din dersinde bahAi??eye Ai??Ai??kAi??yordu. Bu durum sorulara ve tacize maruz kalmasAi??na neden oldu, herkese din dersinden muaf olduAYunuAi?? aAi??Ai??klamaktan bAi??ktAi??AYAi?? iAi??in ai???yaramazlAi??k yapAi??p Ai??AYretmeninin kendisini dAi??AYarAi?? attAi??AYAi??nAi?? sAi??ylemeyi tercih etmeyeai??? baAYlamAi??AYtAi??. Daha henA?z 10 yaAYAi??ndaydAi??. Bunu Ai??AYrendiAYimde okula gidip mA?dA?rle konuAYtum ve Ai??ocuAYun din dersinde sAi??nAi??fta oturmasAi??nAi?? saAYladAi??m, davayAi?? kazandAi??k ama Ai??ocuAYumun fiilen din dersi almasAi??na engel olamadAi??k. O sA?reAi??te iAY yerimde problemle karAYAi??laAYtAi??m, beni istifaya davet ettiler, tehdit edildim, Ai??ocuAYum polis gAi??zetiminde okuldan Ai??Ai??kAi??yordu, evimiz polis tarafAi??ndan zaman zaman tehdit unsurlarAi??na karAYAi?? gAi??zetim altAi??nda tutuluyordu.ai???

ai???Alevinin okul yaAYamAi??ndaki zorluklar Ai??okai??i??

Alevilik A?zerine Ai??alAi??AYan antropolog Dr. DilAYah Deniz din derslerindeki Alevilik bAi??lA?mA?nA?n yetersizliAYinin yanAi?? sAi??ra Alevilik bAi??lA?mA?nA?n iAYlenmesi sAi??rasAi??nda Alevi Ai??AYrencilerin karAYAi??laAYacaAYAi?? olasAi?? sAi??kAi??ntAi??lara deAYinerek, bunun Ai??AYrencilerin hayatAi??nAi?? daha da zorlaAYtAi??rdAi??AYAi??ndan bahsediyor:
ai???Din dersi kitabAi??ndaAi?? Alevilikten bahsedilmesi Ai??eAYitli aAi??Ai??lardan sorunlu. Ai??ncelikle, bu bilgiyi binlerce yAi??ldAi??r Alevilikle hiAi??bir temasAi?? olmayan, AleviliAYi sapkAi??n olarak gAi??ren, ya da gAi??rmezden gelen, gAi??rmek istemeyen, ona dair olumlu altyapAi??sAi?? olmayan Ai??AYretmenlerce ne kadarAi??nAi??n, nasAi??l verildiAYini bilmiyoruz. SAi??nAi??fta buna dair sorular soran Ai??AYrencilere nasAi??l, hangi beden diliyle cevaplar sunulduAYunu bilmiyoruz. Ona kaAi?? dakika ayAi??racaAYAi??nAi?? bilmiyoruz. Toplumda Ai??oAYunlukla olumsuz bir algAi?? ile doldurulmuAY genAi??, ne sAi??yleyeceAYini bilemeyen bir yaAY grubundaki Ai??AYrenciler arasAi??nda Alevi Ai??ocuklarAi??nAi??n oradaki o atmosferden etkilenme durumunu bilmiyoruz. Bunlar asla bilinmeyecek. Ortaya Ai??Ai??kan komplikasyonlar bastAi??rAi??lacak.ai???